تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,047 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,590,055 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,269,394 |
بررسی رشد فرم فضایی – کالبدی شهر با استفاده از مدلهای کمی مطالعه موردی: شهر سردرود | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 13، دوره 24، شماره 74، بهمن 1399، صفحه 181-195 اصل مقاله (1.31 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.10827 | ||
نویسندگان | ||
رسول قربانی1؛ مهدیه طاهونی* 2 | ||
1استاد گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
رشد شهری در نفس خود خصلتی سرکش دارد. لذا نیازمند مهار و هدایت است سیاستگذاری رشد شهری مسئولیتی خطیر است؛ زیرا ازیک طرف باید به زدودن نابسامانیهای بپردازد و از طرف دیگر با هدایت عقلایی ساختوسازها از بروز و پیدایش ناهنجاریها بهویژه از ابعاد کالبدی آن جلوگیری نماید. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق شهر سردرود و روش تحقیق تحلیلی – تطبیقی است که دادهها و اطلاعات موردنیاز بهصورت اسنادی و میدانی تهیه گردیده است. در روش تحلیل داده ها از مدل های کمی آنتروپی نسبی،ضریب گری، موران وضریب جینی استفاده شده نتایج بهدستآمده از اندازهگیری مدلهای فضایی – کالبدی نشاندهنده این است که فرم شهر الگوی تجمع تصادفی تکقطبی بوده که به سمت پراکنش شهری پیش رفته و میرود و مقادیر شاخصها در سال 1378 و 1390 به ترتیب بدینصورت است: (آنتروپی نسبی =85/0، جینی= 35/0، موران =03/0، گری =05/0) و (آنتروپی نسبی= 91/0، جینی= 36/0، موران =01/0، گری =99/1). در کل، این مقادیر نشان میدهد که شهر به سمت الگوی پراکندگی پیش رفته است و موجب از بین رفتن زمینهای کشاورزی و باغات شده است، بهطوریکه در شهر سردرود در سال 1378 سهم باغات و اراضی کشاورزی 2/65 درصد از کاربریها بوده درحالیکه در سال 1390 به 35/26 درصد رسیده است و بهتبع آن ساختار فضایی و کالبدی شهر در طول زمان تغییریافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
بررسی؛ فرم کالبدی – فضایی؛ مدلهای کمی؛ سردرود | ||
مراجع | ||
- اطهاری، کمال (1379) بهسوی کارآمدی دخالت دولت در بازار زمین شهری،فصلنامهاقتصادمسکن، شماره 18، سازمان ملی زمین و مسکن - پاکزاد، جهانشاه (1385) مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، تهران. - پورمحمدی محمدرضا؛ علی کسری (1390) گسترش فضایی-کالبدی شهر زنجان با تأکید بر تغییر کاربری زمین طی دوره 1384-1355، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 63، صفحات 29-46 - حاتمی نژاد و دیگران (1391) تحلیل عملکرد فضایی شهر میانی مرند در سطح شهرستان مرند، پژوهشهای جغرافیای انسانی، سال هفتم، شماره 78 - حبیبی، سید محسن (1375) از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران - حسینیون، سولماز (1385) شهر فشرده: شهر فردا، مجله شهرداریها، ماهنامه پژوهشی، آموزشی و اطلاعرسانی، برنامهریزی و مدیریت شهری، سال هشتم، شماره 73 - زنگنه شهرکی، سعید (1386) بررسی پدیده پراکنش افقی شهر تهران و تأثیر زمینهای کشاورزی پیرامون، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران - رهنما، محمدرحیم؛ غلامرضا عباس زاده (1387) اصول، مبانی و مدلهای سنجش فرم کالبدی شهر، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد - کاتی، ویلیامز، برتون، الیزابت و جنکر، مایک (1383) دستیابی به شکل پایدار شهری، ترجمه واراز مرادی مسیحی، شرکت پردازش وبرنامه ریزی شهری - سیفالدین، فرانک (1378) فرهنگواژگانبرنامهریزیشهریومنطقهای – انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز - شکویی، حسین (1384) دیدگاههاینودرجغرافیایشهری، جلد اول، انتشارات سمت، تهران. - شیخ زینالدین، حسین (1378) فرم در معماری، فصلنامه معماری و فرهنگ، سال چهارم، شماره 1 - مهدی زاده، جواد (1382) برنامهریزیراهبردی توسعهشهری، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. - مهندسان مشاور روژان آب زاگرس (1390) مطالعات طرح جامع – تفضیلی شهر سردرود، تبریز - مرکز آمار ایران (1386) نتایج سرشماری عمومی و نفوس و مسکن 1385، انتشارات مرکز آمار، تهران - مثنوی محمدرضا (1381) توسعه پایدار و پارادایمهای جدید توسعه شهری: شهر فشرده و شهر گسترده، مجله محیطشناسی، شماره 31، صفحات 104-89 - ویلیام، جورج (1375) شهرسازی در عقبماندگی، ترجمه مهدی کاظمی بید هندی، انتشارات دانشگاه ملی ایران، تهران - Anderson, W.P; Kanaroglou, P.S and Miller, E.J. (1996), - "Urban form, Energy and the Renvironment: A Review Evidence and Policy”, Urban Studies, 33(1) - Burchell RW, Shad NA, Listokin D, Phillips H, Downs A, - Seskin S, Davis J, Moore T, Helton D, Gall M (1998), "The - Costs of Dprawl-revisited". Transit Cooperative Research - Program (TCRP), Report 39, Transportation Research Board, - National Research Council, Washington DC Chaps 6-8 - Burton, E (2000) The Compact city: Just orjust Compact? A Preliminary analysis, Urban studies, University of Glasgow 37(11). - Couch.C and Karecha, J (2006), "Controlling Urban Sprawl: - Some Experiences from Liverpool", Cities, Vol.23, No. 5 - Ewing, R. (1997), "Is Los Angeles-Style Sprawl Desirable?" J - Am Planning Associat 63(1) - Ewing R, Pendall R, Chen D (2002), "Measuring Sprawl and - its Impact", Vol 1 (Technical Report), Smart Growth America, - Washington DC. - Devas, N. and Rekodi, C )1993( Managing Fast Geowing Cities: New Approach to Urban Planning and Management in the Development World, New York, Wiley - Jhonson, Miller, Lester A. Hoel (2002) The smart growth debate best practice for urbantransportation planning, soci- economic planning science 36 - Galster, G., Hanson R, Ratcliffe M.R., Wolman H., Coleman - S., Freihage, J. (2001), "Wrestling Sprawl to the Ground: - Defining and Measuring an Elusive Concept", Housing Policy - Debate, 12(4) - Gordon, P., Richardson, H.W. (1997), "Are Compact Cities a - Desirable Planning Goal?" J Am Plann Assoc 63(1):95-106. - Hadly, C. C(2000) Urban sprawl Indicators,Causes and solution”, WWW. CITY. BLOMINGTON - Rogers Lord (1999) Urban task force, Toward an urban Renaissance. - Tsai, Yu-Hsin (2005) Quantifying urban form: Compactness versus Sprawl”, Urban Studies - Williams, K., Burton, E., and Jenks, M (1996) Achieving the Compact City through Intensification : an acceptable option? in Jenks, M.,Burton, E. and Williams, K. (eds.) The Compact City: a sustainable urbanform? E & FN Spoon, London | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 466 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 576 |