تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,976 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,959 |
مدلسازی زمانی-مکانی روند توسعه شهرها با تأکید بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل Markov-Ca (مطالعه موردی: شهر پارسآباد مغان) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 16، دوره 24، شماره 73، آبان 1399، صفحه 349-377 اصل مقاله (1.82 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.10821 | ||
نویسندگان | ||
مهدی موذنی* 1؛ محمد رضا پورمحمدی2 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول) | ||
2استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
سطوح زمین طی سالیان اخیر توسط بشر بهویژه از طریق شهرسازی، جنگلزدایی، کشاورزی و فعالیتهای دیگر دستخوش تغییرات زیادی شده است. مدلهای فضایی ابزار بسیار مناسبی برای مدلسازی زمانی-مکانی و نشان دادن توسعه شهری و تغییرات کاربری اراضی در آینده میباشند که در این پژوهش نیز برای مطالعه این توسعه و تغییرات در محدوده موردمطالعه یعنی شهر پارسآباد مغان که در سالهای اخیر توسعه فیزیکی چشمگیری را داشته است، از مدل Markov- Ca که از ترکیب مدل زنجیره مارکوف و سلولهای خودکار میباشد استفاده شده است. تصاویر ماهواره ای مورد استفاده در این پژوهش که نقشه های کاربری اراضی از آن استخراج شده است عبارتند از: تصاویر ماهواره لندست TM سال 1368، لندست ETM+ سال 1381، لندست 8 سنجده OLI سال 1394 می باشند، همچنین ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش نرم افزارهای Arc Gis، Envi 5، Idrisi Selva میباشد که کاربری ها به پنج سطوح شامل: سطوح اراضی ساخته شده، سطوح مزارع، سطوح آبی، سطوح اراضی بایر، سطوح اراضی جنگلی و باغات تقسیم شده است. در نهایت اقدام به مدلسازی توسعه شهری و تغییرات کاربری اراضی برای سال 1407 شده است که نتایج بیانگر آن است که در طی 13 سال آتی بهشدت از مساحت کاربری مزارع و بایر اطراف شهر بخصوص قسمت جنوب غربی کاسته شده است. این کاهش مساحت در کاربری مزارع بیشتر در مزارع اطراف و بلافصل محدوده شهر می باشد و اراضی تولید کننده محصولات زراعی که دارای شرایط مناسب برای کشت می باشند به اراضی ساخته شده و مسکونی تبدیل شدهاند. توسعه شهر نیز در سال های آتی بیشتر در قسمت جنوب غربی شهر صورت خواهد پذیرفت. | ||
کلیدواژهها | ||
مدلسازی زمانی-مکانی؛ توسعه شهری؛ تغییرات کاربری اراضی؛ زنجیره مارکوف؛ سلول های خودکار؛ پارس آباد مغان | ||
مراجع | ||
-احد نژاد روشتی، محسن؛ زلفی، علی؛ شکری پور، حسین، (1390)، «ارزیابی و پیشبینی گسترش فیزیکی شهرها با استفاده از تصاویر ماهوارهای چند زمانه و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی شهر اردبیل 1363-1400)»، فصلنامه آمایش محیط، شماره 15، 107-124. -بابایی اقدم، فریدون (1387)، «توسعه فضایی شهر پارس آباد و طرحهای توسعه شهری»، همایش منطقه ای مغان، جغرافیای کهن، کالبد نوین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارساباد مغان. -بابایی اقدم، فریدون؛ ابراهیمزاده، عیسی، (1391)، «مدلسازی تغییرات کاربری اراضی و بایر به سطوح ساختهشده در منطقه شهری اردبیل با استفاده از مدل CLUE-S»، نشریه جغرافیا و توسعه، شماره 26،21-34 -بریاسولیس، هلن، (1389)، الگوهای تحلیلی تغییر کاربری زمین: رویکرد نظری و مدلسازی، ترجمه، مجتبی رفعیان، مهران محمودی، انتشارات آذرخش، تهران -پاپلی یزدی، محمد حسین، رجبی سناجردی، حسین (1385)، «نظریه های شهر و پیرامون»، انتشارات سمت، تهران. -خاکپور، براتعلی، ولایتی، سعدالله، کیانژاد، سید قاسم (1386)، «الگوی تغییر کاربری اراضی شهر بابل طی سالهای 1362-78»، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 9 -خوشگفتار، محمدمهدی؛ طالعی، محمد؛ ملک پور، پیمان، (1389)، «مدلسازی زمانی-مکانی رشد شهری: روش مبتنی بر تلفیق Cellular automata و زنجیره مارکوف»، نشریه انجمن سنجشازدور و GIS ایران، سال دوم، شماره 6،17- 34 -زنگنه شهرکی، سعید، کاظمزاده، علی، هاشمی دره بادامی سیروس (1393)، «تحلیل زمانی- مکانی گسترش کالبدی شهر مشهد و پایش تغییرات کاربری اراضی اطراف»، پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، دوره 2، شماره 4، زمستان 1393، 499-483 -عزیز پور، ملکه، (1375)، «توان سنجی محیط طبیعی و توسعه فیزیکی شهر-مطالعه موردی شهر تبریز»، رساله دوره دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، استاد راهنما دکتر فرجالله محمودی، دانشگاه تربیت مدرس تهران -قربانی، رسول، تیموری، راضیه، جدیدیان، علیرضا، ترکمن نیا، نعیمه (1394)، «ارزیابی تغییر کاربری اراضی شهری در جهت ناپایداری توسعه شهری (نمونه موردی: باغشهر مراغه طی سالهای 1380 تا 1390)»، مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، سال دهم، شماره 31، تابستان 1394، 27-15 -محمود زاده، حسن، خوشروی، قهرمان (1394)، «کاربرد رگرسیون لجستیک در مدلسازی توسعه شهری، مطالعه موردی: منطقه شهری بناب»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری، شماره چهاردهم، بهار 1394، 45-31 -مرکز آمار ایران، (1390)، «سرشماری نفوس و مسکن شهر پارسآباد»، مرکز آمار ایران -مشهدی زاده دهاقانی، ناصر، (1373)، «تحلیلی از ویژگیهای برنامهریزی شهری در ایران»، تهران انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران -مهندسین مشاور بانیان، (1380)، «طرح جامع شهر پارسآباد» سازمان مسکن و شهرسازی استان اردبیل یاسوری، مجید، ویسی، رضا، سبب کار، مژگان، محمدی، مریم (1394)، «بررسی نقش گسترش فیزیکی شهر رشت در ایجاد تغییرات کاربری اراضی حاشیه شهر»، مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، سال دهم، شماره 30، بهار 1394، 112-99 -Asami,Yasushi, Sadashiro,Yukio; Ishikawa,Toru, (2009), New frontiers in urban analysis; In honor of atsuyuki okobe, CRC Press, 246. -Braimoh, A. K. & Onishi, T, (2007), Spatial determinants of urban land use change in Lagos, Nigeria, Land Use Policy, 24(2),pp: 502-515,2007 Dongjie,Guan,Hifeng.li,Takuro,inohae,weici,su,tadashi,nagaie,kazunori,hukao, (2011), Modeling urban land use change by the integration of cellular automaton and Markov model,ecological modelling 222,pp:3761-3772,2011. -Herold,M.couclelis, H.Clarke, K, (2005),"The role of spatial metrics in The analysis and modeling of urban landuse change",computers environment & urban systems 29, pp:369-399 -Hess,g.r.c, (2001),just what sprawl anyway?www.4.ncuedu/grhess. -Joker Arsanjani, J. Helbich, M. kainz, W. Darvishi, A, (2012),"integer ation of logistic regression, markov chain and cellular automata models to simulate urban expansion", journal of applied earth observation and geoinformation, jag-529, pp:1-11 -Koomen,Eric; Stillwell,John; Bakema,Aldrik; Scholten,J.Henk (2007) Modelling land-use change: Progress and applications, Springer, 392. -Lambin, E.F. and A.H. Strahler, (1994), Change-vector analysis: A tool to detect and categorize land-cover change processes using high temporal-resolution satellite data, Remote Sens. Environ48,pp:231-244,1994. -Lopeza,E,boccoa,g,mendozza,m,duhau,e, (2001),prediction land-cover and land-use change in the urban fringe a case in Morelia city, Mexico, landscape ueban plann 55,pp:271-285,2001. -Rimal, Bhagawat (2005) Application of remote sensing and GIS, alnd use/land cover change in Kathmandu metropolitan city, Nepal, Journal of theoretical and applied information technology. -Rizk hegazy, Ibrahim, rashed kaloop, mosbeh, (2015), Monitoring urban growth and land use change detection with GIS and remote sensing techniques in Daqahlia governorate Egypt, international journal of sustainable built environment, 4, 117-124. -Walker, Robert (2004) Theorizing land-cover and land-use change: the case of tropical deforestation, International regional science review, NO 27. -white.r,engelen,g, (1993),cellular automata and fractal urban form:a cellular modelling approach to the evolution of urban land-use pattern,environment plan 25,pp:1175-1199,1993 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 706 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 452 |