آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,129 |
| تعداد مقالات | 13,873 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,831,633 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,576,239 |
ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر مقادیر رسوب معلق در تعدادی از حوزه‌های آبخیز استان اردبیل | ||
| نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی | ||
| مقاله 1، دوره 24، شماره 71، اردیبهشت 1399، صفحه 1-21 اصل مقاله (1.38 MB) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.10518 | ||
| نویسندگان | ||
نیر آقابیگی1؛ اباذر اسمعلی عوری  2؛ رئوف مصطفی‌زاده 3؛ محمد گلشن4
| ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 2عضو هیأت علمی / گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 3دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 4فارغ التحصیل دکتری تخصصی | ||
| چکیده | ||
| برآورد رسوب‌دهی رودخانه‌ها به‌دلیل تأثیرگذاری عوامل مختلف دارای پیچیدگی بالایی می‌باشد. اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺤﻨﯽﻫﺎی ﺳﻨﺠﻪرﺳﻮب و راﺑﻄﻪ ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺮازش داده ﺷﺪه ﺑﯿﻦ دادهﻫﺎی دﺑﯽ و ﻏﻠﻈﺖ رﺳﻮب ﻣﻌﻠﻖ ﯾﮑﯽ از ﻣﺘﺪاولﺗﺮﯾﻦ روشﻫﺎی ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﻏﻠﻈﺖ رﺳﻮب ﻣﻌﻠﻖ اﺳﺖ. هدف پژوهش حاضر بهدست آوردن تغییرات رسوب طی دهه آینده (2030-2011) با استفاده از معادله سنجه‌رسوب می‌باشد. برای این‌منظور از مدل هیدرولوژیکی IHACRES و مدل اقلیمی LARS-WG استفاده شد. مدل IHACRES ابتدا برای 7 ایستگاه هیدرومتری واسنجی و اعتبارسنجی شد سپس با به‌کارگیری مدل LARS-WG میزان تغییرات درجه حرارت حداقل، حداکثر و بارندگی برای دوره آینده بهدست آمدند. این تغییرات به مدل IHACRES اعمال شدند و میزان دبی جریان دوره آتی تخمین زده شد. با استفاده از داده‌‌های دبی و رسوب مشاهداتی منحنی‌سنجه‌رسوب تهیه و مقادیر دبی رسوب معلق برای دوره آتی محاسبه شد. نتایج نشان داد مقدار بارندگی 68/3 درصد کاهش یافته و دمای حداقل 48/16 و دمای حداکثر نیز 39/5 درصد افزایش یافته است، که به‌طورکلی منجر به کاهش 16 درصدی رواناب شده‌است. همچنین تعداد رخدادهای دبی اوج افزایش یافته که بیش‌ترین افزایش مربوط به ایستگاه هیدرومتری یامچی با دبی متوسط 09/2 و 16 رخداد دبی اوج بالای 6 مترمکعب برثانیه می‌باشد. این تغییرات اقلیمی به‌طور متوسط منجر به کاهش 47 درصدی بار معلق رسوب در ایستگاه‌های مطالعاتی شده‌است. نتایج پژوهش نشان دهنده تأثیر قابل توجه تغییر اقلیم بر حوزه‌های آبخیز استان اردبیل می‌باشد و با توجه به اثرات زیست محیطی تغییر اقلیم لازم است راهکارهایی جهت مدیریت مناسب حوزه‌های آبخیز اتخاذ شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سنجه‌رسوب؛ تغییر اقلیم؛ LARS-WG؛ دبی؛ IHACRES | ||
| مراجع | ||
|
- آقابیگی، 1396، ارزیابی تغییرپذیری رواناب و رسوب ناشی از تغییرات اقلیمی در حوزه‌های آبخیز استان اردبیل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی - تلوری، ع؛ بیرودیان، ن؛ منوچهری، ا، 1386، مدل‌سازی تغییرات زمانی رسوب، پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، شماره 75، صفحه 70-64. - حکیم‌خانی، ش؛ عرب خدری، م؛ مهدوی، م؛ ولی خوجینی، ع، 1379، تحلیل منطقه‌ای رسوب معلق در حوزه دریاچه ارومیه، دومین همایش فرسایش و رسوب، خرم‌آباد، لرستان. - حلبیان، ا؛ حیدری، م، 1395، برآورد رسوب با استفاده از منحنی سنجه‌رسوب و بررسی تغییرات دبی برآن، جغرافیا، دوره 14، شماره 51، صفحه 218-193. - خروشی، س؛ مصطفی‌زاده، ر؛ اسمعلی‌عوری، ا؛ رئوف، م، 1396، ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی شاخص سلامت هیدرولوژیک رودخانه در حوزه‌های آبخیز استان اردبیل، اکوهیدرولوژی، دوره4، شماره 2، صفحه 393-379. - رضایی‌زمان، م؛ مرید، س، دلاور، م، 1392، اثرات تغییر اقلیم بر متغیرهای هیدروکلیماتولوژی حوزه سیمینه‌رود. نشریه آب و خاک، سال 6، شماره 27، صفحه 1259-1247. - سیدقاسمی، س؛ ابریشم چی،ا، تجریشی، م، 1385، اثرات تغییرات جریان رودخانه زاینده -رود بر اثر تغییر اقلیم، دومین کنفرانس مدیریت منابع آب. - صالحی، ب؛ عالی‌جهان، م؛ عینی، س؛ درخشی، ج، 1396، پیش‌بینی تاریخ‌های شروع و پایان یخبندان‌های سبک و سنگین استان کرمانشاه با بهره‌گیری از ریزگردان LARS-WG. جغرافیا و برنامه‌ریزی تبریز، سال 21، شماره 59، صفحه 195-175. - صیاحی، ث؛ ع. شهبازی ، خ. خادمی، 1396، پیش‌بینی اثر تغییر اقلیم بر رواناب ماهانه حوزه دز با مدل IHACRES، فصلنامه علوم و مهندسی آب، سال 7، شماره 15، صفحه 18-7. - قاسمی، ا؛ فتاحی، ا؛ بابایی، ا، 1392، تاثیر تغییر اقلیم بر رواناب با رویکرد عدم قطعیت مدل گردش عمومی جو، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال 4، شماره 13، صفحه 53-37. - کاویان، ع؛ نامدار، م؛ گلشن، م؛ بحری، ر، 1396، مدل‌سازی هیدرولوژیکی اثرات تغییر اقلیمی بر نوسانات دبی رودخانه هراز، مخاطرات محیط طبیعی، سال 6، شماره 12، صفحه 104-89. - کریمی، م؛ قاسمی، ا، 1396، بررسی پدیده تغییر اقلیم با رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره، جغرافیا و برنامه‌ریزی تبریز، سال 21، شماره 61، صفحه 261-241. - گلشن، م؛ اسمعلی، ا؛ شاهدی، ک؛ جهانشاهی، ا، 1395، کارایی مدل SWAT و IHACRES در شبیه‌سازی رواناب حوزه آبخیز خرم‌آباد. دانش آب و خاک، شماره 26، صفحه 42-29. - گودرزی، م؛ صلاحی، ب؛ حسینی، ا، 1394، بررسی تأثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات رواناب سطحی، اکوهیدرولوژی، دوره2، شماره2، صفحه 189-175. - لکزائیان پور، غ؛ محمدرضاپور، ا. مالمیر، م، 1395، ارزیابی آثار تغییر اقلیم بر میزان رواناب رودخانه نازلو چای در حوزه دریاچه ارومیه، جغرافیا و توسعه، شماره 42، صفحه 198- 183. - مختاری، ا، 1376، بررسی مدل امکان برازش مدل تجربی PSIAC در برآورد فرسایش رسوب در حوزه‌های آبخیز فاقد آمار با بهره‌گیری از GIS و سنجش از دور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه تهران. - نامدار، م، 1393، پیش‌بینی رواناب سطحی بر پایه تغییرات اقلیمی حوزه آبخیز هراز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. - همتی، م؛ مهدوی، م؛ عرب خدری، م، 1380، بررسی رابطه رسوب‌دهی حوزه‌های آبخیز با لیتووژی و عوامل بارش موثر، همایش ملی مدیریت اراضی، فرسایش خاک و توسعه پایدار، اراک، مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، صفحه 244-234. - Bavay M., Grünewald T., and Lehning M. 2013. Response of snow cover and runoff to climate change in high Alpine catchments of Eastern Switzerland. Advances in Water Resources, 55: 4-16.
-Bobrovistkaya, N., Kokorev, A., and Lemeshko, N. 2003. Regional Patterns in Recent Trends in Sediment Yields of Eurasian and Siberian Rivers, Global and Planetary Change, 39: 127-146.
-Dawoochund, R., Patra, K. C., and Swain, J. B. 2017. Adequacy of IHACRES Model on Streamflow Resulting from Landuse Changes. 22nd International Conference on Hydraulics,Water Resources and Coastal Engineering, Gujarat,India, 21-23 December, 2355-2363.
- Girolamo, A. M., Pappagallo, G., and Porto, A. L. 2015. Temporal variability of suspended sediment transport and rating curves in a Mediterranean river basin: The Celone (SE Italy). Catena, 128, 135-143.
-Gomez, J.A., Sobrinho, T.A., Giraldez, J.V., and Fereres, E. 2009. Soil management effects on runoff, erosion and soil properties in an olive grove of Southern Spain. Soil Tillage Reserch. 102, 5–13.
-Gupta, H., and Chakrapani, G.J. 2007. Temporal and spatial variations in water flow and sediment load. Current Science. 92 ( 5): 679-684.
-Hicks, D. M., Gomez, B., and Trustrum, N. A. 2000. Erosion Thresholds and Suspended Sediment Yields, Waipaoa River Basin, New Zealand, Water Resour. Resercher. 36(4): 1129-1142.
-Horowitz A.J., 2003. An Evaluation of Sediment Rating Curves for Estimating Suspended Sediment Concentrations for Subsequent Flux Calculations, Hydrological Processes, 17. 3387–3409.
-Kao, Sh., Lee, T and Milliman, J.D. 2005. Calculating highly fluctuated suspended sediment fluxes from mountainous rivers, Taiwan. 16: 653-675.
-Ladegard, P., Sigsgaard, C., Kroon, A., Abermann, J., Skov, K., Elberling, B. 2017. Suspended sediment in a high-Arctic river: An appraisal of flux estimation methods. Science of the Total Environment, 580, 582-592.
-Ladegaard-Pedersen, P., Sigsgaard, C., Kroon, A., Abermann, J., Skov, K., and Elberling, B. 2017. Suspended sediment in a high-Arctic river: An appraisal of flux estimation methods. Total Environment, 580, 582-592.
-Li, L.J., Zhang, L., Wang, H., Wang, J., Yang, J.W. and Jiang, D.J.2007. Assessing the impact of climate variability and human activities on streamflow from the Wuding River. Hydrol Process.21(25): 3485-3491.
-Littlewood, L.G., Clarke, R.T., Collischonn, W., Croke, B.F.W. 2007. Predicting daily Streamflow using rainfall forecasts, a simple loss module and unit hydrographs: Two Brazilian catchments. Environmental Modelling and Software, 22: 1229-1239.
-Nikolaidis, N.P., Demetropoulou, L., Froebrich, J., Jacobs, C., Gallart, F. 2013. Towards a sustainable management of Mediterranean river basins. Policy recommendations on management aspects of temporary river basins. Water Policy 15, 830–849.
-Sriwongsitanon, N., and Taesombat, W. 2011. Estimation of the IHACRES model parameters for Flood Estimation of Ungauged catchments in the upper ping river basin. Journal Kastsart (Natural Science) 45: 917-931.
-Stanley, D.J., Warne, A.G. 1998. Nile delta in its destruction phase. Journal of Coastal Research 14, 794–825.
-Tan M., Ibrahim A., Yusop Z., Duan Z., Ling L. 2015. Impacts of landuse and climate variability on hydrological components in the Johor River basin, Malaysia. Hydrological Sciences, 60:1-17.
-Walling, D. E., 1977, assessing the accuracy of suspended sediment Rating curves for a small Basin, water Resources Research. 13 (3).
-Walling, D.E., Fang, D., 2003. Recent trends in the suspended sediment loads of the world's rivers. Global and Planetary Change 39: 111–126.
-Wang, H., Yang, Z., Saito, Y., Liu, J. P., Sun, X. and Wang, Y. 2007. Stepwise decreases of the Huanghe sediment load: Impacts of climate change and human activities. Global and Planetary Change, 57: 331-354.
-Yang, Z., Wang, H., Saito, Y., Milliman, J.D., Xu, K., Qiao, S., Shi, G. 2006. Dam impacts on the Changjiang River sediment discharge to the sea: the past 55 years and after the Three Gorges Dam. Water Resources Research 42, W04407: 1:10. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 505 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 368 |
||
