تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,304 |
تعداد مقالات | 15,937 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,224,756 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,997,149 |
ارزیابی تغییرات فضاهای سبزشهری تبریز از سال 1355 تا 1395 با استفاده از تصاویر ماهواره ای و پیش بینی تغییرات با شبکه های عصبی مصنوعی | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 4، دوره 24، شماره 71، اردیبهشت 1399، صفحه 67-82 اصل مقاله (439.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.10531 | ||
نویسنده | ||
اکبر رحیمی* | ||
استادیار گروه مهندسی فضای سبز، تبریز، دانشگاه تبریز، | ||
چکیده | ||
شد و توسعه شهرنشینی در چند دهه اخیر و در کنار آن تغییرات کاربری اراضی پیرامون شهرها و مخصوصا شهرهای بزرگ بعنوان یکی از اساسی ترین چالشهای مهم توسعه پایدار جهانی مطرح بوده است. افزایش تمایل به شهرنشینی و مهاجرتهای روستا- شهری و مدیریت نامناسب در توسعه شهری باعث گردیده است که فضاهای سبز و باغات پیرامون و داخل شهرها به کاربریهای سودآور شهری و عمدتا جهت سکونت تغییر کاربری یابند. در این تحقیق شهر تبریز بعنوان یکی از شهرهای بزرگ کشور برای بررسی این تغییرات انتخاب گردیده است و تغییرات فضاهای سبز شهری تبریز در طی دهههای گذشته مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. برای ارزیابی این تغییرات از تصاویر ماهواره ای لندست استفاده گردیده است که پس از زمین مرجع کردن و تصحیحات لازم تصاویر، طبقه بندی کلاسهای کاربری در نرم افزار Erdas imaging 2014، انجام گردید و نهایتا نقشه کاربری فضاهای سبز در دورههای مختلف بررسی، تهیه گردید. برای پیشبینی تغییرات فضاهای سبز در شهر تبریز برای سال 1405 از شبکههای عصبی مصنوعی (ANN) استفاده گردید. بررسی نتایج به دست آمده نشانگر این بوده است که با گسترش شهر به پیرامون و عمدتا بر روی فضاهای سبز و باغات شهر، تغییرات عمده ای در میزان برخورداری از فضاهای سبزصورت گرفته است. بطوریکه مساحت 5916.53 هکتاری فضای سبز شهر در سال 1355 به 4373.96 هکتار در سال 1385، کاهش یافته است که تا حدودی این تغییرات آهنگی آهسته تر داشته است. ولی شدت تخریب فضاهای سبز در دهه گذشته بسیار فراتر رفته و در سال 1395، به 1709.02 هکتار کاهش یافته است که 6.73 درصد از کل محدوده بیست و پنج هزار هکتاری تبریز را به خود اختصاص داده است. پیش بینی فضاهای سبز تبریز با استفاده از ANN تا سال 1410 براساس ادامه روند گذشته، نشانگر تخریب گسترده فضاهای سبز شهری و تشدید وضعیت اکولوژیکی ناپایدار در تبریز خواهد شد. بطوریکه در این سالها نیز تبریز 1070 هکتار از مساحت فضاهای سبز را از دست خواهد داد. بنابراین نتایج نمایانگر این است که عدم برنامه ریزی مناسب توسعه شهری تبریز در نیم قرن اخیر و مخصوصا در دهه گذشته صدمات جبران ناپذیری به فضاهای سبز شهری تبریز وارد ساخته و ادامه این روند در سالهای آتی توسعه پایدار شهری و تعادل اکولوژیکی شهر تبریز را تهدید خواهد کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
تصاویر ماهواره ای؛ فضاهای سبز شهری؛ توسعه پایدار؛ شبکه های عصبی؛ تبریز | ||
مراجع | ||
- بهرام سلطانی ، کامبیز (1371) مجموعه مباحث و روشهای شهر سازی؛محیط زیست ، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران ، تهران. - رحیمی، اکبر (1392) ارزیابی و مدلسازی توسعه فضایی-کالبدی با تاکید بر توسعه میان افزا: نمونه موردی کلانشهر تبریز، رساله دکتری، دانشگاه تبریز، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی. - روستایی، شهریور، کاملی فر، زهرا (1395) تحلیلی بر مکان گزینی بهینه کاربری فضای سبز شهری به روش منطق فازی نمونه موردی : منطقه 8 شهر تبریز، مجله جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 22، شماره 63 ، 99-115. - صدرموسوی، میرستار ، رحیمی، اکبر (1391) تحلیلی بر توسعه کالبدی تبریز و تخریب اراضی کشاورزی و فضاهای سبز شهری، جغرافیا و آمایششهریمنطقه ای، شماره 4 .99-109. - قربانی، رسول (1386) تحلیل فضایی توزیع پارکهای شهری تبریز و نارسائیهای موجود در آن، طرح تحقیقاتی، دانشگاه تبریز. - قربانی، رسول، تیموری راضیه (1394) تحلیل اکولوژیک عوامل کلیدی برنامهریزی فضای سبز کلانشهر تبریز با استفاده از روش تحلیل ساختاری و پویش محیطی، مجله جغرافیا و برنامه ریزی،دوره 21، شماره 61، 340-319. - محمدی ده چشمه، مصطفی، محمدی، جمال، ابافت یگانه، منصور (1386) ارزیابی کیفی نقش فضای سبز شهری و بهینه سازی استفاده شهروندان از آن در شهر کرد، مجله محیط شناسی، 33 (44)، 104-95. - هاشمی، سید ابراهیم, کافی، محسن, هاشمی، سید محمود, خان سفید، مهدی (1388) تجزیه وتحلیل روند تغییرات فضای سبز شهری : مطالعه موردی منطقه دو تهران، فصلنامه علمی- پژوهشی علوم محیطی، دوره 6, شماره 3. 73-86.
- Ausubel, J.H., (1996). Can technology spare the Earth? American Scientist 84, 166–178. - Ayres, R.U., van den Bergh, J., (2005). A theory of economic growth with material/energy resources and dematerialization: interaction of three growthmechanisms. Ecological Economics 55, 96–118. - Breuste J., Rahimi A., (2015), Many public urban parks, but who profits from them? The example of Tabriz, Iran, Ecological Processes, springer, 4, 1-15. - Dye, C., (2008). Health and urban living. Science 319, 766–769. -Etingoff, k (2016) URBAN ECOLOGY Strategies for Green Infrastructure and Land Use, Taylor & Francis Group Press. -Feltynowski, M., Kronenberg, J., Bergier, T. Kabisch, N., Łaszkiewicz, E., Strohbach, M. W., (2018) Challenges of urban green space management in the face of using inadequate data, Urban Forestry & Urban Greening, 31, 56–66 -Guo, Z., Zhang, L., Li, Y., (2010). Increased dependence of humans on ecosystem services and biodiversity. PLoS One 5, 1–7. -Rafiee, R., Mahiny, A. S., Khorasani, N., (2009) Assessment of changes in urban green spaces of Mashad city using satellite data, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation 11, 431–438. -Rahimi, A., (2016). A methodological approach to urban land-use change modeling using infill development pattern—a case study in Tabriz, Iran Ecological Processes, springer, 5, 1, 1-15. -Stow, D. A., & Chen, D. M. (2002). Sensitivity of multi-temporal NOAA AVHRR data of an urbanizing region to land use/cover changes and misregistration. Remote Sensing of Environment, 80, 297–307. -Tuzin, B., Leeuwen, E., Rodenburg C., Peter N. (2002) Paper presented at the 38th International Planning Congress on “The Pulsar Effect” Planning with Peaks, Glifada, Athens, 21-26 September 2002. -UN (United Nations), (2010). World Urbanization Prospects: The 2009 Revision. UN Department of Economic and Social Affairs, Population Division, New York. -http://esa.un.org/wup2009/unup/index.asp?panel =1 Viewed 23 April 2011. -Zhang, B., Xie, G., Li, N., Wang, S., (2015) Effect of urban green space changes on the role of rainwater runoff reduction in Beijing, China, Landscape and Urban Planning 140, 8–16. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 808 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 503 |