تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,304 |
تعداد مقالات | 15,960 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,307,235 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,067,983 |
ارزیابی توسعه پایدار شهری با تأکید بر رویکرد تابآوری در سکونتگاه-های غیررسمی (مورد مطالعه سکونتگاههای غیررسمی شهر سنندج ) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 9، دوره 24، شماره 74، بهمن 1399، صفحه 119-133 اصل مقاله (1.34 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.10776 | ||
نویسندگان | ||
اصغر ضرابی* 1؛ شایسته عباسی2؛ ابوالفضل مشکینی3 | ||
1استاد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران(نویسنده مسئول) | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
3دانشیار عضو هییت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
چکیده | ||
سکونتگاههای غیررسمی محل سکونت حدود یک میلیارد نفر از جمعیت جهان هستند. پیدایش این سکونتگاهها گویای وجود موانع ساختاری و ناکارآمدی سیاستهای کنونی در تأمین مسکن و خدمات-رسانی لازم مرتبط با آن برای اقشار کم درآمد شهری در سطح کلان است. امروزه تلاقی بحرانهای زیستمحیطی، اقتصادی، اجتماعی و رشد سکونتگاههای خودانگیخته شهری در مقیاس جهانی توجه را به رهیافت تابآوری شهری در این سکونتگاهها جلب کرده و در دستور کار جهانی مد نظر قرار داده است. نوع این پژوهش کاربردی و شیوه دریافت اطلاعات کتابخانهای- میدانی است. برای استخراج شاخصها از مطالعات کتابخانهای استفاده شد و شاخصهای ابعاد مختلف جهت تعیین میزان اهمیت با عنوان پرسشنامه کارشناسان در اختیار 30 نفر از کارشناسان در رشتههای مختلف قرار گرفت. اطلاعات با استفاده از آزمون تحلیل سلسله مراتبی در نرمافزار Expert Choice مورد تحلیل قرار گرفت. بر این اساس بیشترین وزن با 593/0 به بعد انسانی و کمترین وزن با 113/0 به بعد طبیعی مربوط میشود. همچنین برای تعیین میزان تابآوری با توجه به جامعه آماری 30539 خانواری محدوده و براساس فرمول کوکران 379 پرسشنامه در سطح محلات محدوده تکمیل شد. دادههای پرسشنامه خانوار در نرم-افزار SPSS وارد و با استفاده از آزمون T- test میزان تابآوری در ابعاد مختلف استخراج گردید. یافتهها نشان میدهد میزان تابآوری در محدوده 11/3 بوده و محدوده سکونتگاههای غیررسمی تابآور نمی-باشد. از لحاظ ابعاد مورد بررسی، فقط بعد اجتماعی- فرهنگی با 76/3 تابآور میباشد. کمترین تابآوری مربوط به بعد اقتصادی (47/2) و پس از آن بعد مدیریتی (87/2) بوده است. بعد کالبدی نیز با میانگین (35/3)، تابآور نمیباشد. برای تعیین تأثیر ابعاد بر تابآوری از معادلات ساختاری در نرمافزار LISREL استفاده شد. تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر تابآوری نشان میدهد که عوامل اجتماعی با ضریب 81/0 بیشترین تأثیر را بر تابآوری محدوده مورد مطالعه داشتهاند. کلیدواژهها: توسعه پایدار، تابآوری، سکونتگاههای غیررسمی، شهر سنندج. | ||
کلیدواژهها | ||
توسعه پایدار؛ تابآوری؛ سکونتگاههای غیررسمی؛ شهر سنندج | ||
مراجع | ||
- حاجینژاد، علی؛ بدلی، احد؛ واحد، آقایی، (1394)، بررسی عوامل مؤثر بر آسیب پذیری ناشی از زلزله در مناطق شهری دارای سکونتگاه های غیررسمی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: مناطق 1 و 5 تبریز). مجله مخاطرات محیطی، سال چهارم، شماره 6، صص 56-33. - حسینیون، سولماز، (1395)، تاب آوری در سکونتگاههای فقیرنشین، نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، سال چهارم، شماره 54-53، صص 156-152. - رضایی، محمدرضا، (1392)، تبیین تابآوری اجتماعات شهری به منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی (زلزله) مطالعه مورد: کلانشهر تهران، رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس. - رضایی، محمدرضا؛ رفیعیان، مجتبی؛ سیدمصطفی، حسینی، (1394)، سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی اجتماع های شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: محله های شهر تهران)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره چهل و هفتم، شماره 4، صص623-609. - علیزاده، هوشمند؛ ایراندوست، کیومرث؛ خسروانیان، لیلا؛ تولایی، روح اله، (1393)، بررسی سرمایه اجتماعی در سه لایه فضایی شهر سنندج، سکونتگاههای غیررسمی، بافت مرکزی و بافت برنامهریزی شده، فصلنامه دانشگاه هنر، دوره هفتم، شماره 13، صص 149-133. - محمدی، اکبر؛ آشوری، کسری؛ رباطی، محمدبشیر، (1396)، تبیین و ارزیابی مؤلفههای تاب آوری نهادی و اجتماعی در سکونتگاههای خودانگیخته شهری (مطالعه موردی: ناحیه منفصل شهری نایسر)، فصلنامه مطالعات شهری، شماره 22، صص 88-75. - لطفی، حیدر؛ مفرح، مجتبی؛ آفتاب، احمد؛ مجنونی، علی، (1397)، نقش حکمروایی مطلوب شهری در افزایش تابآوری سکونتگاههای غیررسمی در ایران (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، دوره سی ام، شماره 1، صص 224-209. - محمدی، سمانه؛ دربان رضایی، الهام، (1394)، پایداری و تابآوری شهری: دو روی یک سکه، سومین همایش ملی گردشگری، جفرافیا و محیط زیست پایدار، همدان. - مشکینی، ابوالفضل؛ سجادی، ژیلا؛ دین دوست، جواد؛ تفکری، اکرم، (1390)، ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی با شیوه توانمندسازی (نمونه موردی باقرشهر- محله باباجعفری)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره بیست و ششم، شماره 3، صص 148-123. - موحدی زاده، حمیدرضا، (1395)، درآمدی بر مبانی سوانح و رابطه آن با توسعه برنامهریزی، چاپ اول، سازمان عمران و بهسازی شهری، تهران. - وزارت راه و شهرسازی، (1393)، سند ملی راهبردی احیاء، بهسازی و نوسازی و توانمندسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری. - Abunyewah, M., Gajendran, T., and Maund, K. (2018), Profiling Informal Settlements for Disaster Risks, Procedia Engineering, Vol. 212, Pp. 238-245. - Carpenter, S. R., Walker, B.H., Anderies, J.M., and Abel, N. (2001), From metaphor to measurement: Resilience of what to what?", Ecosystems, No. 4, Pp. 765-781. - Da Silva, C. A., dos Santos, E. A., Maier, S, M., da Rosa, S. (2020), Urban resilience and sustainable development policies. An analysis of smart cities in the state of São Paulo, Revista de Gestão, Emerald Publishing Limited, Vol. 27, No. 1, Pp. 61-78. DOI 10.1108/REGE-12-2018-0117. - Habitat, U. N. (2014), State of the world's cities 2012/2013: Prosperity of cities. Routledge. - Holling, C.S., et al. (1995), Biodiversity in the functioning of ecosystems: an ecological synthesis, economic and ecological issues, Cambridge University Press, Cambridge. Pp. 44–83. - IDMC. )2014(, Global Estimates: People displaced by disasters. - Meerow, S., Joshua P. Newell and Melissa Stults. (2016), Defining Urban Resilience: A Review, Landscape and Urban Planning, No. 147, Pp. 38–49. - Seeliger. L and TUROK, I. (2013), Averting a downward spiral: building resilience in informal urban settlements through adaptive governance, International Institute for Environment and Development (IIED), Vol. 26, No. 1, Pp. 184–199. - Timmerman, P. (1981), Vulnerability, Resilience and the Collapse of Society: A Review of Models and Possible Climatic Applications, Institute for Environmental Studies, University of Toronto, Canada. - UN/ISDR. (2005), Hyogo framework for 2005-2015: Building the resilience of the nations and communities to disasters. World Conference on Disaster Reduction 18-22 January, Kobe, Hyogo, Japan. Pp. 1-25. - United Nations. (2013), Concise Report on the World Population Situation. Department of Economic and Social Affairs Population Division. - Weakley. D.j. (2014), Recognizing vulnerability and resilience in informal settlements: The Case of Kya Sands, Johannesburg, South Africa, infulfilment of the requirements of the requirements for the degree: Master of Science in town and Regional Planning, university of the Witwatersrand, Johannesburg. - Yue, J., Shannonb, H., Baumannb, A., b., Schwartzb, L., & Bhatt, M. (2016), Slum Upgrading Programs and Disaster Resilience: A Case Study of an Indian ‘Smart City’. Procedia Environmental Science, No. 36, Pp. 154-161. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,098 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 728 |