آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 697 |
| تعداد مقالات | 7,379 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,218,706 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,552,774 |
تعیین عوامل مؤثر بر هیدروشیمی منابع آب زیرزمینی در سازندهای سخت و کارستی غرب ارومیه | ||
| هیدروژئومورفولوژی | ||
| مقاله 5، دوره 4، شماره 15، تابستان 1397، صفحه 75-94 اصل مقاله (1323 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
حامد جعفریان1؛ عبدالرضا واعظی هیر  2؛ حسین پیرخراطی3
| ||
| 1کارشناسی ارشد، رشته ی زمینشناسی زیست محیطی، دانشگاه ارومیه، دانشکده ی علوم، گروه زمین شناسی، تبریز، ایران | ||
| 2هیات علمی گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی | ||
| 3دانشیار، زمینشناسی زیست‌محیطی، دانشگاه ارومیه، دانشکده‌ی علوم، گروه زمینشناسی، ارومیه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| چکیده برای بررسی کیفیت آبهای زیرزمینی شهرستان ارومیه تعداد 15 نمونه از آب چشمههای مختلف در کل گسترهی مطالعاتی برداشت گردید. اندازهگیری غلظت کاتیونها و آنیونهای اصلی (HCO3, Cl, SO4, Mg, Ca, Na, K) و برخی خواص آب همچون EC، pHو TDS به صورت برجا در محل نمونهبرداری و با استفاده از دستگاههای قابل حمل اندازهگیری شد. بررسی نمودارهای دایرهای نشان داد که ژیپس موجود در واحد آبرفتهای جوان سبب بالا رفتن جزئی مقدار SO4 و EC در نمونههای موجود در حوضهی آبگیر این واحد شده است و همچنین وجود مارنهای موجود در منطقه باعث افزایش مقدار Naدر برخی از نمونهها شده است. تیپ غالب نمونههای آب زیرزمینی منطقه، بیکربناته و کلسیک بوده و فرآیندهایی چون تعویض یونی (به علت حضور کانیهای رسی)، هوازدگی و انحلال سازندهای آهکی و دولومیتی موجود در منطقه عوامل اصلی کنترل‌کننده‌ی شیمی آب چشمههای موردمطالعه بوده است، همچنین مشخص گردید که بخش اعظمی از تغذیهی آب چشمهها از واحدهای زمینشناسی مشابه (آهکهای پرمین و واحدهای تخریبی میوسن) صورت میگیرد که ازنظر کشاورزی مناسب بوده و اکثریت نمونهها برای شرب از کیفیت خوب برخوردار هستند. بالاترین همبستگی بین سولفات و TDS با 84 درصد است که نشاندهندهی شوری نسبی در برخی نمونهها تحت تأثیر این یون بوده و همبستگی کلسیم و بیکربنات نشان از منشاء ناشی از انحلال آهک و دولومیت است. | ||
تازه های تحقیق | ||
- | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلمات کلیدی: آبخوان کارستی؛ آب زیرزمینی؛ ارومیه؛ سازند سخت؛ هیدروشیمی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Determination of the Influential Parameters in Hydrochemistry of Hard Rocks and Karstic Groundwater in the West of Urmia, Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamed Jafarian1؛ Abdorreza Vaezihir2؛ Hossein Pirkharrati3 | ||
| 1MSc Student– Environmental Geology, Urmia University, College of Sciences, Department of Geology, Tabriz, Iran. | ||
| 2Dept. of Earth Sciences, Faculty of Natural Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran | ||
| 3- Associate Professor, Environmental Geology, Urmia University, College of Sciences, Department of Geology, Urmia, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract Introduction The investigation into water resources of hard rocks and limestone, is very important because of their quality and role in the supply of the portable water. More than 10 percent of Iran is covered with hard rocks formations which increases up to 25% in the northwest of Iran. Because of the high quality of hard rock and karstic aquifers and their suitable location for supplying the drinking water of rural areas, the exploration and exploitation of groundwater from these formations are of interest. In quantitative terms, while the frequency of springs in hard rocks is normally more than that of karstic aquifers, the discharge of karstic springs is normally higher. The hydrochemistry of groundwater in hard rocks and limestone is influenced by aquifer body material, groundwater flow velocity, and residential time of water in aquifer. Methodology The study area was located in the west of Urmia City, northwest of Iran as a part of Lake Urmia watershed. The geological units is mainly carbonate rocks (limestone and dolomite). In order to investigate the quality of groundwater resources, 15 samples of springs were collected and analyzed for the major ions (HCO3, CL, SO4, Mg, Ca, Na, K). Other parameters such as TDS, PH and EC were also measured. Various diagrams and techniques like Durov and Gibbs diagrams, saturation index, and ion ratios were employed to determine the water type and faces and the source of ions. Also some diagrams were used to check water quality for agricultural and drinking usages. Results and Discussion Pie diagrams of SO4, Na, and EC showed that the basin area located in young alluviums bearing gypsum caused an increase in SO4 and EC. Marls of Miocene formation in the area also had increased the concentration of Na in some water samples Based on the samples position in the Piper, Durov, and Gibbs diagrams, most types of groundwater was bicarbonate and calcic types. The main factors which controled the groundwater chemistry were processes such as ion exchange (due to the presence of clay minerals), weathering, and dissolution of limestone and dolomite formations. It was also found that the watersheds of the large number of springs were located in Permian limestone and detrital Miocene units. Wilcox diagram showed that most of the samples were in the class C2-S1, which indicated their low salinity and their appropriateness for agriculture. Schoeller diagram also showed that the groundwater region had good and acceptable quality for drinking. Saturation index survey showed a highest value of unsaturity related to dolomites for the samples which is influenced by Silvana dolomitic formation. Under saturity of samples related to gypsum, halite, and anhydrate was expected because of the absence of saline gypsiferous formations in the area. Conclusion The results of this research showed that the groundwater of the study area has a water with calcic and bicarbonate types with a high hydrochemical quality, which is appropriate for agriculture and drinking uses. It was also found that lithology has a major role in the hydrochemistry and quality of the groundwater. Weathering and solution of Routeh and Tertiary limestone karstic formations, and Silvana dolomitic formation have more impact on the groundwater quality of the study area. However, alluvial gypsiferous and Miocene formations with marl beds have a little impact on the quality of groundwater in the north, center and east of the area. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Groundwater, Hard Rock, Hydrochemistry, Karstic Aquifer, Urmia | ||
| اصل مقاله | ||
|
- | ||
| مراجع | ||
|
منابع - استاندارد مهندسی آب کشور (1382)، راهنمای مطالعات هیدروژئوشیمیایی محیطهای کارستی و سازندهای سخت، نشریهی شمارهی 142 – ن. وزارت نیرو، ص 31. - محمدزاده، طاهره؛ واعظیهیر، عبدالرضا و هـادی جعفری (1393)، بررسی هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی سازند سخت حوضهی صائین (استان اردبیل)، هجدهمین همایش انجمن زمینشناسی ایران. -Gibbs R.J. (1970), Mechanisms controlling world water chemistry. Vol. 170, No. 3962, PP. 1088-1090
-Hem, J.D. (1989), Study and interpretation of the chemical character-istics of natural water, 3rd edit. U.S. Geological Survey, Water Supply Paper 2254, US Govt. Printing Office, Washington.
-Join, J.L., Coudray, J., Longworth, D., (1997), Using principle components analysis and Na/Cl ratio to trace groundwater circulation in a volcanic island: The example of Reunion,J. Hydrology, Vol. 190, Issues 1-2.
-Kresic, N. and Stevanović, Z. (Editors) (2010), Groundwater hydrology of springs, Engineering, theory, management, and sustainability, Amsterdam, Butterworth-Heinemann (Elsevier), 573 pages, ISBN 978-1-85617-502-9.
-Peterson, F.L. (1993). Hydrogeology of volcanic ocean islands, In: Sakura, Y. (Ed.), Selected Papers on environmental Geology, 4,pp. 163-171.
-Rajmohan N. Elango L. (2004), Identification and evolution of hydro geochemical processes in the groundwater environment in an area of the PLe and Cheryyar River Basins, Environment Geology, 46, 47-61, Southern India.
-Todd, D.K. and Mays, L.W. (2005), Groundwater Hydrology, John Wiley and Sons, U.S.A.
-Wilcox, L.V. (1955), Classification and use of irrigation water, US Geol Dep Agri Arc, 969: 19. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 18 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 13 |
||
