تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,275 |
تعداد مقالات | 15,735 |
تعداد مشاهده مقاله | 51,835,800 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,672,287 |
تحلیل ارتباط صنعتی شدن، تقسیم کار و روابط اجتماعی در ایران مبتنی بر دیدگاه دورکیم با رویکرد اقتصادسنجی فضایی | ||
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه | ||
مقاله 9، دوره 9، شماره 1، خرداد 1399، صفحه 191-217 اصل مقاله (827.54 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسنده | ||
حمید عزیزمحمدلو* | ||
استادیار اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
چکیده | ||
یکی از عوامل و سازوکارهایی که در تعیین و جهتدهی نوع ساختار روابط اجتماعی هر جامعهای اثرگذار است، میزان یا سطح صنعتی شدن آن جامعه است. صنعتی شدن شرایط و مقدمات لازم را برای تخصصیتر شدن فعالیتهای اقتصادی و تقویت تقسیم کار اجتماعی فراهم نموده و از آن طریق چگونگی و شعاع روابط اجتماعی را تحت تأثیر قرار میدهد. در این مقاله در چارچوب دیدگاه تقسیم کار اجتماعی دورکیم، تأثیر صنعتی شدن بر سطح و نوع روابط اجتماعی حاکم بر استانهای مختلف کشور با تأکید بر سازوکار تخصصی شدن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و همچنین دادههای استانهای کشور در دو مقطع زمانی 1383 و 1393 بهره گرفته شده و روابط بین صنعتی شدن، تقسیم کار و روابط اجتماعی برآورد گشته و مورد تحلیل قرار گرفته است. یافتهها حاکی از آن است که بین سطح توسعه فعالیتهای صنعتی در استانها طی دو مقطع زمانی ازیکطرف و سطح تخصصی شدن فعالیتهای صنعتی و میزان تقسیم کار از طرف دیگر رابطه مثبت وجود دارد. همچنین افزایش تقسیم کار و تخصصی شدن فعالیتهای اقتصادی نیز ازیکسو منجر به بهبود و تقویت روابط اجتماعی میان گروهی(ارگانیکی) مبتنی بر قواعد و هنجارهای رسمی شده و از سوی دیگر باعث کمرنگتر شدن روابط درونگروهی(مکانیکی) مبتنی بر ساختارهای سنتی گشته است. اما ازآنجاکه قدر مطلق میزان تأثیر مثبت صنعتی شدن بر روابط ارگانیک از قدر مطلق میزان تأثیر منفی آن بر روابط مکانیک کمتر است، درجه جانشینی روابط ارگانیک به جای روابط مکانیک در فرایند صنعتی شدن در کشور ضعیف بوده و ازاینرو ساختار روابط اجتماعی کشور متناسب با شرایط یک جامعه صنعتی تحول و تکامل نیافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
صنعتی شدن"؛ " تقسیم کار"؛ " روابط اجتماعی"؛ " امیل دورکیم"؛ " اقتصادسنجی فضایی | ||
مراجع | ||
آبرکرامبی، نیکلاس و دیگران (1367)، فرهنگ جامعهشناسی، حسن پویان، تهران، چاپخش، چاپ اول. آرون، ریموند (1976) مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعهشناسی، باقر پرهام، تهران، علمی و فرهنگی، 1381، چاپ پنجم. اعلایی، محسن و بشیری گیوی، حسین (1394) بررسی جامعهشناختی تأثیر شبکههای اجتماعی مجازی بر همبستگی اجتماعی (موردمطالعه: دانشجویان پیام نور مرکز اردبیل در سال ۱۳۹۳)، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال هفتم شماره ۲: 119-107. بابایی فرد، اسداله (1392) سنجش تأثیرات اشتغال زنان بر خانواده و روابط اجتماعی (مطالعه موردی شهر آران و بیدگل)، فصلنامه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، سال 1392، شماره 3: 427-451. پارسا مهر، مهربان، رسولی نژاد، سید پویا و نیک نژاد، محمدرضا(1395) پژوهشی در باب کارکرد ورزش در انسجام اجتماعی (مطالعه موردی: مردم شهر تالش)، پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، پیاپی ۲۳: 250-237. توحیدیان، یاسمن، نوابخش، مهرداد و آقاجانی مرساء، حسین (1397) بررسی عوامل تهدیدکننده همبستگی اجتماعی در سطح محلات، فصلنامه مطالعات جامعهشناختی شهری، پیاپی ۲۸ : 56-33. حاتمی، یاسر و کیانوش ذاکر حقیقی (1396) ارزیابی تأثیر کیفیت محیط شهری بر روابط اجتماعی استفادهکنندگان از فضا (مطالعه موردی: پیاده راه بوعلی سینا شهر همدان)، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی شهری، شماره 30: 266-245. حسین زاده، عسگر، حیدری، قدرت الله، بارانی، حسین، زالی، حسن و زندی اصفهانی، احسان (1395) ارزیابی اثرات مسائل اجتماعی و اقتصادی بر انسجام اجتماعی عشایر (مطالعه موردی: عشایر ایل شاهسون دامنههای کوه سبلان)، فصلنامه مرتع و آبخیزداری، شماره ۴: 861-851. خباز، هاجر؛ آیتی، محسن و محمدرضایی(1395)رابطه اینترنت با نگرش افراد نسبت به اثرات اینترنت بر روابط اجتماعی و رفتار مذهبی در شهرستان بیرجند، فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، شماره 19: 232-211. دورکیم، امیل، درباره تقسیم کار اجتماعی، باقر پرهام، تهران، مرکز، 1381، چاپ اول. رستگار خالد، امیر، محمدی، میثم و اسماعیل بیگی، معصومه (1394) ارتباط احساس محرومیت نسبی با همبستگی اجتماعی بین جوانان شهر تهران، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، سال سوم شماره ۳: 495-473. رضوانی، محمدرضا؛ رمضانزاده لسبویی، مهدی و مرتضی محمد پورجابری (1389) تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی نواحی صنعتی در توسعه نواحی روستایی مورد: ناحیه صنعتی سلیمانآباد تنکابن، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 18: 26-5. سجاسی قیداری، حمدالله؛ محمودی، حمیده و علی معصومی (1396) تحلیل تأثیر مصرفگرایی روستاییان بر روابط اجتماعی آنها (مطالعه موردی: روستاهای دهستان رادکن شهرستان چناران)، نشریه علوم اجتماعی، سال چهاردهم، شماره 2: 116-85. شکور، علی، عبداللهزاده فرد، علیرضا و خورشیدی، راضیه (1397) نقش ساختار کالبدی بر شکلگیری همبستگی اجتماعی در محلات شهری (نمونه موردی: محله قصردشت شیراز)، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی شهری، پیاپی ۳۳: 96-85. طاهرخانی، مهدی (13870) نقش نواحی صنعتی در توسعه مناطق روستایی (مطالعه موردی: نواحی صنعتی روستایی استان مرکزی)، فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی، شماره 40: 45-33. عباسی شوازی، محمدتقی و پوریا همایون (1393)رسانههای اجتماعی و روابط اجتماعی: مطالعه رابطه استفاده از تکنولوژیهای نوین ارتباطی با انزوای اجتماعی، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 36: 66-43. غفاری، غلامرضا (1383) سنجش سرمایه اجتماعی کشور (موج اول)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، مرکز طرحهای ملی. غفاری، غلامرضا (1393) سنجش سرمایه اجتماعی کشور (موج دوم)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، مرکز طرحهای ملی. غلامی، محمد و حیاتی، عقیل (1392) بررسی تأثیر هویت کالبدی بر انسجام اجتماعی مطالعه موردی؛ محله اوین شهر تهران، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، پیاپی ۳۰: 150-131. فرهمند، مهناز، سعیدی مدنی، سیدمحسن و سهندی خلیفه کندی، مهناز (1394) مطالعه تطبیقی انسجام اجتماعی بین دو قومیت آذری و کرد (موردمطالعه: شهرهای سنندج و تبریز)، نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال ششم شماره ۱: 122-95. فیروزآبادی، احمد، دانش مهر، حسین و کریم علینژاد (1397) صنعتی شدن و پیامدهای اجتماعی و زیستمحیطی؛ تحلیل روایت ساکنان پیرامون طرح پتروشیمی مهاباد، نشریه مطالعات توسعه اجتماعی - فرهنگی، سال ششم، شماره 4: 62-35. کاکابرایی، کیوان و عزتی، نسیم (1396) الگوی روابط ساختاری حل مساله اجتماعی، ادراک کیفیت روابط اجتماعی و بهزیستی هیجانی، اندیشه و رفتار، دوره 11، شماره 43: 16-7. محسنی، ملیحه و زمانی فرد، علی (1398) رهیافتی بر خوانش روابط اجتماعی در بافت تاریخی بررسی موردی: گذر تاریخی آقا بزرگ کاشان، نامه معماری و شهرسازی، شماره 22: 90-71. محمدیان، مهرداد و مطهر دریا گوهر (1397) بررسی ارتباط کیفیت محیط شهری با روابط اجتماعی شهروندان منطقه 1 شهرداری تبریز، فصلنامه مطالعات جامعهشناختی شهری، شماره 26: 63-31. مهدیزاده شراره و زهرا خیلا (1392)تلفن همراه و روابط اجتماعی، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 32: 117-99. Fischer, C. (1975) Toward a Subcultural Theory of Urbanism. American journal of Sociology, 80, pp. 1319-1341. Adam Smith (1776) the wealth of nations, W. Strahan and T. Cadell, London. Angela N. Bullock, A. and Colvin, A. (2017) Technology, Human Relationships, and Human Interaction, Obo in Social Work. Doi: 10.1093/obo/9780195389678-0249. Anselin, L. (1988) Spatial econometrics: Methods and Models, Boston: Kluwer Academic Publishers. Beugelsdijk, S. and Smulders, S. (2002)Bridging and Bonding Social Capital: Which type is good for economic growth?Tilburg University, CentER/Faculty of Economics. Christensen, S. P. (2018) Social Media Use and Its Impact on Relationships and Emotions, A thesis submitted to the faculty of Brigham Young University, Master of Arts. Durkheim, E. (1893) The Division of Labour in Society. Trans. W. D. Halls, intro. Lewis A. Coser, New York: Free Press, 1997. Garicano, L. Hubbard, T. (2003) Specialization, Firms, and Markets: The Division of Labor within and Between Law Firms. http://www.econ.yale.edu/seminars/apmicro/am02/hubbard-021106.pdf. Gilbert, A. & Gugler, J. (1992)Cities, Poverty and Development: Urbanization in the Third World, Oxford University Press; 2 edition. Knack, S., Keefer, P. (1997) Does social capital have an economic payoff? A Cross-country investigation, Quarterly Journal of Economics, 112(4): 1251–1288. Lesage, J.P. (1999) The theory and practice of spatial econometrics, Department of Economics, University of Toledo (www. rri. wvu. edu/ WebBook/ LeSage/ spatial/ spatial. html). Miguel, E., Gertler, P. and Levine, D. (2006) Build or Destroy Social Networks?Economic Development and Cultural Change, 54(2): 287-317. Rani, A.(2019) Internet Addiction and its Ties with Social Interaction Anxiety among Sports and NonSports Persons, International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering (IJITEE), Volume-8 Issue-7S2: 198-202. Stigler, George J. (1951)The Division of Labor is limited by the Extent of the Market, The Journal of Political Economy, 59(3):185-19. United Nations Industrial Development Organization (2017) Industrial Development Report 2018. Demand for Manufacturing: Driving Inclusive and Sustainable Industrial Development, Vienna. Vega, S. H. and Elhorst, J. P. (2013) On spatial econometric models, spillover effects, and W. In 53rd ERSA Congress, Palermo, Italy. Vriens, E. and van Ingen, E. (2017) Does the rise of the Internet bring erosion of strong ties? Analyses of social media use and changes in core discussion networks. New media & society, 20(7): 2432–2449. Weber, M. (1973). Geammelte Aufsätze zur Wissenschaftslehre: Tubingen: Mohr Siebeck. Weinhold, D. and Rauch, J.E. (1997) Openness, specialization, and productivity growth in less, working paper 6131, National Bureau of Economic Research, Camberidge. Zhue, H. (2004) the division of labor and the extent of the market, Economic Theory 24: 195–209. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 471 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 411 |