تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,302 |
تعداد مقالات | 16,019 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,485,333 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,212,982 |
ارزیابی و پهنهبندی فرسایش خاک در مناطق کارستی با استفاده از مدل SMLRK (مطالعه موردی: حوضه الوند، استان کرمانشاه) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 14، دوره 24، شماره 74، بهمن 1399، صفحه 197-214 اصل مقاله (2.66 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.10861 | ||
نویسندگان | ||
سمیه کریمی* 1؛ معصومه رجبی2؛ محمد حسین رضایی مقدم2 | ||
1دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول) | ||
2استاد گروه ژئومورفولوژی ، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک پدیده مخربی است که نتایج زیانباری چون بیابانزائی، کاهش حاصلخیزی خاک، افزایش سیلابها و بار رسوب آنها و تاثیرگذاری بر سازههای هیدرولیکی را به دنبال خواهد داشت. رخداد این پدیده در مناطق حساس و شکننده کارستی منجر به بیابانزائی سنگی، تاثیر بر سیکل هیدرولوژی کارست و کاهش کیفیت و کمیت منابع آب کارست میشود. حوضه رودخانه الوند در غرب استان کرمانشاه از تیپیکترین مناطق کارستی ایران بوده که ژئومورفولوژی کارست بخش وسیعی از سطح این حوضه را تشکیل میدهد و فرسایش تهدیدی جدی برای منابع آب و خاک این حوضه است. در این پژوهش با استفاده از مدل SMLRK و با در نظرگرفتن شرایط ژئومورفولوژی کارست حوضه به ارزیابی و پهنه بندی فرسایش خاک در سطح حوضه پرداخته شده است. از مدل SMLRK برای تهیه نقشه فرسایش خاک در دو حالت دخیل کردن پارامتر نفوذ (کارست) و عدم دخالت آن استفاده شده است. نتایج نشان داد در حالت عدم دخالت و حالت دخالت پارامتر نفوذ در مدل، به ترتیب حدود 55% و 61% مساحت حوضه الوند در طبقات فرسایشی متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار می گیرند. نتایج مدل SMLRK در حالت دخالت پارامتر نفوذ و شرایط کارستی حوضه، از تطبیق بیشتری با وضعیت طبیعی حوضه برخوردار بوده و این مناطق دارای میزان فرسایش خاک بیشتری میباشند. شیب و بارش زیاد و خاک کم ضخامت، مهمترین دلایل فرسایش زیاد خاک در نواحی کارستی حوضه بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش خاک؛ مناطق کارستی؛ پهنه بندی؛ مدلSMLRK؛ حوضه الوند | ||
مراجع | ||
- شرکت مهندسین مشاور زومار،(1383)، گزارش فیزیوگرافی منطقه مطالعاتی کلاشک، مدیریت آبخیزداری. - وزارت نیرو، سازمان آب منطقه ای غرب، مطالعات زمین شناسی و لرزه زمین شناسی و لرزه خیزی منطقه گیلانغرب ؛ مهندسین مشاور آب و نیرو، جلد دوم. - کردوانی، پرویز؛(1376)، حفاظتخاک، انتشارات دانشگاه تهران. - باقری سیدشکری, سجاد؛ یمانی, مجتبی؛ جعفربیگلو, منصور؛ کریمی, حاجی؛ مقیمی، ابراهیم. (1394). بررسی توسعهیافتگی و ویژگیهای هیدرودینامیکی سامانههای کارستی با استفاده از تجزیه و تحلیل منحنی فرود هیدروگراف (مورد مطالعه: آبخوانهای کارستی حوضۀ رودخانۀ الوند)،پژوهشهای جغرافیای طبیعی,47 (3)، صص 333-346. - باقری سیدشکری، سجاد؛(1394)، تاثیر ژئومورفولوژی کارست در ویژگی های کمی و کیفی آبخوانهای کارستی حوضه های قره سو و الوند در استان کرمانشاه، رساله دکتری ژئومورفولوژی، اساتید راهنما یمانی، مجتبی؛ جعفربیگلو،منصور؛ دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران. - برزو، آرش؛ ممیزی، محمدرضا ؛ نیک اندیش، عباسعلی،(1387)، مقایسة سه روشPSIAC, MPSIAC , EPM در برآورد میزان فرسایش و رسوب در حوضه چهل چشمه استان فارس، فصلنامه دانشکشاورزی ایران شماره 1، بهار 1387. - جباری، ایراج؛ طالب پور، داود، (1385)، ارزیابی حساسیت نواحی بالادست سد مهاباد به فرسایش با استفاده از سنجش از دور و GIS، نشریه علوم زمین، شماره 62. - رستمی، فرض الله؛(1387)، اصلاح مدل برآورد رسوب امپسیاک با به کار گیری تکنیک فازی در حوضه سد زاگرس، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ژئومورفولوژی، استاد رهنما، قهرودی، منیژه؛ دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی. - کریمی، حاجی(1382) رفتار هیدروژئولوژیکی سفره های کارستی حوضه الوند کرمانشاه، رساله دکتری دانشکده علوم زمین، دانشگاه شیراز. - مقصودی، مهران.، یمانی، مجتبی.، سالاری، ممند.، 1387، برآورد فرسایش و رسوب از طریق ارزیابی متغیرهای تاثیرگذار در حوضهی آبخیز وزنه با استفاده از GIS ، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره16، صص 119-134. - نیک پور، نورالله؛ فتوحی، صمد؛ نگارش، حسین؛ سیستانی، مسعود .1396مورفومتری فرسایش آبکندی و عوامل موثر بر ایجاد وگسترش آن (حوضهی دشت چم فاضل در جنوب غرب استان ایلام،) تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره 4، 1، 97-112. - نوری، عباسعلی.، صفاری، امیر.، کرمی، جلال.، 1397، بررسی تاثیر تغییرات پوشش و کاربری زمین در قابلیت فرسایش خاک حوضه قره سو گرگانرود، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال پنجم، شماره 1، صص 83-96. - یعقوب نژاد اصل، نازیلا.، فتحی، محمدحسین.، 1394، ارزیابی خطر فرسایش خاک در دامنه های شمال غرب کلان شهر تهران، اولین کنگره بین المللی زمین، فضا، انرژی پاک، - نادری، فتح الله.، کریمی، حاجی.، ناصری، بهروز.، 1389، پهنه بندی پتانسیل فرسایش خاک در حوزه آبخیز اسمان آباد ایلام به روش شاخص فرسایش، مجله پژوهش های آبخیزداری، شماره 4(23)، صص 51-43. - Cerdan, O., Le Bissonnais, Y., Couturier, A., & Saby, N. (2002). Modelling interrill erosion in small cultivated catchments. Hydrological Processes, 16(16), 3215-3226. - Darwich, T., Zurayk, R., 1997. Distribution and nature of Red Mediterranean soils in Lebanon along an altitudinal sequence. Catena 28, 191–202. - Drew, D. P. (1983). Accelerated soil erosion in a karst area: the Burren, western Ireland. Journal of Hydrology, 61(1-3), 113-124. - Drzewiecki, W., Wężyk, P., Pierzchalski, M., & Szafrańska, B. (2014). Quantitative and qualitative assessment of soil erosion risk in Małopolska (Poland), supported by an object-based analysis of high-resolution satellite images. Pure and Applied Geophysics, 171(6), 867-895. - Fu, W. L., Zhang, Z. W., Zhang, H., Xia, K. S., Xie, D. T., & Ni, J. P. (2007). Study on characteristics of soil erosion on Karst Hillslope. J. Soil Water Conserv, 21, 38-41. - Gholami, S. H. (2003). The simulation of daily sediment yield by using distributed SWAT model in mountainous catchments (Amameh Catchments), Journal of Research and Construction, Vol.16: 28-33 - Huang, W., Ho, H. C., Peng, Y., & Li, L. (2016). Qualitative risk assessment of soil erosion for karst landforms in Chahe town, Southwest China: A hazard index approach. Catena, 144, 184-193. - Kheir, R. B., Abdallah, C., & Khawlie, M. (2008). Assessing soil erosion in Mediterranean karst landscapes of Lebanon using remote sensing and GIS. Engineering Geology, 99(3-4), 239-254. - Krishnamurthy, J., Srinivas, G., Jayaraman, V., Chandrasekhar, M., 1996. Influence of rock types and structures in development of drainage network in typical hard rock terrain. ITC Journal 3 (4), 252–259. - Lim, K. J., Sagong, M., Engel, B. A., Tang, Z., Choi, J., & Kim, K. S. (2005). GIS-based sediment assessment tool. Catena, 64(1), 61-80. - Marques M J, Bienes R, Perez-Rodriguez R, et al. 2008 Soil degradation in Central Spain due to sheet water erosion by low-intensity rainfall events Earth Surf. Proc. Land 33 (3) 414–423. - Oldeman, L. R. (1994). The global extent of soil degradation1 In: Greenland DJ. Szabolcs I, eds1 Soil resilience and sustainable land use1 Wallingford: CAB International, 99-1181. - Roose, E., 1999. Evolution historique des stratégies de lutte antiérosive. Vers la gestion conservatoire de l'eau, de la biomasse et de la fertilité des sols (GCES). Bulletin Réseau Erosion 19, 11–25. - Shaban, A. ,and BouKheir, R. ,and Froidefond, J. ,andKhawlie, M. , GirardM-C. ,2004. Characterization of morphometric factors of drainage system interrelated to rock infiltration: the case of the Occidental Lebanon: Caract´erisation des facteurs morphom´etriques des r´eseaux hydrographiques correspondant aux capacit´es d’RPs des roches au Liban Occidental. Zeitschrift Fur Geomorphologie،v. 48، p.1. - Sobhani, B. (2002). Comparison of FAO and MPSIAC methods for estimating sediment and erosion using GIS. Journal of agricultural sciences and natural resources, 8, 15-28. - Waltham, T., Bell, F., Culshaw, M., (2005), Sinkholes and Subsidence, karst and Cavernous rocks in Engineering and Construction Published by Springer: Nottinghamshire, UK. - Yang, Q., Xie, Y., Li, W., Jiang, Z., Li, H., & Qin, X. (2014). Assessing soil erosion risk in karst area using fuzzy modeling and method of the analytical hierarchy process. Environmental earth sciences, 71(1), 287-292. - Zhou, H. Y., Pan, X. Y., & Zhou, W. Z. (2017, January). Assessing spatial distribution of soil erosion in a karst region in southwestern China: A case study in Jinfo Mountains. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 52, No. 1, p. 012047). IOP Publishing. - Zhou, H. Y., Pan, X. Y., & Zhou, W. Z. (2017, January). Assessing spatial distribution of soil erosion in a karst region in southwestern China: A case study in Jinfo Mountains. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 52, No. 1, p. 012047). IOP Publishing. - Yue-Qing, X., Jian, P., & Xiao-Mei, S. (2009). RETRACTED ARTICLE: Assessment of soil erosion using RUSLE and GIS: a case study of the Maotiao River watershed, Guizhou Province, China. Environmental Geology, 56(8), 1643-1652. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 710 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 417 |