تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,304 |
تعداد مقالات | 15,975 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,346,568 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,116,623 |
تحلیل آماری ـ همدید بادهای توفنده زمستانه و تابستانه شهرستانهای اردبیل، پارسآباد و خلخال در بازه زمانی 1992- 2012 | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 7، دوره 23، شماره 70 - شماره پیاپی 23، اسفند 1398، صفحه 145-167 اصل مقاله (1.17 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
نفیسه رحیمی1؛ سعید جهانبخش1؛ برومند صلاحی2 | ||
1دانشگاه تبریز | ||
2دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
بادهای توفنده از پدیدههای مخرب اقلیمی میباشند که همه ساله خسارات جبرانناپذیری به مزارع، تاسیسات و جادهها وارد مینمایند. با توجه به اینکه ِخطه شمال غرب ایران بخصوص استان اردبیل یکی از مناطق بادخیز کشور است، این پژوهش به منظور شناسایی الگوهای همدید مسبب بادهای شدید آن انجام گرفته است. بدین جهت با در نظرگیری سرعت باد برابر و بیش از 28 نات بر ثانیه، 783 روز به عنوان روزهای همراه با باد توفنده در استان اردبیل شناسایی شدند. سپس با انجام یک تحلیل مولفه مبنا برروی دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل در تراز 500 هکتوپاسکال این 783 روز، 7 مولفه تشخیص داده شد که 92% از واریانس دادهها را بیان میکرد. سرانجام با خوشهبندی این 7 مولفه 10 الگوی گردشی متمایز به عنوان الگوهای همدید عهدهدار بادهای توفنده استان اردبیل شناسایی شدند. بررسی آرایش توپوگرافی تراز 500 هکتوپاسکال این الگوها گویای غلبهی ناوه و پشته بر این الگوهاست. بدین معنی که این الگوهای عمدتاً شامل ناوه، پشته و یا ترکیبی از ناوه ـ پشته بوده و سایر سامانهها نظیر کمارتفاع بریده، سامانههای بندالی و ..، در این الگوها قابل مشاهده نیستند. هر چند که ممکن است سامانههای یادشده در الگوهای تکی هر یک از 783 روز مشاهده شوند اما غلبه و تأثیر نفوذ بر عهده این سامانهها نیست. از سوی پراکنش زمانی الگوها نشان داد، در تراز 1000 هکتوپاسکال الگوهای تابستانه مشابه الگوهای زمستان ـ بهار ـ پاییز است اما نکته قابل توجه معکوس شدن موقعیت مکانی سامانههای فشار تراز 1000 هکتوپاسکال در دو الگوی تابستانه است به طوری که یک کم فشار به جای پرفشار برروی زاگرس و یک پرفشار به جای کم فشار برری دریایی خزر قرار میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
بردارهای ویژه؛ استان اردبیل؛ الگوهای فشار؛ ناوه؛ پشته | ||
مراجع | ||
- اسمعیلپور، مرضیه، (1393)، تحلیل انرژی باد و پیشبینی سرعت آن در شمال غرب ایران، رساله دکتری، دانشگاه تبریز. - بهروزی، محمود، (1389)، نگرشی بر عوامل همدید موثر بر وقوع بادهای توفنده استان فارس و تحلیل آماری آن در بازه زمانی (1990-2005)، دومین همایش ملی فرسایش بادی و طوفانهای گردو غبار، دانشگاه یزد، ص 130-138. - براتی، غلامرضا و عاشوری ، فاطمه (1386)، طراحی الگوهای شدیدترین بادهای کرانههای جنوبی دریای خزر ، فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی62، ص 67-80. - جواننشان، مهیندوخت،(1382)، تحلیل آماری بادهایشدید در استان تهران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران. - ذوالفقاری، مرتضی، (1384)، تعیین الگوی همدید بادها با سرعت بیش از 36 کیلومتر در ساعت استان قم جهت پیش بینی بموقع آن، پژوهشنامهی استان قم، 4، ص 107- 139. - رحیمزاده، فاطمه (1385)، بررسی تغییرات سرعت باد در ارتفاع ده متری از سطح زمین در تعدادی از شهرهای بزرگ کشور در دوره اقلیمی 1951- 2000، مجله نیوار، شماره 62-63، ص 21-7. - رضایی بنفشه، مجید؛ جوان، خدیجه و بتول زینالی (1390)، بررسی روند تغییرات سرعت باد در شمال غرب ایران، فصلنامه جغرافیای طبیعی لار، سال چهارم، شماره 13، ص36-27. - قهرمان، نوذر و ابوذر قره خانی (1389)، بررسی روند تغییرات زمانی سرعت باد در گستره اقلیمی ایران، مجله آبیاری و زهکشی ایران، شماره 1، جلد 4،ص 43-31. - گندمکار، امیر (1388)، بررسی همدید انرژی باد در منطقه سیستان (ایستگاه زابل)، فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره 27،ص 180-161. - مسعودیان، ابوالفضل (1382)، زیج سی سالهی الگوهای گردشی تراز میانی جو ایران، مجلّهی جغرافیا و توسعهی ناحیهای، شمارهی هفتم،ص 51-33. - یارنال، برنت (1390)، اقلیمشناسی همدید و کاربرد آن در مطالعات محیطی، برگردان ابوالفضل مسعودیان، انتشارات دانشگاه اصفهان، چاپ اول. -Koll, A. (2005), Relationship between inters annual variation of wind direction and wind speed, Publication's institute geographic university at is tartuensis, 97:62-70.
-M.C. tannish, G. Chan, Y. M.C. gowan, H. leys, j. 2005, the rd October 2002 dust storm in eastern Australia: characters and meteorological conditions, atmospheric environment, 39: 1227-1236.
-Qin, Z. Li, W. Xiong, X. (2011), Estimating wind speed probability distribution using Kernel density method, Electric Power System Research, 81, 2139-2146.
-Seguro, J.V. Lambert, T.W. (2000), Modern estimation of the parameters of the We bull wind speed distribution for wind energy analysis, Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics 85, 75-84.
- Yaniktepe, B. Koroglu, T. Sovran, M. (2013), Investigation of wind speed characteristic and wind energy potential in Osmaniye, Turkey, Renewable and Sustainable energy, 703-711. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 481 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 341 |