تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,306 |
تعداد مقالات | 15,987 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,407,303 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,167,440 |
تأثیر کاهش سطح آبهای زیرزمینی و پارامترهای ژئوتکنیکی خاک برروی فرونشست زمین با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهر تبریز) | ||
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز | ||
مقاله 15، دوره 52.1، شماره 106، خرداد 1401، صفحه 185-201 اصل مقاله (1.91 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jcee.2020.10671 | ||
نویسندگان | ||
رامین نبوره1؛ امیر حسن رضایی فرعی* 1؛ بختیار فیضی زاده2 | ||
1دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز | ||
2گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
چکیده فرونشست زمین درواقع حرکت رو به پایین سطح زمین میباشد که در صورت گسترش، احتمال آسیب جدی به زیرساختارها، خطوط انتقال و سازه ها وجود دارد. با توجه به خطرات فرونشست زمین و همچنین با علم به این که کاهش سطح آب های زیرزمینی و پارامترهای ژئوتکنیکی خاک معیارهای مؤثری در زمینه فرونشست زمین هستند، تحقیق حاضر به بررسی تأثیر این پارامترها بر روی فرونشست زمین در شهر تبریز پرداخته است. در ابتدا با استفاده از دادههای راداری در سال های 1385 و 1395 و با روش InSAR نسبت به تهیه نقشه فرونشست در شهر تبریز اقدام گردیده است. براساس خروجی های حاصل، 5 درصد از شهر با فرونشست بسیار زیاد، 17 درصد با فرونشست زیاد، 25 درصد با فرونشست متوسط، 23 درصد با فرونشست کم و 30 درصد با فرونشست بسیار کم مواجه شده است. همچنین با استفاده از مدل FAHP (Fuzzy Analytic Hierarchy Process) در محیط GIS نقشه مربوط به مناطق مستعد وقوع فرونشست تهیه شده است. برای انجام مدل FAHP از 5 معیار تأثیرگذار استفاده شده است که عبارتاند از: تغییرات سطح آب های زیرزمینی، ضریب تراکمپذیری حجمی، نتایج SPT، نوع زمین و نوع لایه خاک. دادههای موردنیاز از سازمان های مربوطه اخذ و پس از آماده سازی وارد محیط نرم افزار ArcGIS 10.5 گردیدند. پس از تهیه نقشههای درون یابی شده هر یک از معیارها و استانداردسازی آن ها، نسبت به محاسبه وزن معیارها اقدام گردیده است و پس از تلفیق لایههای معیار و وزن معیارها با یکدیگر نقشه نهایی مناطق مستعد فرونشست در شهر تبریز بهدستآمده است. بر اساس نتایج مدل FAHP مناطق غرب، جنوب غربی و قسمت هایی از جنوب مستعدترین مناطق برای وقوع فرونشست در شهر تبریز میباشند، در مقابل مناطق شمالی و شمال غربی شهر از استعداد کمی برای وقوع فرونشست برخوردار می باشند. نتایج بهدستآمده از روش InSAR نیز تأییدکننده نتایج بهدستآمده از مدل FAHP با همخوانی بیش از 85 درصد می باشد. تفاوت دو نقشه به صورت جزئی و در مناطق با فرونشست کم و بسیار کم می باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
فرونشست زمین؛ GIS؛ کاهش سطح آب زیرزمینی؛ پارامترهای ژئوتکنیکی؛ FAHP؛ InSAR | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
امیراحمدی ا، معالی اهری ن، احمدی ط، "تعیین مناطق فرونشست احتمالی دشت اردبیل با استفاده از GIS"، جغرافیا و برنامه ریزی، 1392، 17 (46)، 23-1.
امیری م، "ارتباط بین فروچالههای دشت فامنین کبودرآهنگ قهاوند با سنگ کف منطقه "، مجله علوم زمین، 1384، 15 (58)، 148-134.
انگورانی س، معماریان ح، شریعت پناهی م، بلورچی م، "مدلسازی پویای فرونشست دشت تهران"، مجله علوم زمین، 1394، 25 (97)، 220-211.
حسین زاده م، نوحه گر ا، "بررسی تأثیر خشکسالی های دو دهه اخیر بر منابع آب زیرزمینی دشت میناب و وقوع پدیده فرونشینی"، علوم محیطی، 1390، 9 (1)، 97-75.
حشمی ش، المدرسی ع، "مدلسازی فرونشست دشت نیشابور با استفاده از سری های زمانی و تکنیک INSAR"، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، 1394، 21 (1)، 57-65.
حکیم زاده ح، حافظی زاده س، الماس پور ف، محمدی مقدم ج، "شبیه سازی دوبعدی پیش بینی روند انتقال رسوب در مخازن سدها با استفاده از تلفیق مدل عددی و GIS (مطالعه موردی مخزن سد آیدوغموش)"، مجله مهندسی عمران و محیط زیست، 1391، 42 (4)، 59-65.
رهنما ح، میراثی س، "بررسی جامع وضعیت پدیده فرونشست با در نظر گرفتن آسیب ها و عوامل رخداد آن و ارائه راهکارهای مناسب مطالعه موردی استان فارس و چهارمحال و بختیاری"، مجله بنا، 1392، 92 (55)، 14-1.
رهنما ح، میراثی س، "تحلیل و ارزیابی پارامترهای مؤثر بر فرونشست زمین "، عمران مدرس، 1395، 16 (1)، 53-45.
سازمان آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی، دفتر مطالعات آب و فاضلاب، اطلاعات مربوط به چاه های پیزومتری.
شایان س، یمانی م، یادگاری م، "پهنه بندی فرونشست زمین در حوضه آبخیز قره چای همدان "، هیدروژئومورفولوژی، 1395، 3 (9)، 158-139.
شکوهیان م، شاد ر، قاضی نژاد م، "تأثیر تراکم طولی و عرضی در آلودگی ناشی از ترافیک در محیط GIS (مطالعه موردی: شهر مشهد)"، مجله مهندسی عمران و محیط زیست، 1393، 44 (2)، 69-79.
عطایی م، "تصمیم گیری چندمعیاره فازی"، چاپ اول، انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، 1393.
عفیفی ع، "ارزیابی پتانسیل فرونشست زمین و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: دشت سیدان فاروق مرودشت)"، پژوهش های ژئومورفولوژی، 1395، 5 (3)، 121-132.
علی محمدی ع، "مبانی علوم و سیستم های اطلاعات جغرافیایی"، چاپ پنجم، انتشارات سمت، تهران، 1391.
قهرودی تالی م، بابایی فینی ا، "درآمدی بر سیستم های اطلاعات جغرافیایی"، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، 1393.
لشکری ح، متکان ع ا، عساکره ح، خسروی ی، "تحلیل مکانی فشار بخار آب در جنوب و جنوب غرب ایران با استفاده از زمین آمار"، سنجش از راه دور و GIS ایران، 1395، 8 (2)، 35-52.
مالچفسکی ی، "سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چند معیاری"، ترجمه پرهیزکار، اکبر، غفاری گیلانده، عطا، چاپ سوم، انتشارات سمت، تهران، 1392.
مجتهدی ع، الماسی ر، داداش زاده م، "ارزیابی اثرگذاری عوامل انسانپدید بر بحران دریاچه ارومیه با استفاده از دادههای ماهوارهای و تحلیل مکانی"، مجله مهندسی عمران و محیط زیست، 1397، 48 (2)، 59-70.
واعظی ع، احمدزاده ز، حسنپور صدقی م، فاتحی فر ا، "بررسی خطر احتمالی فرونشست و کارست زایی بر خط لوله اتیلن غرب حدفاصل میاندوآب به پتروشیمی تبریز"، مجله زمین شناسی کاربردی پیشرفته، 1395، 6 (22)، 89-99.
Burrough PA, McDonnell R, McDonnell RA, Lloyd CD, “Principles of geographical information systems”, Oxford University Press, 2015. Bonham-Carter GF, “Geographic Information Systems for Geoscientists: Modelling with GIS”, 1stEd. ISBN: 9780080424200, 1994. Chen B, Gong H, Lei K, Li J, Zhou C, GAO M, Lv W, “Land subsidence lagging quantification in the main exploration aquifer layers in beijing plain, China”, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 2019, 75, 54-67. Giao PH, Hue VT, Han ND, Anh NH, Minh NN, “Land Subsidence prediction for a new urban mass rapid transit line in hanoi”, Underground Space, 2018, 5 (2), 93-104. Gumilar I, Abidin HZ, Hutasoit LM, Hakim DM, Sidiq TP, Andreas H, “Land subsidence in bandung basin and its possible caused factors”, Procedia Earth and Planetary Science, 2015, 12, 47-62. Lin F, Ying H, MacArthur RD, Cohn JA, Barth-Jones D, Crane LR, “Decision making in fuzzy discrete event systems”, Information Sciences, 2007, 177 (18), 3749-3763. Hu RL, Yue ZQ, Wang LU, Wang SJ, “Review on current status and challenging issues of land subsidence in China”, Engineering Geology, 2004, 76 (1-2), 65-77. Minderhoud PSJ, Coumou L, Erban LE, Middelkoop H, Stouthamer E, Addink EA, “The relation between land use and subsidence in the Vietnamese Mekong delta”, Science of the Total Environment, 2018, 634, 715-726. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 880 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 449 |