تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,301 |
تعداد مقالات | 15,907 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,155,507 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,925,089 |
واکاوی و آشکارسازی ساختار روزانه بارش در ایستگاه همدید شیراز با رویکرد فراکتالی | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 16، دوره 24، شماره 72، شهریور 1399، صفحه 385-403 اصل مقاله (1.14 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.10856 | ||
نویسندگان | ||
مهدی نارنگی فرد* 1؛ مهران فاطمی2؛ عبدالعلی کمانه3؛ محمدصادق طالبی2 | ||
1دکترای آب و هواشناسی دانشگاه یزد | ||
2استادیار گروه جغرافیا دانشگاه میبد | ||
3استادیار گروه جغرافیا طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
هدف از این پژوهش بررسی ساختار مقاطع مختلف زمانی بارش در ایستگاه همدید شیراز برای شناخت تغییرات و تعیین موقعیت فضایی ساختار بارش در بازه پایداری و ناپایداری، بوده است. در این راستا ساختار حاکم بر فراسنج آب و هوایی بارش در بازه زمانی 58 ساله (1956-2013) در مقاطع سه گانه زمانی مختلف (سه دوره 20 ساله) بارش روزانه با رویکرد فراکتالی مورد واکاوی و بررسی جداگانه قرار گرفت. برای انجام این پژوهش پس از هم مرجع سازی ریاضی فراسنج بارش با اعمال ساختار مثلثاتی فراکتالی بر روی دادههای بدست آمده به مقایسه نتایج حاصله با هندسه کلاسیک فراکتالی پرداخته شد. بر اساس یافتههای این پژوهش، در مقطع زمانی نخست از 1 ژانویه سال 1956 تا 7065 روز پس از آن با اعمال ساختارهای جبری فراکتالی، نشان داد که این مقطع زمانی از منطق فراکتالی پیروی نمینماید. همچنین در مقطع زمانی دوم نیز همانند بازه نخست ساختار بارش از منطق فراکتالی پیروی نمیکند. به بیان دیگر منطق حاکم بر ساختار فراسنج بارش در مقاطع زمانی نخست و دوم از حالت تعادل به ناتعادلی است. اما برخلاف دو بازه زمانی گذشته، در بازه زمانی سوم، از منطق فراکتالی پیروی مینماید، که این یافته بیانگر گذار دینامیک این مقطع زمانی از حالت ناتعادلی به عدم تعادل میباشد؛ بنابراین با توجه به سه بازه زمانی دینامیک تعادلی ساختار بارش روزانه از آشوب به سمت فراکتال میل می کند. | ||
کلیدواژهها | ||
شیراز؛ آشوب؛ برخال؛ تعادل؛ بارش | ||
مراجع | ||
-احمدی، محمود و مهدی نارنگیفرد (1394)، «آشکارسازی تغییرات کاربری و بررسی تاثیر آن بر دامنههای دمایی در منطقه یک شهر شیراز»، علوم محیطی، دوره 13، شماره 2، صص111-120. -احمدی، محمود؛ عاشورلو، داوود و مهدی نارنگیفرد (1391)، «تغییرات زمانی- مکانی الگوهای حرارتی و کاربری شهر شیراز با استفاده از دادههای سنجنده ETM+ & TM»، سنجش از دور و GIS ایران، سال چهارم، شماره 4، 55-68. -احمدی، محمود؛ نارنگیفرد، مهدی و مهدی محمودآبادی (1393)، «پایش تغییرات کاربری در شهر شیراز با استفاده از تصاویر ماهوارهای، دوازدهمین کنگره جغرافیدانان ایران»، نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد. -اعلمی، محمدتقی و لیلا ملکانی (1392)، «بازسازی فضای حالت و بعد فرکتالی جریان رودخانه با استفاده از زمان تأخیر و بعد محاط»، نشریه مهندسی عمران و محیط زیست، سال 43، شماره 1، صص 15-21. -امیدوار، کمال و معصومه نبوی زاده (1393). «پیشبینی بارش روزانه استان کرمان با شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: کرمان، بافت و میانده جیرفت)»، جغرافیا و توسعه ناحیهای، سال 12 ،شماره 23، صص 214-197. -انیس حسینی، مسعود و محمد ذاکرمشفق (1392)، «تحلیل و پیشبینی جریان رودخانه کشکان با استفاده از نظریه آشوب»، مجله هیدرولیک، دوره 8، شماره 3، صص 45-61. -جانی، رسول؛ قربانی، محمدعلی و ابوالفضل شمسایی (1394)، «تحلیل بارش ماهانه بندرانزلی با استفاده از نظریه آشوب در شرایط تغییر اقلیم»، پژوهش آب ایران، دوره ۹، شماره 1، صص 29-39. -خوش روی، مجتبی؛ میرناصری، محمد؛ پسرکلو، مهسا (1396). «آشکار سازی روند تغییرات بارش شمال کشور با استفاده از آزمون غیرپارامتری من-کندال»، پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، سال هشتم، شماره 16، ص 223-231. -روستا، زهرا؛ منوری، مسعود؛ درویشی، مهدی و فاطمه فلاحتی (1391)، «کاربرد دادههای -سنجش از دور RS و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در استخراج نقشههای کاربری اراضی شهر شیراز»، آمایش سرزمین، سال چهارم، شماره 6، صص 149-164. -روستا، زهرا؛ منوری، مسعود؛ درویشی، مهدی؛ فلاحتی، فاطمه و مریم مروتی (1392)، «ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر شیراز و تأثیر شرایط فیزیوگرافیک بر روی روند تغییرات کاربری اراضی»، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال بیست و چهارم، شماره 49، صص 183-200. -سپهر، عادل؛ خسروی، عذرا و زهرا عبداللهزاده (1395)، «رفتار فرکتالی و ارتباط آن با خصوصیات هیدرومورفومتری حوضههای آبریز دامنهی شمالی بینالود»، هیدروژئومورفولوژی، دوره 3، شماره 9، صص 1-20. -فرزین، سعید؛ شیخ الاسلامی، سیدرضی و یوسف حسنزاده (1390)، «تحلیل آشوب پذیری سری زمانی با استفاده از ترسیم فضای فاز و روش بعد همبستگی مطالعه موردی بارش ماهانه در دریاچه ارومیه»، چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر. -قهرودی تالی، منیژه و خهبات درفشی (1394)، «بررسی آشفتگی در الگوی خطر سیلاب در تهران»، تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال ۲ ، شماره ۲، صص ۱-۱۶. -عساکره، حسین؛ موحدی، سعید؛ سبزی پرور، علی اکبر؛ مسعودیان، ابوالفضل و زهره مریانجی (1393). «اقلیم شناسی بارش ایران با استفاده از تحلیل هم سازها»، تحقیقات جغرافیایی، سال 29، شماره 4، صص 26-15. -محمدی، بختیار؛ قلی زاده، محمدحسین، شریفه زارعی (1393). «شناخت الگوهای همدید بارشهای یکروزه در استان کردستان»، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال چهاردهم، شماره 35، صص 27-7. -مزیدی احمد و مهدی نارنگیفرد (1395)، «ارزیابی پیامد تغییرات کیفیت پوشش گیاهی بر دامنههای دمایی در منطقه یک شهر شیراز»، فضای جغرافیایی، سال 16، شماره 54، صص 201-220. -مزیدی احمد، کمانه؛ عبدالعلی، نارنگیفرد، مهدی و رضا ابراهیمی (1395)، «واکاوی ساختار تعادلی آینده فراسنج دما در حوضه آبخیز دریاچههای طشک، بختگان و مهارلو با استفاده از مدل EH5OM»، فصلنامه علمی پژوهشی اکوبیولوژی تالاب، سال هشتم، شماره 30، صص 62-45. -مسعودیان، ابوالفضل (1388). «نواحی بارشی ایران»، جغرافیا و توسعه، شماره 13، صص 91-79. -نارنگیفرد، مهدی (1391)، «تحلیلفضاییدمایشهرشیرازبراساستصاویرماهوارهایدر دورهگرموسردسالومقایسهباکاربریهای شهریطیدورهآماری (1997-2007)»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی تهران، استاد راهنما: محمود احمدی، استاد مشاور: داود عاشورلو، صفحه 150. -نوری قیداری، محمدحسین (1391)، «برآورد رگبار طرح با استفاده از تئوری مالتی فرکتال در ایستگاه سد گتوند»، دانش آب و خاک، دوره 22، شماره 1، صص 145-154. -Damle, C., & Yalcin, A. (2007). “Flood prediction using time series data mining”. Journal of Hydrology, 333(2), 305-316. -Dehghan, S., Kamaneh, S. A. A., Eslamian, S., Gandomkar, A., Marani-Barzani, M., Amoushahi-Khouzani, M., & Ostad-Ali-Askari, K. (2017). “Changes in Temperature and Precipitation with the Analysis of Geomorphic Basin Chaos in Shiraz”, Iran. International Journal of Constructive Research in Civil Engineering (IJCRCE), 3(2), 50-57. -Dhanya, C. T., & Kumar, D. N. (2010). “Nonlinear ensemble prediction of chaotic daily rainfall”. Advances in Water resources, 33(3), 327-347. -Jayawardena, A. W., & Lai, F. (1994). “Analysis and prediction of chaos in rainfall and stream flow time series”. Journal of Hydrology, 153(1), 23-52. -Jothiprakash, V., & Fathima, T. A. (2013). “Chaotic analysis of daily rainfall series in Koyna reservoir catchment area”, India. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 27(6), 1371-1381. -Khatibi, R., Sivakumar, B., Ghorbani, M. A., Kisi, O., Koçak, K., & Zadeh, D. F. (2012). “Investigating chaos in river stage and discharge time series”. Journal of Hydrology, 414, 108-117. -Kocak K., Saylan L. & Sen O., )2000). “Nonlinear time series prediction of O3 concentration in Istanbul”. Atmospheric Environment, 34, 1267-1271. -Sivakumar B., (2000). “Chaos theory in hydrology: Important issues and interpretations”. Journal of Hydrology, 227, 1-20 -Sivakumar, B., & Jayawardena, A. W. (2002). “An investigation of the presence of low-dimensional chaotic behavior in the sediment transport phenomenon”. Hydrological Sciences Journal, 47(3), 405-416. -Wu, J., Lu, J., & Wang, J. (2009). “Application of chaos and fractal models to water quality time series prediction”. Environmental Modelling & Software, 24(5), 632-636. -Zounemat-Kermani, M., & Kisi, O. (2015). “Time series analysis on marine wind-wave characteristics using chaos theory”. Ocean Engineering, 100, 46-53. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 598 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 283 |