تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,298 |
تعداد مقالات | 15,883 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,116,578 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,887,929 |
ارزیابی تحمل تنش کمآبی در ارقام کنجد بر اساس شاخصهای تحمل | ||
دانش کشاورزی وتولید پایدار | ||
مقاله 10، دوره 21، شماره 3، آبان 1390، صفحه 119-133 اصل مقاله (260.34 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
یاور درگاهی1؛ علی اصغری* 1؛ مجید شکرپور1؛ علی رسولزاده1؛ امیر غریبعشقی2؛ محمدرضا شیری2 | ||
1دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل پارس آباد | ||
چکیده | ||
به منظور بررسی تحمل خشکی در کنجد و نیز ارزیابی شاخصهای تحمل تنش، آزمایشی به صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. در این آزمایش آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و ده رقم کنجد به عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرار گرفت. برای محاسبه نیاز آبی گیاه از نرم افزار CROPWAT (روش پنمنمانتیث) مطابق روش فائو-56 استفاده شد. تجزیه واریانس نشان داد که بین سطوح تنش و ارقام از نظر عملکرد در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنیدار وجود دارد، ولی اثر متقابل دو عامل غیر معنیدار بود. بنابرین، شاخصهای تحمل بر مبنای عملکرد ارقام در شرایط تنش و بدون تنش محاسبه شد. تجزیه واریانس شاخصها نشان داد که ارقام از نظر شاخصهای میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، تحمل به تنش (STI) و میانگین هارمونیک (HARM) اختلاف معنیدار دارند. با در نظر گرفتن همبستگی آنها با عملکرد در شرایط تنش و غیر تنش، این شاخصها به عنوان بهترین شاخصها در جداسازی ارقام متحمل انتخاب گردیدند. شاخصهای تحمل (TOL) و حساسیت به تنش (SSI) در تمایز ارقام نقش زیادی نداشتند. گروهبندی ارقام با روش تجزیه خوشهای نشان داد که ارقام کرج 1،IS و اولتان، پرمحصول و متحمل به تنش آبی بوده و ارقام هندی 14 و یلووایت به عنوان حساسترین ارقام نسبت به تنش آبی بودند. گروهبندی ارقام با ترسیم نمودار سه بعدی براساس عملکرد در شرایط تنش، بدون تنش و شاخص STI و همچنین، تجزیه به مولفههای اصلی، نتایج تجزیه خوشهای را تایید کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
تنش آبی؛ شاخصهای تحمل تنش؛ عملکرد؛ کنجد | ||
مراجع | ||
ابولحسنی خ و سعیدی ق ا، 1385. ارزیابی تحمل به خشکی لاینهای گلرنگ بر اساس شاخصهای تحمل و حساسیت به تنش رطوبتی. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 10، شماره 3(ب). صفحههای 407 تا 419.
احمدی ج، زینالی خانقاه ح، رستمی م ع و چوگان ر، 1379. بررسی شاخصهای مقاومت به خشکی و استفاده از روش بایپلات در هیبریدهای ذرت دانهای. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 31، شماره 3. صفحههای 513 تا 523.
ایزانلو ع، زینالی ح، حسین زاده ع و مجنون حسینی ن، 1381. تعیین بهترین شاخص مقاومت به خشکی در ارقام تجاری سویا. صفحههای 553 تا 554. مقالههای کلیدی هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات. مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، کرج.
پورصالح م، 1374. گیاهان اقتصادی جهان (ترجمه). انتشارات مؤسسه اصلاح بذر و تهیه نهال کرج.
حسنی س، پیردشتی ه ا، مصباح ر و بابائیان جلودار ن ع، 1387. ارزیابی شاخصهای تحمل به تنش خشکی در عملکرد شش رقم توتون ویرجینیا (Nicotiana tabacum L.). مجله نهال و بذر، جلد 24، شماره 1. صفحههای 129 تا 143.
رضاییزاد ع، 1386. واکنش برخی ژنوتیپهای آفتابگردان به تنش خشکی با استفاده از شاخصهای مختلف تنش خشکی. مجله نهال و بذر، جلد 23، شماره 1. صفحههای 43 تا 58.
سنجری ا ق، 1377. ارزیابی منابع متحمل به تنش و پایداری عملکرد ارقام و لاینهای گندم در منطقه نیمهخشک کشور. صفحه 143. مقالههای کلیدی پنجمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات. مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، کرج.
سوری ج، دهقانی ح و صباغپور س ح، 1384. مطالعه ژنوتیپهای نخود در شرایط تنش آبی. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 36، شماره 6. صفحههای 1517 تا 1527.
فرشادفر ع، زمانی م ر، مطلبی م و امامجمعه ع ع، 1380. انتخاب برای مقاومت به خشکی در لاینهای نخود. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 32. صفحههای 65 تا 76.
کارگر س م ع، قنادها م ر، بزرگیپور ر، خواجهاحمد عطاری ا ع و بابایی ح ر، 1383. ارزیابی شاخصهای تحمل به تنش خشکی در تعدادی از ژنوتیپهای سویا در شرایط آبیاری محدود. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 35، شماره 1. صفحههای 129 تا 142.
مظفری ک، عرشی ی و زینالی ح، 1375. بررسی اثر تنش خشکی در برخی از صفات مورفولوژیک و اجزای عملکرد آفتابگردان. مجله نهال و بذر، جلد 12، شماره 3. صفحههای 24 تا 33.
ناصری ف، 1375. دانههای روغنی (ترجمه). انتشارات آستان قدس رضوی.
Bajji M, Lutts S and Kinet JM, 2001. Water deficit effects on solute contribution to osmotic adjustment as a function of leaf ageing in three durum wheat (Triticum durum Desf) arid condition. Plant Sci 160: 669-681.
Blum A, 1988. Plant Breeding for Stress Environments. CRC press, Boca Raton, FL. pp 38-78.
Clark JM, Depauw RM and Townley-Smith TF, 1992. Evaluation of methods for quantification of drought tolerance in wheat. Crop Sci 32: 723-728.
FAO. 2008. Bulletin of statistics. 4: 43-45
Fereres E, Gimenez C and Fernandez JM, 1986. Genetic variability in sunflower cultivars under drought, I: Yield relationships. Aust J Agric Res 37: 573-582.
Fereres E, Gimenez C, Brengena J, Fernandez JM and Dominguez J, 1983. Genetic variability in sunflower cultivars in response to drought. Helia 6: 17-21.
Fernandez GCJ, 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. Pp. 257-270. Proceedings of the International Symposium on Adaptation of Vegetables and other Food Crops to Temperature and Water Stress. AVRDC, Shanhua, Taiwan.
Fischer RA and Maurer R, 1978. Drought resistance in spring wheat cultivar, I: Grain yield responses. Aust J Agric Res 29: 897- 912.
Jacob H and Clarke G, 2002. Methods of Soil Analysis. Soil Sci Am, Inc, Madison, Wisconsin, USA.
Karaaslan D, Boydak E, Gercek S, Simsek M, 2007. Influence of irrigation intervals and row spacing on some yield components of sesame grown in harran region. Asi. J Plant Sci 6: 623-627.
Ledent JF and Moss DN, 1979. Relation of morphological characters and shoot yield in wheat. Crop Sci 19: 445-451.
Mensah JK, Obadoni BO, Eroutor PG, Onome-Irieguna F, 2006. Simulated flooding and drought effects on germination, growth, and yield parameters of sesame (Sesame indicum L.). Af J Biotechnol 5: 1249-1253.
Parry MJ, Androloje JP, Khan S, Lea PJ, Keys AJ, 2002. Rubisco activity: effects of drought stress. Ann. of Botany 89: 833-839.
Quarrie SA, Stojanovic J and Pekic S, 1999. Improving drought tolerance in small-grain cereals: A case study, progress and prospects. Plant Growth Regul 29: 1-21.
Quisenberry JE, 1982. Breeding for drought resistance and plant water use efficiency. Pp. 193-212. In: Christiansen MN and Lewis CP (eds). Breeding plants for less favorable environments. Wiley Intersciences. New York, USA.
Ramirez-Vallejo P, Kelly JD, 1998. Traits related to drought resistance in common bean. Euphytica 99: 127-136.
Richard GA, Pereira L, Raes D and Smith M, 1998. Crop evapotranspiration Guidelines for computing crop water requirements. FAO, Rome.
Richards RA, 1996. Defining selection criteria to improve yield under drought. Plant Growth Regul 20: 157-166.
Rosielle AA and Hamblin J, 1981. Theoretical aspects of selection for yield in stress and non-stress environments. Crop Sci 21: 943-946.
Salehpour M, Ebadi A, Izadi M, Jamaati-e-Somarin S, 2009. Evaluation of water stress and nitrogen fertilizer effects on relative water content, membrane stability index, chlorophyll and some other traits of lentils (Lens culinaris L.) under hydroponics conditions. J Environ Sci 3: 103-109.
Schaap MG, Leij FJ and Van Genuchten MTH, 2001. ROSETTA: a computer program for estimating soil hydraulic parameters with hierarchical pedotransfer functions. J Hydrol 251: 163-176.
Schnider KA, Rosales-Serna R, Ibarra-Perez F, Cazares-Enriques B, Acosta-Gallegos JA, Ramirez-Vallejo P, Wassimi N and Kelly JD, 1997. Improving common bean performance under drought stress. Crop Sci 37: 43-50.
Sneller CH and Dombek D, 1997. Use of irrigation in selection for soybean yield potential under drought. Crop Sci 37: 1141-1147.
Srivastava JP, Acevedo E and Varma S, 1987. Drought Tolerance in Winter Cereal. John Wiley.
Tantawy MM, Ouda SA, Khalil FA, 2007. Irrigation optimization for different sesame varieties grown under water stress conditions. J App Sci Res 3: 7-12.
Ucan K, Killi F, Gencoglan C, Merdun H, 2007. Effect of irrigation frequency and amount on water use efficiency and yield of sesame (Sesame indicum L.) under field conditions. Field Crops Res 101: 249-258.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,434 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,214 |