آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,360 |
| تعداد مقالات | 16,661 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,903,398 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,521,647 |
تحلیل و سنجش رابطه کلیشه های جنسیتی و توانمندسازی زنان در نواحی فقیرنشین شهری (مطالعه موردی: سکونتگاه های غیررسمی شهر ایلام) | ||
| جغرافیا و برنامهریزی | ||
| دوره 25، شماره 77، آبان 1400، صفحه 47-59 اصل مقاله (457.06 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.10838 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا جهان بین* 1؛ فریدون بابایی اقدم2؛ شهریور روستایی2؛ اکبر اصغری زمانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| به دنبال بازنگری مفهوم توسعه پایدار، امروزه کشورهای در حال توسعه، در پی جلب مشارکت زنان در فرآیند توسعه می‌باشند. در سکونتگاههای غیررسمی، یکی از موانع توانمندسازی زنان در نقشآفرینی آن‌ها در فرایند مشارکت در ساماندهی محلات مسکونی خویش، وجود عقاید قالبی یا کلیشه‌هاست. کلیشه‌ها نقشی غیرقابلیتی به زنان داده‌اند. به طوری‌که آن‌ها هیچ فرصتی برای کسب قدرت و توانمندی نمی‌یابند. بنابراین در روند توانمندسازی زنان، مطالعه ساختارهای بازدارنده فرهنگی حائز اهمیت است. هدف این مقاله تحلیل رابطه کلیشههای جنسیتی و توانمندسازی زنان در سکونتگاههای غیررسمی است. همچنین رابطه توانمندسازی زنان با متغیرهای زمینه‌ای نظیر سن، تأهل، تحصیلات، وضعیت اشتغال و مهاجرت سنجیده می‌شود. پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادی- کاربردی و از نظر روش، پیمایشی- تحلیلی است و برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، زنان 18 سال به بالای ساکن در سکونتگاههای غیررسمی شهر ایلام می‌باشد که با استفاده از شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقاتی متناسب با حجم و بر اساس فرمول نمونه‌گیری کوکران، 377 نفر انتخاب شدند. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (89/0) بدست آمد. برای تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS، از آزمون‌های همبستگی پیرسون، دو نمونه‌ای مستقل (T)، تحلیل واریانس (F) و تحلیل رگرسیونی بهره گرفته شد. از نرم افزار AMOS نیز برای مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده گردید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بین توانمندسازی زنان و میزان اعتقاد به کلیشههای جنسیتی با اطمینان لازم رابطه معناداری وجود دارد. همچنین متغیرهای زمینه‌ای همچون سن، وضعیت تأهل، تحصیلات، مهاجرت و وضعیت اشتغال رابطه معناداری با توانمندسازی زنان دارند. از این‌رو توانمندسازی آنان در این زمینه‌ها، بسترهای ظرفیت‌سازی اجتماعی محلی را فراهم می‌آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "کلیشه های جنسیتی"؛ "توانمندسازی زنان"؛ "سکونتگاه های غیررسمی"؛ "شهر ایلام" | ||
| مراجع | ||
|
احدنژاد، محسن، نجفی، سعید (1395)، بررسی تطبیقی تفاوت کیفیت زندگی در محلات برنامهریزی شده و سکونتگاههای غیررسمی شهری (نمونه موردی: محلات کارمندان و اسلامآباد شهر زنجان)، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 20، شماره 57، صص 23-47
اسدالهی، عبدالرحیم، حسینزاده، علیحسین، نواح، عبدالرضا(1393)، نقش نهاد اقتصاد و فرهنگ در توسعه و حاشیهنشینی: شاخص توسعه انسانی در مناطق حاشیهنشین شهر ایلام، فصلنامه جامعهشناسی نهادهای اجتماعی، دوره اول، شماره 2، صص 109- 132.
اعزازی، شهلا(1380)، تحلیل ساختاری جنسیت: نگرشی بر تحلیل جنسیتی در ایران، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
اوکسال، زو، بیدن، سالی(1389)، جنسیت و توانمندی: مضامین، رویکردها و تأثیرات سیاستی آن، ترجمه اکرم خاتم، مجموعه مقالات توانمندی زنان: نقدی بر رویکردهای رایج توسعه، چاپ اول.تهران، نشر آگه.
بدار، لوک، دزیل، ژوزه، لامارش، لوک(1381)، روانشناسی اجتماعی، ترجمه حمزه گنجی، تهران: نشر ساوالان.
روستایی، شهریور، کرمی، سونیا(1396)، بررسی تاثیر مالکیت مسکن در استقلال تصمیمگیری و نقشآفرینی زنان در شهر(مورد: سنندج)، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 21، شماره 59، صص133-151
ریاحی، محمداسماعیل(1386)، عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان پذیرش کلیشههای جنسیتی، فصلنامه پژوهش زنان، دوره 5، شماره 1.
شادیطلب، ژاله(1381)، توسعه و چالشهای زنان ایران، تهران، قطره.
فنی،زهره، فرجزاده، مژگان(1393)، توانمندسازی شغلی زنان و توسعه پایدار شهری(مطالعه موردی: زنان شاغل منطقه 18 شهر تهران)، دو فصلنامهجغرافیا و توسعه فضای شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، سال اول، شماره 1،صص 91-102
کبیر، نایلا(1389)، تأملی در سنجش قدرتمند شدن زنان: منابع، عاملیت، دستاوردها، ترجمه فاطمه صادقی، مجموعه مقالات توانمندی زنان: نقدی بر رویکردهای رایج توسعه، چاپ اول، تهران، نشر آگه.
مالوتره، آنجو، بوندر، کارول؛ شولر، سیدنی روث(1389)، سنجش توانمندی زنان به عنوان یک متغیر در توسعه بینالمللی، ترجمه هما مداح و فاطمه محمدی، مجموعه مقالات توانمندی زنان: نقدی بر رویکردهای رایج توسعه، چاپ اول، تهران: نشر آگه.
مرکز آمار ایران، سالنامه آماری استان ایلام(1395)، ایلام.
مهندسین مشاور تدبیر شهر(1386)، مطالعات امکانسنجی بهسازی و توانمندسازی محلات فقیرنشین شهر ایلام، سازمان مسکن و شهرسازی استان ایلام.
نقدی، اسداله، رضایی،طوبی(1393)، مطالعه نگرشها و رفتارهای اجتماعی و جمعیتی زنان حاشیهنشین شهر ایلام(مورد مطالعه: نواحی بانبرز، بانبور و سبزیآباد شهر ایلام)، نشریه فرهنگ ایلام، دوره پانزدهم، شماره 42- 43، صص 119- 103.
وزارت کشور(1387)، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، ویراستة عباس سعیدی، تهران، انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور.
Bushra,Aliya, Nasra Wajiha(2015),Assessing the Socio-Economic Determinants of Women Empowerment in Pakistan, Social and Behavioral Sciences177(2015)3-8. Kabeer,Naila(1999), the conditions and consequences of choice: Reflections on the measurement of womens empowerment, united nations research institute for social development. 108 Lorber, Judith (2000), “Social Construction of Gender”, in Edgar F. Borgatta and Rhonda J.V.Montgomery, Encyclopedia of Sociology, New York: McMillan Reference. Rifkin, S. B. (2003), A framework linking community empowerment and health equity: it is amatter of Choice, Centre for Health and Population Research, Vol. 21, No. 3.PP:168-180 M.M.G(2001), Empowerment Women in Agricultural Education for Sustainable rural Development,Community Development Journal, Vol. 36, No. 4, pp: 289-302. UN-Habitat(2013), State of the World’s Cities 2012/2013, prosperity of cities, United Nations Human Settlements Programme. UN-Habitat(2003), THE Challenges of Slums: global report on human settlements, 2003/Nairobi Kenya. United Nations Human Settlements Programme. First published in the UK and USA in 2003 by Earth scan Publications Ltd. World Bank (2003), Poverty in Iran: Trends and Structure, 1986-1998, Report No.24414. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,174 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 480 |
||