آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,116 |
| تعداد مقالات | 13,677 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,556,512 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,306,793 |
تحلیل روابط کمی بین حجم مخروط افکنه هاو ارتباط آن با تکتونیک فعال (مطالعه موردی: مخروط افکنه های دامنه شمالی بزقوش) | ||
| نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی | ||
| مقاله 6، دوره 23، شماره 70 - شماره پیاپی 23، اسفند 1398، صفحه 123-143 اصل مقاله (936.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه رجبی1؛ داود مختاری2؛ میرابراهیم هاشمیان3 | ||
| 1استاد ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز | ||
| 2گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز | ||
| 3دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| مخروط افکنه ها، از بارزترین لندفرمهای ژئومورفولوژی رودخانهای هستند که به عنوان پدیدهای ژئومورفیک، نسبت به تغییرات تکتونیکی واکنش نشان میدهند و میتوان از آنها به عنوان ابزاری، جهت شناخت سیمای تکتونیکی مناطق بهره گرفت. در این پژوهش ابتدا ، مخروط افکنهها و حوضههای آبریز مربوطه واقع در دامنه شمالی بزقوش از نظر ویژگی مورفومتری(تعداد، مساحت، حجم، نحوه پراکنش) و فیزیو گرافی(طول، مساحت، ارتفاع)استخراج و با بکارگیری5شاخص ژئومورفیک(β، AF، BS، Hi، SL)وضعیت نسبی فعالیت تکتونیکی منطفه ارزیابی گردید. پارامترهای مورد نیازپژوهش شامل(R، S، Hوα) و دیگر پارامترها از طریق تهیهDEM منطقه و همچنین رقومی کردن نقشههای زمین شناسی، گردآوری و جهت انجام محاسبات مربوط به حجم مخروط افکنهها به ترتیب از روشهای چرچ ، گیلز و نرخ بالاآمدگی حوضههای آبریز از مدل نیروی جریان و نرم افزارهای ArcGIS، CADوMATLAB استفاده گردید. سپس بین نتایج بدست آمده روابط همبستگی برقرار گردید. نتایج نشان داد؛ رابطه معناداری بین مساحت حوضه آبریز(BA) و حجم مخروط ها(V)وجود ندارد، در مقابل رابطه مستقیم و معناداری با ضریب همبستگی78/. بین نرخ بالاآمدگی حوضهها و حجم مخروط افکنهها مشاهده گردید.در این راستا با تهیه نقشههای زمین شناسی و موقعیت گسلهای منطقه و همپوشانی آن با محدوده حوضههای آبریز و مخروط افکنه ها، مشخص گردید که تشکیل مخروط افکنههای حجیم(بیجند، اله حق) با وجود دو خط گسلی معکوس و نرمال امتدادلغز راستگرد بالادستی(در خروجی حوضه) همخوانی دارد. برطبق نتایج حاصله، در شرایط مورفوکلیمایی کنونی، میتوان تکتونیک را عامل اصلی در افزایش یا کاهش حجم مخروط افکنهها محسوب نمود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حجم مخروط افکنه؛ شاخص‌های ژئومورفیک؛ نرخ بالاآمدگی؛ تکتونیک فعال؛ بزقوش | ||
| مراجع | ||
|
- بهرامی، شهرام(1393)، «برآورد حجم مخروط افکنههای واقع در حاشیه طاقدیس دنه خشک و ارتباط آن با تکتونیک»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره12، صص59-72. - ثقفی، مهدی؛امیراحمدی، ابوالقاسم؛ربیعی، مریم(1395)، «تشخیص واکنشهای ژئومورفیک مخروط افکنههای جنوب دشت بیرجند به فعالیتهای تکتونیکی و تغییرات آب و هوایی با استفاده از دادههای میدانی»، جغرافیا و برنامه ریزی، شماره57، صص 97-114. - خبازی، مصطفی؛سیف، عبداله؛معیری، مسعود؛نوحه سرا، مریم(1391)، «روابط کمی بین حجم مخروط افکنهها و ارتباط آن با تکتونیک فعال(نمونه موردی:حوضه آبخیز کویر دق سرخ در ایران مرکزی)»، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شماره2، صص103-126. - خیام، مقصود؛ مختاری کشکی، داود (1382)، « ارزیابی عملکرد فعالیتهای تکتونیکی بر اساس مورفولوژی مخروط‌افکنه‌ها (مورد نمونه: مخروط افکنههای دامنه شمالی میشوداغ)»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 44، صص 1-10. - علیزاده، امین(1380)، «اصول هیدرولوژی کاربردی»، انتشارات آستان قدس رضوی، 700صفحه. - کرمی، فریبا (1388)، « ارزیابی ژئومورفیک فعالیتهای تکتونیکی در حوضه زهکشی سعید‌آباد چای» ، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 69، صص 82-67 . - گورابی، ابوالقاسم؛کریمی، مصطفی(1391)، «روشی جدید در استخراج مخروط افکنهها از مدل رقومی ارتفاع»، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شماره 3، صص89-100. - گورابی، ابوالقاسم؛نوحه گر، احمد(1386)، «شواهد ژئومورفولوژیکی تکتونیک فعال حوضه آبخیز درکه»، پژوهشهای جغرافیایی ، شماره60، صص177-196. - مقصودی، مهران؛محمدنژاد وحید(1392)، «ژئومورفولوژی مخروط افکنه ها»، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 222صفحه. - Baylis, E.J. (2009),“An Investigation of the Hazard Associated with the Alluvial Fans on the Kaikoura coast, South Island, New Zealand”, M.S.Thesis in physical Geography, Victoria University of Wellington.
- Burbank, D.W., Anderson, R.S. (2001), “Tectonic Geomorphology”, Blackwell Science, Oxford, 274 pp.
-Church, A.B. (1997), “Fan Deposition in Northwestern Vermont: Depositional Activity and Aggradations Rates over the Last9500 years”, [Master’s Thesis], Burlington, University of Vermont, 113pp.
-Giles,P.T.(2010),“Investigating the use of alluvial fan volume to represent fan size in morphometric studies”,Geomorphology121,317–328.
-Hamdouni, R.E., Irigaray, C., Fernandez, T; Chacon, J; Keller, E.A. (2008), “Assessment of relative active tectonics, southwest border of the Sierra Nevada (southern Spain)”, Geomorphology 96, 150-173.
-Keller, E.A.,Pinter, N. (2002), “Active Tectonics, Earthquakes, Uplift, and Landscape”, Prentice Hall, New Jersey, 362 pp.
-Li,Y.L.,Yang,J.C.,Tan,L.,Duan,F.(1999),“Impact of tectonics on alluvial Landforms in the Hexi Corridor )Northwest China)”, Geomorphology 28, 299-308.
-Nanninga, P.M., Wasson, R.J. (1985), “Calculation of the volume of an Alluvial Fan, MathematicalGeology17, 53-65.
-Perez Pena, J.V., Azor, A., Azañón, J.M., Keller, E.A. (2010), “Active tectonics in the Sierra Nevada (Betic Cordillera, SE Spain): Insights from geomorphic indexes and drainage pattern analysis, Geomorphology 119, 74–87.
-Shahzad, F., Mahmood, S.A., Gloaguen, R. (2009), “Drainage Network and Lineament Analysis: An Approach for Potwar Plateau (Northern Pakistan)”, Journal of Mountain Science 6, 14–24.
-Virseras,C.,Calvacheh,M.L.,Soria,J.M.,Fernandez,J.(2003),“Differential features of alluvial fans controlled by tectonic or eustatic accommodation Space, Example from the Betic Cordillera, Spain, Geomorphology 50 , 181–202.
-Wobus, C., Whipple, K.X., Kirby, E., Snyder, N., Johnson, J., Spyropolou, K.B., Crosby, B.T., Sheehan, D. (2006), “Tectonics from Topography: Procedures, Promise and Pitfalls, in Willett SD, GSA Special Paper 398, 55-74.
-Yang, J.C. (1985), “Geomorphology (in Chinese)”, High Education press, Beijing, 320p. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,152 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 962 |
||
