آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,130 |
| تعداد مقالات | 13,902 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,942,730 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,609,086 |
ارزیابی اثرات فضایی – کالبدی کلانشهر تبریز بر شهرهای پیرامونی نمونه‌ی موردی: شهر سردرود | ||
| نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی | ||
| مقاله 5، دوره 24، شماره 71، اردیبهشت 1399، صفحه 83-103 اصل مقاله (640.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.10532 | ||
| نویسندگان | ||
رسول قربانی 1؛ مهدیه طاهونی  2؛ ناصر قادری3
| ||
| 1استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز | ||
| 2کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز | ||
| 3کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان | ||
| چکیده | ||
| حدوده‌ی موردمطالعه در این پژوهش شهر سردرود هست نوع تحقیق کاربردی – توسعه‌ای و روش تحقیق تحلیلی – تطبیقی است که داده‌ها و اطلاعات موردنیاز به‌صورت اسنادی و میدانی تهیه گردیده است. در این تحقیق که باهدف ارزیابی تأثیرات کلانشهر تبریز بر ساختار فضایی–کالبدی شهر سردرود هست، از مدل‌های کمی در جهت تحول فرم فضایی–کالبدی شهر استفاده‌شده است. بر اساس دیاگرام بوژوگارنیه نقش شهر سردرود در سال 1375 صنعتی بوده درحالی‌که در سال 1390-1385 نقش بازرگانی را برعهده‌گرفته است. با مقایسه جایگاه بخش‌های مختلف اقتصادی شهر سردرود نسبت به استان آذربایجان شرقی با استفاده از مدل تغییر سهم، نرخ رشد کل اقتصاد مرجع برای سال‌های 1385-1375 برابر 6/1 و ساختار اقتصادی استان در طی دوره مذکور همواره منفی و دارای روند نزولی بوده است و ضریب اشتغال در بخش‌های کشاورزی برابر 12/0، صنعت 04/0- خدمات معادل 1/1 هست؛ و با بررسی تغییرات بخش‌های اقتصادی شهر سردرود بر اساس مدل ایزارد تنها بخش خدمات در سطح شهر در مقایسه با ضریب مشابه آن در سطح استان بالاتر 6/252 در مقابل 3/137 درصد است؛ و نتایج به‌دست‌آمده از اندازه‌گیری مدل‌های فضایی – کالبدی نشان‌دهنده این است که فرم شهر به سمت پراکنش شهری پیش رفته و می‌رود و مقادیر شاخص‌ها در سال 1378 و 1390 به ترتیب بدین‌صورت است: (آنتروپی نسبی =85/0، جینی= 35/0، موران =03/0، گری =05/0) و (آنتروپی نسبی =91/0، جینی= 36/0، موران =01/0، گری =99/1)؛ که موجب از بین رفتن زمین‌های کشاورزی و باغات شده است به‌طوری‌که در شهر سردرود در سال 1378 سهم باغات و اراضی کشاورزی 2/65 بوده و در سال 1390 به 35/26 درصد رسیده است و نتایج تحلیل مسیر با مقدار 223/0= 2R نشان می‌دهد که مهاجرت (44/0)، رشد طبیعی (29/0)، نزدیکی به کلانشهر تبریز (31/0)، شرایط و وضعیت خود مکان برابر با (37/0) و درنهایت عوامل اقتصادی (67/0) درصد در تحولات فضایی – کالبدی شهر تأثیرگذار هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارزیابی؛ فرم کالبدی – فضایی؛ مدل‌های کمی؛ کلانشهر تبریز؛ سردرود | ||
| مراجع | ||
|
- اطهاری، کمال (1379) به‌سوی کارآمدی دخالت دولت در بازار زمین شهری،فصلنامهاقتصادمسکن، شماره 18، سازمان ملی زمین و مسکن. - پوراحمد، احمد؛ فرانک سیف‌الدینی، لیلا واحدیان بیکی (1390) اثر توسعه فیزیکی شهر تهران بر تغییر کاربری اراضی منطقه 5، فصلنامه علمی، پژوهش نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال چهارم، شماره 1. - حبیبی، سید محسن (1375) از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران - حسینیون، سولماز (1385) شهر فشرده: شهر فردا، مجله شهرداری‌ها، ماهنامه پژوهشی، آموزشی و اطلاع‌رسانی، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، سال هشتم، شماره 73. - رهنما، محمدرحیم؛ غلامرضا عباس زاده (1387) اصول، مبانی و مدل‌های سنجش فرم کالبدی شهر، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. - شکویی، حسین (1384) دیدگاه‌هاینودرجغرافیایشهری، جلد اول، انتشارات سمت، تهران. - شیخ زین‌الدین، حسین (1378) فرم در معماری، فصلنامه معماری و فرهنگ، سال چهارم،شماره 1 - ظاهری، محمد (1387)، نقش روند گسترش کالبدی شهر تبریز در ایجاد تغییرات کاربری اراضی حومه‌ی شهر و روستاهای حوزه‌ی نفوذ، مطالعه‌ی موردی، روستاهای الوار سفلی، باغ معروف، شادآباد مشایخ و کندرود،مجله جغرافیاوتوسعه، شماره ١١ - ظاهری، محمد (1390) تحلیلی بر تأثیرات متقابل فضایی کلانشهر تبریز و روستاهای خوابگاهی پیرامون با تأکید بر مهاجرت معکوس و عوامل تأثیرگذار بر آن، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال بیست و ششم، شماره 3. - قنبری، نوذر (1391) کتب جغرافیای شهری، جزوه درسی جغرافیای شهری پیشرفته، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه - قرخلو، مهدی؛ سعید زنگنه شهرکی (1388) شناخت الگوی کالبدی–فضایی شهر با استفاده از مدل‌های کمی، مجله‌ی برنامه‌ریزی محیطی، شماره 2. - مشهدی زاده دهاقانی، ناصر (1383) تحلیلی از ویژگی‌های برنامه‌ریزی شهری در ایران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت. - منشی‌زاده، رحمت‌الله، تسلیمی پور، مصطفی (1383) پیامدهای فضایی شهر کاوه بر شهر ساوه، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، سال نهم، شماره 3. -مومنی، مصطفی (1377) پایگاه علم جغرافیا در ایران، انتشارات فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، تهران -مهندسان مشاور روژان آب زاگرس (1390) مطالعات طرح جامع – تفضیلی شهر سردرود، تبریز. -مرکز آمار ایران (1386) نتایج سرشماری عمومی و نفوس و مسکن 1385-1335، انتشارات مرکز آمار، تهران. -هوشیار، حسن (1381) برنامه‌ریزی توسعه فیزیکی شهرهای میانه اندام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز -Burton, E (2000) The Compact city: Just orjust Compact? A Preliminary analysis, Urban studies, University of Glasgow 37(11). -Devas, N. and Rekodi, C (1993( Managing Fast Geowing Cities: New Approach to Urban Planning and Management in the Development World, New York, Wile. -Jhonson, Miller, Lester A. Hoel (2002) The smart growth debate best practice for Liedholm carl (1989) The role of non farm activities in the -rural economy, Macmillian press in association with the IEA.P.uo -Parhas and Colleague Consultant Engineering(1993)Shiraz Master Plan, Housing and Urban Organization | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 449 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 344 |
||
