دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,435
تعداد مقالات17,675
تعداد مشاهده مقاله57,680,069
تعداد دریافت فایل اصل مقاله19,355,920
سپهردوست, حمید, ستاره ئی, مریم, داوری کیش, راضیه. (1399). تأثیر سیاست آزادی تجاری دولت بر پیچیدگی اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 7(1), 211-238. doi: 10.22034/ecoj.2020.10658
حمید سپهردوست; مریم ستاره ئی; راضیه داوری کیش. "تأثیر سیاست آزادی تجاری دولت بر پیچیدگی اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه". سامانه مدیریت نشریات علمی, 7, 1, 1399, 211-238. doi: 10.22034/ecoj.2020.10658
سپهردوست, حمید, ستاره ئی, مریم, داوری کیش, راضیه. (1399). 'تأثیر سیاست آزادی تجاری دولت بر پیچیدگی اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه', سامانه مدیریت نشریات علمی, 7(1), pp. 211-238. doi: 10.22034/ecoj.2020.10658
سپهردوست, حمید, ستاره ئی, مریم, داوری کیش, راضیه. تأثیر سیاست آزادی تجاری دولت بر پیچیدگی اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1399; 7(1): 211-238. doi: 10.22034/ecoj.2020.10658

تأثیر سیاست آزادی تجاری دولت بر پیچیدگی اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه

نظریه های کاربردی اقتصاد
مقاله 8، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 24، خرداد 1399، صفحه 211-238    اصل مقاله (518.69 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ecoj.2020.10658
نویسندگان
حمید سپهردوست* 1؛ مریم ستاره ئی2؛ راضیه داوری کیش2
1دانشیار اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان
2داﻧﺸﺠﻮی دﮐﺘﺮی اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮﻋﻠﯽ ﺳﯿﻨﺎ ﻫﻤﺪان
چکیده
در ادبیات اقتصاد تجارت بین‌الملل، مفهوم رویکرد پیچیدگی اقتصادی اشاره به این معنا دارد که نوع محصولات و فناوری تولید شده در کشور، معرف میزان دانش مولد جامعه بوده و ظرفیت تولیدی تجاری محصولات نیز بستگی کامل به برخورداری کشورها از میزان انباشت دانش مولد نهفته در اقتصاد تولید دارد. در این راستا، اتخاذ سیاست‌ آزاد سازی تجاری دولت تأثیر بسزایی بر ساختار کل اقتصاد و همچنین انتقال دانش و ایده‌ها دارد؛ به‏طوریکه بنگاه‌های خارجی با استفاده از دانش سرریز شده به داخل، به نوآوری محصول دست می‌زنند که سبب می‌شود ارزش‌افزوده آنها نیز با رشد افزایشی همراه شود. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر سیاست آزادی تجاری دولت بر پیچیدگی اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه عضو گروه دی هشت (D8)، طی دوره 2017-2002 با استفاده از روش اقتصادسنجی خودرگرسیون‌برداری پانل دیتا (PVAR) است. نتایج آزمون عکس‌العمل آنی نشان می‏دهد، در طول یک دوره‌ 10 ساله، با بروز شوک مثبت از جانب متغیرهای آزادی تجاری، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، پیچیدگی اقتصادی افزایش می‌یابد اما در بلندمدت اثر واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای ابتدا افزایشی است و پس از یک دوره کوتاه‌مدت تأثیر مثبت کاهشی را در پیش می‌گیرد. همچنین نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان می‌دهد، به ترتیب متغیرهای پیچیدگی اقتصادی، واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، آزادی تجاری و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بیشترین تأثیر را بر پیچیدگی اقتصادی دارند.
کلیدواژه‌ها
آزادی تجاری؛ پیچیدگی اقتصادی؛ کشورهای درحال‌توسعه (D8)؛ خودرگرسیون‌برداری پانل دیتا (PVAR)
مراجع
 

  1. آی وان، کری (1385). علم اقتصاد اتریشی. مترجمان: غلامرضا آزاد (ارمکی) و امیر آزاد (ارمکی)، تهران، نشر نی، چاپ اول.
  2. احمدیان دیوکتی، محمدمهدی (1397). طراحی مدل سیاست­گذاری علم و فناوری مبتنی بر رویکرد پیچیدگی اقتصادی، رساله دکتری، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اقتصادی و اداری.
  3. اشراقی، شهاب (1393). درباره سیاست­های کلی اقتصاد مقاومتی. مقدمه­ای بر نظریه پیچیدگی و استفاده از آن در اقتصاد، دفتر مطالعات اقتصادی، مرکز پژوهش­های ملس شورای اسلامی.
  4. اولیاء، پرویز و قانعی، مصطفی (1392). وضعیت تولید علم و فناوری کشور جمهوری اسلامی ایران در حوزه­ی علوم پزشکی. فصلنامه تحقیقات نظام سلام تحکیم، 17 (64) ؛ 43-34.
  5. پژم، سید مهدی و سلیمی­فر، مصطفی (1395). بررسی تأثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی بر رشد اقتصادی در 42 کشور برتر در تولید علم. دو فصلنامه اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 22 (10)؛ 38-16.
  6. تاجریان، علی­رضا (1388). نقشه راهبردی برای تولید علم و فناوری، توسعه و پیشرفت. راهبرد یاس، 20(2)، 244-211.
  7. تقی­پور، انوشیروان و موسوی­آزادکسمایی، افسانه (1380). تحلیلی بر متنوع­سازی صادرات و تأثیر آن بر افزایش درآمدهای ارزی غیرنفتی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 18(3)؛ 144-109.
  8. جمشیدی، زهره، کمری، جعفر و عمادی­سیوکی، محدثه (1394). بررسی تأثیر جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر صادرات کالاهای ICT در کشورهای منتخب درحال‌توسعه (رویکرد داده‌های تابلویی). تحقیقات مدیریت آموزشی، 7(5)؛ 156-133.
  9. جانسون، بریان؛ هولمز، کیم و ملانی کرک­پاتریک (1379)، شاخص آزادی اقتصادی سال 1999، ترجمه و تلخیص محمد ابراهیم امین، مجله برنامه و بودجه، 48، 134-105.
  10. چشمی، علی و ملک‏الساداتی، سید سعید (1392). شاخص پیچیدگی اقتصادی و ارتباط آن با ساختار نهادی تولید مقایسه تطبیقی ایران، کره جنوبی و ترکیه. اولین همایش توسعه پایدار با رویکرد بهبود محیط کسب‌وکار، مشهد، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی.
  11. حضارمقدم، نسرین و قهرمان عبدلی (1392). بررسی اثرات آزادسازی تجاری بر بهره‌وری بخش صنعت. فصلنامه راهبرد اقتصادی، 2(4)؛ 38-37.
  12. خانی، ریحانه و نصرالهی، زهرا (1392). تأثیر رشد جمعیت بر نوآوری در کشورهای منتخب درحال‌توسعه، فصلنامه سیاست­های استراتژیک و کلان، 4 (1)؛ 106-87.
  13. سجادی، سیدنصرالله، آشوری، نرگس، بشارتی، مینا و رضوانفر، مریم (1394). بررسی وضعیت تولیدات علمی اعضای هیئت‌علمی دانشکده تربیت‌بدنی دانشگاه تهران طی سال­های 1383 تا نیمه اول 1389. مدیریت آموزشی، 7(4)؛ 500-487.
  14. شاه­آبادی، ابوالفضل (1386). اثر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی، تجارت بین­الملل و سرمایه انسانی بر بهره­وری کل عوامل اقتصاد ایران. دو فصلنامه علمی- پژوهشی جستارهای اقتصادی، 4(7)؛ 128-99.
  15. مهدوی عادلی، محمدحسین، حسین زاده بحرینی، محمدحسین و جوادی، افسانه (1387). تأثیر حکمرانی خوب بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای با درآمد متوسط، مجله دانش و توسعه، 15(24).
  16. نجارزاده، رضا و تمنایی­فر، سیما (1390). اثر آزادسازی تجاری بر بهره­وری کل عوامل تولید در گروه منتخب کشورهای سازمان همکاری اسلامی. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 7(25 و 26)؛ 72-53.
  17. نوروزی چالکی، عبدالرضا و مددی، زهرا (1393). توصیف مقایسه­ای رابطه تولید علم و پیشرفت فناوری کشورها: آیا افزایش تولید علم به‌منزله پیشرفت فناوری است؟ پژوهش­نامه کتابداری و اطلاع­رسانی، 5(1)؛ 204-192.
  18. وحدتی، داود (1397). بررسی علل قرار گرفتن ایران در جایگاه اقتصادهای با رتبه ضعیف بر اساس شاخص پیچیدگی اقتصادی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی عطار.
  19. یحیی­زاده­فر، محمود، شبانی، هومن، راسخی، سعید و شیرخدایی، میثم (1396). مدل ساختاری- تفسیری سطح‎بندی عوامل اثرگذار بر ارتباط توسعه­ی علم، توسعه­ی فناوری و رشد اقتصادی ایران. فصلنامه علمی پژوهشی تأسیسات علم و فناوری، 9(3)؛ 94-77.
  1.  Agosin, M., Alvarez, R., & Bravo-Ortega, C. (2012). Determinants of export diversification around the world: 1962–2000. The World Economy, 35(3); 295-315.
  2.  Bahar, D., Hausmann, R., & Hidalgo, C. A. (2014). Neighbors and the evolution of the comparative advantage of nations: Evidence of international knowledge diffusion?  Journal of International Economics, 92(1);111-123.
  3.  Bassey Okon, E. & Felix Awara, E. (2018). Institutional Quality and Economic Diversification in Oil-Rich Economies: A Case Study of Nigeria. Journal of Economics and Sustainable Development, 19(14); 57-62
  4.  Chen, Y. & Puttitanun, T. (2005). Intellectual Property Rights and Innovation in Developing Countries. Journal of Development Economics, 78; 474– 493.
  5.  Cozzens, S. E., Bobb, K., & Bortagaray, I. (2002). Evaluating the distributional consequences of science and technology policies and programs. Research Evaluation, 11 (2), 101-107.
  6.  Furman, J. L., Porter, M. E. & Stern, S. (2002). The Determinants of National Innovation Capacity. Research Plicy, 31(6); 899–933.
  7. Gnangnon, K. & Moser, C. (2014). Intellectual Property Rights Protection and Export Diversification: The Application of Utility Model Laws. WTO Working Paper, World Trade Organization, Economic Research and Statistics Division.
  8. Gonzále, A., Ortigoza, E., Llamosas, C., Blanco, G. & Amarilla, R. (2018). Multi-criteria analysis of economic complexity transition in emerging economies: The case of Paraguay. Socio-Economic Planning Sciences.
  9. Harrison, A. (1996). Openness and Growth: A Times Series, Cross- Country Analysis for Developing Countries. Journal of Development Economics, 48(2); 419- 447.
  10. Hartmann, D., Guevara, M. R., Jara-Figueroa, C., Aristarán, M., & Hidal-go, C. A. (2015). Linking economic complexity, institutions and income inequality. arXiv preprint arXiv:1505.07907,93; 75- 93.
  11. Hausmann, R., & Hidalgo, C. (2011). The Network Structure Of Economic Output. Journal Of Economic Growth, 36(16); 309-342.
  12. Hausmann, R., Hidalgo, C. A., Bustos, S., Coscia, M., Chung, S., Jimenez, J., Simoes, A., & Yildirim, M. A. (2013). Diversification and structural transformation for growth and stability in low-income countries: The atlas of economic complexity mapping paths to prosperity. www.cid.harvard.edu/atlas.
  13. Hidalgo, C. (2015). Why information grows: The evolution of order, from atoms to economies. Basic Books.
  14. Hidalgo, C. A., & Hausmann, R. (2009). The building blocks of economic complexity. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(26), 10570-10575.
  15. Hidalgo, C. A., Klinger, B., Barabási, A. L., & Hausmann, R. (2007). The product space conditions the development of nations. Science, 317(5837); 482-487.
  16. Koh, F. C., Koh, W. T., & Tschang, F. T. (2005). An analytical framework for science parks and technology districts with an application to Singapore. Journal of business venturing, 20 (2); 217-239.
  17. Kojima, K. (1977). A Macroeconomic Approach to Foreign Direct Investment. Hitotsubashi Journal of Economics IT: 1-P, 14 (1); 1- 21.
  18. Lall, S., Weiss, J., & Zhang, J. (2006). The “sophistication” of exports: a new trade measure. World development, 34(2); 222-237.
  19. Léger, A. (2006). Intellectual Property Rights and Innovation in Developing Countries: Evidence from Panel Data. Conference Paper, Research Committee on Development Economics (AEL). German Economic Association, 17.
  20. Moed, H. (2002). Measuring China" s research performance using the Science Citation Index. Scientometrics, 53(3); 281-296.
  21. 21.    Nishimizu, M & G. Page (1991). Trade Policy, Market- Orientation and Productivity Change in Industr, In jame.De.Melo and Ander Sapir, Tradeand Economic Reform, Basill Blackwell, Cambridge.
  22. Olise, M.C., Theresa, U. A., Moses, I. O. & Kingsley, N. A. (2013). Domestic Investment and Foreign Direct Investment Flows In Nigeria. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 13(6); 01-12.
  23. Parteka, A. & Tamberi, M. (2011). Export diversification and development - empirical assessment. Universita' Politecnica delle Marche, Dipartimento diScienze Economichee Sociali, Quaderni di Ricerca n. 359, http://dea2.univpm.it/quaderni/pdf/359.pdf.
  24. Porter, Michael E. (1985). Competitive Aavantage. Creating and Sustaining Superior Performance.
  25. Prebisch, R. (1950). the Economic Development of Latin America and its Principal Problems. New York: United Nations.
  26. Rosenstein, R. (1943). Problems of industrialization of eastern and southeastern Economic Journal, 53; 202-211.
  27. Vogiatzoglou, K. (2009). Determinants of Export Specialization in ICT Products: A Cross Analysis. International Network for Economic Research Working Paper, No. 3.
  28. Wacziarg, R. (2000). Measuring the Dynamic Gains from Trade. The World Bank Economic Review, 15(34); 55-78.
  29. Zaccaria, A., Cristelli, M., Kupers, R., Tacchella, A., & Pietronero, L. (2015). A case study for a new metrics for economic complexity: The Netherlands. Journal of Economic Interaction and Coordination, 11(1); 151-169.
  30. Zeufack, A. (2002). Export Performance in Africa and Asia`s Manufacturing: Evidence from Firm-Level Data. Journal of African Economies, 10, (3).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,305
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 968


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب