آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,399 |
| تعداد مقالات | 17,151 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,281,409 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,601,276 |
ارزیابی هیدروژئولوژیکی قناتهای دشت گناباد | ||
| هیدروژئولوژی | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 34-47 اصل مقاله (1.55 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hydro.2020.9448 | ||
| نویسندگان | ||
| حجت میرانی مقدم1؛ غلامحسین کرمی* 2؛ رحیم باقری3 | ||
| 1دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، | ||
| 2هیأت علمی دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
| 3عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
| چکیده | ||
| قنات مهمترین روش بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. در این تحقیق هیدروژئولوژی قناتهای دشت گناباد بررسی شد. به این منظور ابتدا محدوده حوضه آبگیر قناتهای دشت تعیین شد. محاسبات بیلان در حوضه آبگیر قنات‌ها نشان می‌دهد سالانه حدود 7/3 میلیون مترمکعب بیش از مقدار تغذیه حوضه و از ذخیره سفره آب زیرزمینی برداشت می‌شود که باعث افت سطح آب زیرزمینی در سفره به میزان حدود 06/0 متر در سال و کاهش زون آبگیر قنات‌ها می‌گردد. برای مشخص شدن تاثیر کاهش بارش بر کاهش آبدهی قنات‌ها، تغییرات بارش حوضه در طی سال‌های 1376 تا 1396 به همراه میانگین 5 ساله بارش‌ها بررسی گردید. شش رشته از قناتهای اصلی دشت شامل قصبه، بهاباد، بیدخت، رهن، دیزق و خشویی انتخاب شدند، هیدروگراف آنها طی سال‌های 1376 تا 1396 ترسیم و شیب هیدروگراف برای دو دوره زمانی معین محاسبه گردید. شیب هیدروگراف قناتهای قصبه و بهاباد در دوره 1385 تا 1396 نسبت به دوره 1376 تا 1385 به ترتیب 5 و 2 برابر شده است. عدم لایروبی، احداث سد و حفر چاه‌های عمیق در حوضه آبگیر قنات‌ها باعث کاهش آبدهی آنها شده‌است. شیب هیدروگراف قنات دیزق از ابتدا تقریباً ثابت و قنات مذکور کمترین تغییرات آبدهی را دارد. استعداد خوب سفره در محل زون آبگیر قنات، عدم حفر چاه در حریم قنات و تغذیه از طریق نفوذ آب در کوره قناتهای بالادست باعث شده تغییرات آبدهی قابل ملاحظه‌ای نداشته باشد. کاهش آبدهی از 6 تا 20 لیتر برثانیه در قناتهای مورد مطالعه در طول دوره آماری اتفاق افتاده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بیلان آب؛ حوضه آبگیر؛ قنات؛ کاهش آبدهی؛ هیدروگراف | ||
| مراجع | ||
|
اکرامی، م.، ملکی نژاد، ح.، اختصاصی، م.، 1390. بررسی تأثیر خشک‌سالی اقلیمی بر آبدهی برخی از قنوات دشت یزد- اردکان، همایش بین‌المللی دانش سنتی مدیریت منابع آب، یزد، مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی. آقانباتی، ع.، 1383. زمینشناسی ایران، انتشارات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور(تهران). 706 ص. پاپلی یزدی، م.، لباف خانیکی، ر.، لباف خانیکی، م.، جلالی، ع.، وثوقی، ف. 1379. قنات قصبه گناباد یک اسطوره. شرکت سهامی آب منطقه‌ای خراسان رضوی (مشهد). 292 ص. سازمان زمینشناسی کشور، نقشه زمینشناسی 1:100000 گناباد. شمشکی، ا.، کرمی، غ. ح.، 1398. تغییرات زمانی و مکانی جریان آب زیرزمینی در ساحل جنوب شرقی دریاچه ارومیه. هیدروژئولوژی، جلد 4، شماره 1، 41-26. عباسی، ف.، کرمی غ. ح.، 1388. ارزیابی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی قناتهای منطقه میامی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، 111 ص. کرباسی راوری، م.، سنایی راد، ع.، 1383. نقش پایین افتادن سطح آب زیرزمینی در منطقه فراهان روی قنوات و کشاورزی منطقه. همایش ملی قنات، گناباد. کرمی، غ. ح.، 1383. قنات‌ها کوچک موجود در آبراهه‌های کوهستانی: ویژگی‌ها و نحوه جلوگیری از هدر رفتن آب در ماه‌های سرد. چکیده مقالات همایش ملی قنات گناباد. کرمی، غ. ح.، 1390. بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی قنات بزرگ بیارجمند. طرح پژوهشی با کد 21024، دانشگاه صنعتی شاهرود، 45 صفحه. کرمی، غ. ح.، باقری، ر.، رحیمی، ف.،1397. هیدروژئولوژی چشمه‌های کارستی تاقدیس سالدوران، استان چهارمحال و بختیاری. هیدروژئولوژی، جلد 3، شماره 1، 79-69. کیانی، م.، کرمی، غ. م.، 1388. بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی قناتهای منطقه بیارجمند، پایان‌نامه کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، 102 ص. گوبلو، ه.، 1371. قنات فنی برای دستیابی به آب، چاپ اول، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی. 250 ص. هنری، ف.، کرمی، غ. م.، 1393. ارزیابی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی قناتهای منطقه خور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، 107 ص.
Boustani, F. 2008. Sustainable Water utilization in arid region of Iran by Qanat. World Academy of Sciense, Engineering and Technology International Journal of Social, 45, 213- 216
Cressey, G.B. 1958. Qanats, Karez, and foggaras. Geographical Review, 27-44.
Remini, B., Kechad, R. and Achour., B. 2014. The Collecting of Groundwater by the Qanats: a Millennium Technique Decaying. Larhyss Journal, 259-277.
Salih A. 2006. Qanats a Unique Groundwater Management Tool in Arid Region, The case of Bam Region in Iran. International Symposium on Groundwater Sustainability, 79-87.
Taghavi jeloudar, M., Han, M., Davoudi, M. and Kim., M., 2013. Review of Ancient Wisdom of Qanat and suggestions for Future Water Management. Environmental Engineering Research, 18.2, 57-63.
Todd D.K. and Mays L.W. 2005. Groundwater Hydrology. John Wiley and sons, New York, 625p. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 790 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 716 |
||