تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,301 |
تعداد مقالات | 15,907 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,155,471 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,925,075 |
بررسی تغییرات زمانی-مکانی غلظت ریزگردها در حوضه نفوذ ریزگردهای دریاچه ارومیه در دوره زمانی 2015-2000 با استفاده از تصاویر ماهوارهای (مطالعه موردی آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 31، دوره 24، شماره 72، شهریور 1399، صفحه 427-446 اصل مقاله (1.28 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.10826 | ||
نویسندگان | ||
خلیل ولیزاده کامران* 1؛ سودابه نامداری2 | ||
1دانشیار دانشگاه تبریز | ||
2دانشجوی دکتری گروه آب و هواشناسی دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر به دلیل خشک شدن تدریجی بخشهایی از دریاچه ارومیه، کانونهای متعددی از ریزگردهای نمکی در این مناطق تشکیل شده و منجر به پراکنش حجم عظیمی از ذرات نمک به مناطق اطراف خود شده است. نمک آزاد شده در اتمسفر به عنوان یکی از انواع مهم ریزگردهای اتمسفری سلامت عموم، کیفیت هوا، توزان انرژی زمین و چرخه هیدرولوژی را تحت تأثیر قرار میدهد. بنابراین با توجه به اهمیت آثار منفی ریزگردهای نمکی و همچنین روند روبه افزایش حضور این ریزگردها در منطقه آگاهی از توزیع زمانی- مکانی ریزگردها برای کمّی کردن این اثرات بسیار مهم میباشد. در این مطالعه تلاش شده است تغییرات غلظت ریزگردها در حوضه تحت نفوذ ریزگردهای دریاچه ارومیه ،با استفاده از دادههای ماهانه AOD سنجنده MODIS ارزیابی شود. برای رسیدن به این هدف نمودار روند تغییرات AOD در طول سالهای 2000 تا 2015 به تفکیک محدوده استانهای آذربایجانشرقی و آذربایجانغربی استخراج شد. نتایج این پژوهش نشان داد نمودارها در استانهای آذربایجانشرقی و آذربایجانغربی روند مشابهی داشتهاند و علیرغم وجود نوسانات سال به سال، روند افزایش کلّی در غلظت ریزگردها دیده میشود. تغییرات افزایشی ریزگردها در اواخر فصل گرم و اوایل فصل سرد (آگوست، سپتامبر، اکتبر و نوامبر) بسیار بارزتر میباشد و به نظر میرسد با افزایش بارشهای فصل سرد و بارشهای بهاره شیب تغییرات افزایشی AOD نیز کمتر شده است. همچنین با توجه به نقشههای میانگین سالانه توزیع مکانی AOD، دریاچه ارومیه تا سال 2008 با جذب ریزگردها تأثیر زیادی در کاهش ریزگردهای وارد شده از جنوب غربی منطقه به استان آذربایجانشرقی داشته است، این در حالی است که از سال 2009 در محدوده دریاچه ارومیه افزایش نسبی ریزگرد نسبت به سایر مناطق در استانهای آذربایجانشرقی و آذربایجانغربی وجود داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ریزگردهای نمکی؛ دریاچه ارومیه؛ تغییرات زمانی_مکانی؛ تصاویر ماهوارهای؛ AOD | ||
مراجع | ||
- اسماعیلی، امید (1385)، «پهنهبندیمقدماتیمراکزاصلیتولیدغبارکشوربااستفادهازفنسنجشازدور»، پایاننامه کارشناسی ارشد گرایش محیط زیست، آذر85. - جهانبخش، سعید؛ ولیزاده کامران، خلیل؛ خسروی، محمود؛ زینالی، بتول و اصغری، صیاد (1393)، «شناسایی و آشکار سازی طوفان فراگیر 1 ژوئیه 2008 ایران با استفاده از سنجنده مودیس»، فصلنامه علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال چهاردهم، شماره 46، صص 50-31. - ذوالفقاری، حسن و عابدزاده، حیدر (1384)، «تحلیل سینوپتیک سیستمهای گردوغبار غرب در ایران»، مجله جغرافیا و توسعه. صص173-188. - زینالی، بتول (1392)، «شناسایی و پایش توفانهای شاخص گردوغباری ایران با استفاده از سنجندههای MODIS و AVHRR»، پایان نامه دکتری، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز. - شمسی پور، علیاکبر و صفرراد، طاهر (1391)، «تحلیل ماهوارهای همدیدی پدیدهی گردوغبار ( گردوغبار تیرماه) »، مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره 44، شماره 79، صص 111-126. - عبدالخانی، علی (1389)، «بارزسازیوزونبندیتودههایگردوغبارجنوبغربایرانبااستفادهاز سنجش از دور و GIS»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه شهید چمران اهواز. - عزیزی، قاسم؛ میری، مرتضی؛ نبوی سید امید. (1391). ردیابی پدیده گرد و غبار در نیمه غربی ایران. فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شماره 7، بهار 1391، صص63-81. - محمدی، غلام حسن (1394)، «تحلیل سازوکارهای جوی انتقال ریزگردها به غرب کشور»، پایان نامه دکتری، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز. - ولی، عباسعلی؛ خاموشی، سجاد؛ موسوی، حجت؛ پناهی، فاطمه و تمسکی، احسان. (1393)، «تحلیل اقلیمی و ردیابی توفانهای گردوغبار فراگیر در جنوب و مرکز ایران»، مجله محیطشناسی، دورة 40، شمارة 4، صص 961-972. -Ackerman, S.A. (1997), “Remote sensing aerosols using satellite infrared observations”, Journal of Geophysical Research: Atmospheres, Vol:102, 17069-17079.
-Alam, K., Quarshi, S., and Blaschke, T., (2011), “Monitoring spatio-temporal aerosol patterns over Pakistan based on MODIS, TOMS and MISR satellite data and a HYSPLIT model”, Atmospheric Environment, Vol: 45, 4641-4651.
-Alizadeh Choobari, O., Zawar-Reza, P., Sturman A. (2013), “The global distribution of mineral dust and its impacts on the climate system: A review”. Atmospheric Research, Vol:138, 152-165.
-Athanassiou, G., Hatzianastassiou, N., Gkikas, A., Papadimas, C. D. (2012), “Estimating Aerosol Optical Depth Over the Broader Greek Area from MODIS Satellite”, Water, Air, & Soil Pollution 224 (7), 1-14
-Ben-Ami, Y., Koren, I. Altaratz. O. (2009), “Patterns of North African dust transport over the Atlantic: winter vs. summer, based on CALIPSO first year data”, Atmospheric Chemistry and Physics, Vol: 9, PP 7867–7875.
-Guo, J.P., Zhang, X.Y., Che, H.Z., Gong, S.L., An, X., Cao, C.X., Guang, J., Zhang, H., Wang, Y.Q., Zhang, C.X., Xue, M., Li, X.W. (2009), “Correlation between PM concentrations and aerosol optical depth in eastern China”, Atmospheric Environment, Vol: 43, PP 5876–5886
-Gupta, P., Christopher, S. A., Wang, J., Gehrig, R., Lee, Y., Kumar, N. (2006), “Satellite remote sensing of particulate matter and air quality assessment over global cities”, Atmospheric Environment, Vol: 40, PP 5880–5892
-Kim HS, Chung YS, Kim, JT. (2014), “Spatio-temporal variations of optical properties of aerosols in East Asia measured by MODIS and relation to the ground-based mass concentrations observed in central Korea during 2001∼2010”, Asia-Pac J Atmos Sci, Vol: 50(2): PP 191–200
-Levy I, Mihele C, Lu G, Narayan J, Brook JR. (2014), “Evaluating multipollutant exposure and urban air quality: pollutant interrelationships, neighborhood variability, and nitrogen dioxide as a proxy pollutant”, Environ Health Perspect, Vol: 122(1): PP 65–72.
-Miller, S. D. (2003), “A consolidated technique for enhancing desert dust storms with MODIS”, Geophysical Research Letters, Vol: 30. NO. 20, doi:10.1029/2003GL018279,2003
-Pan, L., Che, H., Geng, F., Xia, X., Wang, Y., Zhu, C., Chen, M., Gao, W., and Guo, L. (2010), “Aerosol optical properties based on ground measurements over the Chinese Yangtze Delta Region”, Atmos. Environ., Vol:44, PP 2587–2596.
-Pu, B., Ginoux, P. (2016), “The impact of Pacific Decadal Oscillation on springtime dust activity in Syria”, Atmos. Chem. Phys. Discuss., doi:10.5194/acp-2016-592, Manuscript under review for journal Atmos. Chem. Phys.
-Rashki, D., Kaskaoutis, G., Eriksson, P. G., de W., Rautenbach, C. J., Flamant, C., Abdi Vishkaee, F. (2014), “Spatio-temporal variability of dust aerosols over the Sistan region in Iran based on satellite observations”, Nat Hazards, Vol:71: PP 563–585.
-Wald, A.E., Kaufman, Y.J., Tanré, D., & Gao, B.C. (1998), “Daytime and nighttime detection of mineral dust over desert using infrared spectral contrast”, Journal of Geophysical Research: Atmospheres, Vol:103, PP 32307-32313
-WHO (World Health Organization). (2000), “Air quality guidelines for Europe (2nd Ed.)”, Chapter 7 WHO regional publications, European series, Vol: 91.
-Yu, M., Notaro, Y. Kalashnikova O. V. (2015), “Regime shift in Arabian dust activity, triggered by persistent Fertile Crescent drought”, J. Geophys. Res. Atmos., Vol: 120, PP 10,229–10,249.
-ZiPeng, D., Xing, Y., XingMin, L., Jin, DAI. (2013), “Analysis of variation trends and causes of aerosol optical depth in Shaanxi Province using MODIS data”, Chin Sci Bull, Vol:58, No.35: PP 4486-4496. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 721 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 508 |