تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,544,628 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,247,072 |
تبیین و تحلیل نقش شوروی در حوادث مناطق کردنشین ایران 1320ش/ 1941م- 1325ش/ 1946م. | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقاله 4، دوره 11، شماره 22، فروردین 1399، صفحه 53-78 اصل مقاله (503.83 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2020.11041 | ||
نویسندگان | ||
کیومرث میرزائی1؛ مرتضی دهقان نژاد* 2؛ مرتضی نورائی2 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
2استاد دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
ارتش سرخ شوروی در شهریور 1320/ اوت 1941 برای دست یافتن به خط تدارکاتی متفقین و به بهانه حضور مستشاران آلمانی در ایران، شمال ایران را به اشغال خود درآورد. طی حضور این ارتش در صفحات شمال و شمالغرب ایران جنبشهایی ناسیونالیستی در آذربایجان و کردستان ظهور یافت که حکومت مرکزی را تا مدتی دچار بحران کرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش شوروی در حرکتهای گریز از مرکز در کردستان ایران در سالهای 1320ش/ 1941- 1325ش/ 1946م. است. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع اولیه همچون مطبوعات و اسناد انتشار نیافته و منابع کتابخانهای صورت گرفته است. یافتههای پژوهش بیانگر این است که هدف اتحاد جماهیر شوروی از دامن زدن به گرایشهای قومی در مناطق کردنشین ایران این بود که از این طریق منافع سیاسی و اقتصادی خویش را تامین کند و بتواند پایگاهی برای نفوذ خود در ایران برای دوران پس از جنگ جهانی دوم ایجاد نماید و با توجه به سیاستهای پهلوی اول که خواستار از بین بردن زبان، تاریخ و فرهنگ کردها در چارچوب ذوب هویتهای قومی در هویت ملی بود و حمایت شوروی از کردها باعث واگرایی آنان از حکومت مرکزی شد و جریانات کردی ارتش شوروی را نه نیرویی اشغالگر، بلکه یک نیروی رهاییبخش قلمداد کردند. | ||
کلیدواژهها | ||
شوروی؛ مناطق کردنشین ایران؛ جمهوری کردستان؛ حکومت پهلوی | ||
مراجع | ||
اسناد منتشر نشده - اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ) 78-15-1314؛ 82-16-1310؛ 144-16-1309 و 142-16-1309. - سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (ساکما) 70397/21194؛ 7191/290 و59260/240. اسناد منتشر شده - ایران و جنگ جهانی اول، اسناد وزارت داخله (1381)، به کوشش کاوه بیات، تهران: سازمان اسناد ملی ایران. - قاضی محمد و جمهوری در آینه اسناد (1380)، بهزاد خوشحالی، همدان: نشر نور علم. کتابها - اتابکی، تورج (1376)، آذربایجان در ایران معاصر، ترجمه محمد کریم اشراق، تهران، توس. - آقابکف، ژرژ سرگی یویچ (1357)، خاطرات آقابکف، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران، نشر پیام. - الموتی، مصطفی (1989)، ایران در عصر پهلوی، پهلوی دوم در فراز و نشیب، جلد 4، لندن، بینا. - برزویی، مجتبی (1378)، اوضاع سیاسی کردستان از 1285 تا 1325 ﻫ.ش، تهران، فکر نو. - بلوریان، غنی (1382)، ئالهکوک(برگ سبز)، ترجمه رضا خیری مطلق، تهران، مؤسسه رسا. - بولارد، ریدر (1371)، خاطرات سرریدر ویلیام بولارد،ترجمه غلامحسین میرزاصالح، تهران، طرح نو. - بیات، کاوه (1375)، مسئله آذربایجان، مجله گفتگو، شماره 12، 46 – 29. - جهلیل، جهلیل (1987)، راپهرینی کوردهکان (1880)، وهرگیرانی کاوس قهفتان، بهغداد، بینا. - حسنلی، جمیل (1383)، {فراز و فرود فرقه دمکرات آذربایجان به روایت اسناد محرمانه آرشیوهای اتحاد جماهیر شوروی}، ترجمه منصور همامی، تهران، نشر نی. - حیسامی،کهریم (1971)، {کاروانیک له شههیدانی کوردستانی ئیران}، سه نه ندهج، روزبه. - خامهای، انور (1362)، {فرصت از دست رفته}، تهران، انتشارات هفته. - خانوف، آرتور (1371)، {مسئله اقلیتهای ملی در شوروی}، ترجمه فتحالله دیدبان، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. - درایسدل، آلاسدیر؛ بلیک، جرالد اچ (1374)، {جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا}، ترجمه دره میرحیدر (مهاجرانی)، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. - دهقان، علی (1348)، {سرزمین زردشت}، تهران، انتشارات ابن سینا. - ذوقی، ایرج (1372)، {ایران و قدرتهای بزرگ در جنگ جهانی دوم}، تهران، پاژنگ. - سهججادی، عهلائهددین (1395)، {شورشهکانی کورد و کوماری عیراق}، سنندج، انتشارات کردستان. - سهردهشتی، یاسین (2003)، {کوردستانی ئیران، لیکولینهوهیهکی میزوویی له جولانهوهی رزگاریخوازی گهلی کورد (1979 – 1939)}، سلیمانی، دهزگای چاپ و پهخشی سهردهم. - شهرهفکهندی، عهبدورهحمان (ههژار)(1997)، {چیشتی میجور}، پاریس، بینا. - شیخ، ئیسلامی موکری، موحهممهدئهمین (هیمن) (2002)، {تاریک و روون}، بیجا، سهنتهری برایهتی کوردستانی ئازاد. - فاوست، لوئیس (1374)، ایران و جنگ سرد: بحران آذربایجان (1325-1324) ، ترجمه کاوه بیات، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. - فوران، جان (1390)، مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایراناز سال1500 میلادی مطابق با 879 شمسی تا انقلاب، ترجمه احمد تدین، تهران، خدمات فرهنگی رسا. - فونتن، آندره (1366)، تاریخ جنگ سرد، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، جلد 1، تهران، نشر نو. - قاسملو، عهبدورهحمان (1381)، چل سال خهبات له پیناو ئازادی (چهل سال مبارزه در راه آزادی) ، بیجا، انتشارات حزب دمکرات کردستان ایران. - کاتم، ریچارد (1371)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمهی احمد تدین، تهران، نشر کویر. - کاظمزاده، فیروز (1354)، روس و انگلیس در ایران(1914 – 1864) ، پژوهشی درباره امپریالیسم، ترجمه منوچهر امیری، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی. - کوچرا، کریس (1373)، جنبش ملی کرد، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران، نگاه. - کینان، درک (1376)، کردها و کردستان، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران، نگاه. - محمودزاده، قادر (1374)، خاطرات زندگی پر ماجرای دکتر آسو(چهره مهابادی) ، تهران، نشر هور. - مکداول، دیوید (1383)، تاریخ معاصر کرد، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران، پانیذ. - مستهفا ئهمین، نهوشیروان (2007)، حکومهتی کوردستان (کورد له گهمهی سوفیتیدا) ، سلیمانی، سهنتری لیکولینهوهی ستراتیجی کوردستان. - مصطفی امین، نوشیروان (2006)، تاریخ سیاسی کردها، سلیمانیه، بنکهی ژین. - مهدینیا، جعفر (1366)، زندگی سیاسی قوامالسلطنه، تهران، انتشارات پاسارگاد. - مینورسکی، ولادیمیر (1969)، الاکراد، ترجمه معروف خزندار، بغداد، بینا. - هاشمی، سهیید باقر؛ ههورامانی، محهمهد ئهمین (1378)، دیوانی ئاغا عینایهت، تهران، مؤسسه انتشاراتی فرهنگی اباصالح. - ههورامی، ئافراسیاو (2008)، پهیوهندیهکانی کوردستان و ئازهربایجان و ههرسهینانی ههردوولا له سالی 1946 له بهلگه و سهرچاوهکاندا، سلیمانی، دهزگای چاپ و پهخشی سهردهم. روزنامهها و مجلات - ایران کنونی؛ شماره18-1324. - ایران ما؛ شماره 442-1324. - رعد امروز؛ شماره499-1324. - شهباز؛ شماره 12-1324. - کوردستان؛ شمارههای 3، 6، 10، 11، 13، 20، 45، 47، 50 و 51. - نامه رهبر؛ شماره 658 – 1324. - نیشتمان؛ شماره 1-1322؛ شماره 3 و 4- 1322؛ شماره 5 -1322. - Arfa, Hasan (1966), The Kurds: An Historical and Political Study, London, Oxford University Press.
- Eaglton, William. J.R (1963), The Kurdish Republic of 1946, London, Oxford University Press.
- Stalin, Joseph (2003), Marxism & the National Colonial Question, Oregon: University Press of the Pacific.
- Vali, Abbas. (1995), The making of Kurdish identity in Iran. Critique: Journal for Critical Studies of the Middle East, 4(7), 1-22. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 403 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 374 |