آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 719 |
| تعداد مقالات | 7,752 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,488,261 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,943,100 |
به دوری عیسی از پیوندِ «عیشا»، «ایشا» یا «اشیا»؟ (تأملی در یک بیت از قصیدۀ ترسائیۀ خاقانی) | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 5، دوره 70، شماره 236، زمستان 1396، صفحه 81-98 اصل مقاله (392 K) | ||
| نویسندگان | ||
اکبر حیدریان 1؛ سید جواد مرتضایی  2
| ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشگاه فردوسی مشهد- گروه زبان و ادبیات فارسی | ||
| چکیده | ||
| دیوان خاقانی به جهت دیریابی و دشواری و نیز به سبب اشتمال بر قصاید استوار و غرّا، از دیرباز موردتوجّه شارحان بوده و ایشان کوشیده‌اند تا با حل مشکلات لفظی و معنوی، به عوالم خیال شاعر راه یابند. در میان قصاید خاقانی، قصیدۀ ترسائیه از اهمّیت خاصی برخوردار است. این قصیده به دلیل ذکر اصطلاحات مسیحیت که نظیر آن در قصاید دیگر دیده نمی‌شود و نیز از این جهت که خوانندگان را با بسیاری از مراسم و آداب آن دین آشنا می‌سازد، همواره توجه شارحان را به‌طور خاص به خود معطوف داشته است. در این جُستار، نگارندگان بر آن‌اند تا نگاهی دوباره به یکی از ابیات این قصیده داشته باشند و تفسیر و تأویل جدیدی از آن به دست دهند. نویسندگان، در پی آن هستند تا شکل‌های مختلف کلمۀ «عیشا» را در بیت معروف قصیدۀ ترسائیه موردبررسی و مداقه قرار دهند و درنهایت، معنایی را که به نظر می‌رسد مطمح نظر خاقانی بوده است بیان کنند. بر اساس یافته‌های این پژوهش، «عیشا»، تصحیف کلمۀ «ایشا» است و خاقانی با به‌کارگیری این کلمه قصد دارد به اختلاف بین اناجیل اشاره کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خاقانی؛ قصیدۀ ترسائیه؛ تصحیف؛ تحریف؛ عیشا؛ ایشا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A short contemplation on a verse of Khaqani’s ode called Tarsaeiyeh | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Akbar Heidariyan1؛ Seyyed Javad Mortezaei2 | ||
| 1M.A. Student, Ferdowsi's University, | ||
| 2Associate Professor, Ferdowsi's University, Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| Poetical works of Khaqani has been always in the center of attentions of exegetes due to containing meaningful and rich odes and they have tried to go through the poet’s mind by eliminating the literal and spiritual obstacles. Among Khaqani’s odes, Tarsaeiyeh attracts much concern. Exegetes have cared a lot to this ode because it includes shortened Christian expressions which you cannot find in any other odes and it makes you familiar with rituals of that religion. In this writing, the author tries to review one of the verses of this ode and gives a new interpretation for it. The writer is to examine the word “Isha” in a famous verse of Tarsaeiyeh ode and finally interpret it in a way which Khaqani himself intended to. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khaqani, Tarsaeiyeh, Distortion, falsification, Isha | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن مجید. 2. آذری طوسی، حمزه بن علی ملک. (1386). جواهر‌الاسرار. تصحیح احمد شاهد. چاپ اول. مشهد: سنبله. 3. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (بیتا). المنتظم فی‌تاریخ الامم و الملوک. تحقیق و اهتمام مصطفی عبدالقاهر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیه. 4. ابوالخیر، القس عبدالمسیح بسیط. (2006 م). مریم المجدلیه و علاقتها بالمسیح رداً علی کتاب شفره دافشنی. مطبعه المصریین. 5. ابوعزیز، سعد یوسف. (بیتا). الاسرائیلیات و الموضوعات فی کتب التفاسیر قدیماً و حدیثاً. قاهره: المکتبه التوفیقیه. 6. استعلامی، محمّد. (1387). نقد و شرح قصاید خاقانی. چاپ اول. تهران: زوّار. 7. اشرف‌زاده، رضا. (1385). گزیدۀ اشعار خاقانی شروانی. چاپ اول. تهران: اساطیر. 8. امامی، نصرالله. (1379). ارمغان صبح (برگزیدۀ قصاید خاقانی شروانی). چاپ دوم. تهران: جامی. 9. ایمانی، بهروز. (1382). «شروح شعرهاى خاقانى شروانى (1)». آینۀ میراث. سال اول. شمارۀ چهارم (پیاپی 23). زمستان. ص71-86. 10. ایمانی، بهروز. (1383). «شروح شعرهاى خاقانى شروانى (2)». آینۀ میراث. سال اوّل. شمارۀ یک (پیاپی 24). بهار. ص71-86. 11. برزگر خالقی، محمّدرضا. (1387). شرح دیوان خاقانی. جلد اول. چاپ اول. تهران: زوّار. 12. برزگر خالقی، محمّدرضا. (1379). مرثیه‌خوان مداین (گزیده و شرح قصایدی از خاقانی). تهران: زوّار. 13. بکری، عبدالله بن عبدالعزیز. (1992). المسالک و الممالک (البکری). تصحیح اندری فیری. بیروت: دار الغرب الاسلامی. 14. بیرونی، ابوریحان محمّد بن احمد. (1363). آثارالباقیه. ترجمۀ اکبر داناسرشت. تهران: امیرکبیر. 15. پارسا، سیّد احمد. (1386). «تصحیح دو تصحیف در دیوان خاقانی». نشریۀ دانشکدۀ ادبیات دانشگاه شهید باهنر کرمان. ش 21. ص1-15. 16. ترکی، محمّدرضا. (1394). نقد صیرفیان. تهران: سخن 17. خاقانی شروانی، افضل‌الدّین ابراهیم. (1316). دیوان. تصحیح علی عبدالرسولی. چاپ اول. تهران: وزارت فرهنگ. 18. خاقانی شروانی، افضل‌الدّین ابراهیم. (1388). دیوان. تصحیح ضیاءالدّین سجّادی. چاپ پنجم. تهران: زوّار. 19. خاقانی شروانی، افضل‌الدّین ابراهیم. (1375). دیوان. با مقدمۀ استاد بدیع‌الزمان فروزانفر. به اهتمام جهانگیر منصور. تهران: نگاه. 20. خاقانی شروانی، افضل‌الدّین ابراهیم. (1375). دیوان. ویراستۀ میرجلال‌الدّین کزّازی. چاپ اول. تهران: نشر مرکز. 21. رازی، ابوالفتوح حسین بن علی. (1368). روض‌الجنان و روح‌الجنان فی تفسیرالقرآن. تصحیح محمّد جعفر یاحقّی و محمّد مهدی ناصح. مشهد: آستان قدس رضوی. 22. رضوان، هادی. (1390). «نگاهی دیگر به بیتی از خاقانی». نشریۀ ادب و زبان دانشکدۀ ادبیّات دانشگاه شهید باهنر کرمان. شماره سی (پیاپی 27). زمستان. ص 183-171. 23. زرین‌کوب، عبدالحسین. (1383). دیدار با کعبۀ جان (دربارۀ زندگی، آثار و اندیشۀ خاقانی). تهران: سخن. 24. زمخشری، جار الله. (بیتا). الکشّاف عن حقایق غوامض‌التّنزیل. قم: نشر ادبالحوزه. 25. سجّادی، ضیاءالدّین. (1358). «شرح اشعار خاقانی». حواشی دکتر معین بر اشعار خاقانی شروانی. به کوشش سیدضیاءالدّین سجّادی. چاپ اول. تهران: انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی. صص 152-167. 26. سجّادی، ضیاءالدّین. (1352). «شرح اشعار خاقانی». مجموعۀ خطابه‌های نخستین کنگرۀ تحقیقات ایرانی. به کوشش غلامرضا ستوده. تهران: دانشگاه تهران: 171-182. 27. سلمی اندلسی، عبدالملک بن حبیب. (بیتا). التاریخ. بیروت: مکتبه العصریه. 28. شیمل، آنه ماری. (1387). عیسی و مریم در عرفان اسلامی. ترجمه و تحقیق محمّد حسین خواجه‌زاده. تهران: امیرکبیر. 29. فشارکی، محمّد. (1386). «قصیده ترسائیه و نخستین شرح آن». گوهر گویا. شمارۀ 4. صص 256- 216. 30. قزوینی، محمّد. (1378). «قصیدۀ حبسیۀ خاقانی». ساغری در میان سنگستان. به کوشش جمشید علیزاده. تهران: نشر مرکز. 31. کزّازی، میرجلال‌الدّین. (1367). «عیسی و عیشا در شعر خاقانی». ناموارۀ دکتر محمود افشار. جلد چهارم. تهران. ص2208-2221. 32. کزّازی، میرجلال‌الدّین. (1387). سوزن عیسی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. 33. کزّازی، میرجلال‌الدّین . (1386). گزارش دشواری‌های دیوان خاقانی. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز. 34. کمره‌ای، علی‌نقی. (1032). منتخب خلاصه‌الاشعار. مجموعۀ سعید نفیسی. شمارۀ نسخه 986. شماره میکروفیلم 7076. شمارۀ برگ 223. 35. لاهیجانی، شمس‌الدّین محمّد. (1350). «شرح قصیدۀ مسیحیۀ خاقانی». به کوشش ضیاءالدّین سجّادی. فرهنگ ایران‌زمین. جلد هیجدهم. ص260- 344. 36. ماحوزی، مهدی. (1383). آتش اندر جنگ (گزیده‌ای از دیوان خاقانی شروانی). چاپ دوم. تهران: زوّار. 37. ماهیار، عبّاس. (1388). مالک ملک سخن (شرح قصاید خاقانی). چاپ اول. تهران: سخن. 38. ماهیار، عبّاس. (1393). گزیدۀ اشعار خاقانی. تهران: نشر قطره. 39. مجلسی، محمّد باقر بن محمّد تقی. (1384). حیات‌القلوب. به اهتمام علی امامیان. قم: سرور. 40. محمّدی، شهربانو. (1394). «بررسی توصیفی‌انتقادی پژوهش‌ها و شروح مربوط به قصیده ترسائیه تا پایان اسفند سال 1392». پایان‌نامه دورۀ کارشناسی ارشد. استاد راهنما دکتر سیّد جواد مرتضایی. دانشگاه فردوسی مشهد. 41. معدن‌کن، معصومه. (1382). «مسیح و مریم در دیوان خاقانی». نامۀ انجمن. شماره نهم. ص49-60. 42. مقدسی، مطهر بن طاهر. (بیتا). البدء و التاریخ. مصر: مکتبه الثقافه الدینیه. 43. مهدوی فر، سعید. (1391). «تأملی در نسخۀ دیوان خاقانیِ کتابخانۀ مجلس». پیام بهارستان. ش 17. صص 289-313. 44. میبدی، احمد بن محمّد. (1371). کشف‌الاسرار و عده‌الابرار. تصحیح علی‌اصغر حکمت. تهران: امیرکبیر. 45. مینورسکی، ولادی‍م‍ی‍ر. (1332). «شرح قصیدۀ ترساییۀ خاقانی». ترجمۀ عبدالحسین زرین‌کوب. فرهنگ ایران‌زمین. دفتر دوم. صص 188-111. 46. نهاوندی، علی‌اکبر. (1386). العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب‌الزمان. تصحیح حسین احمدی قمی و دیگران. قم: جمکران. 47. ولف، کری. (1358). دربارۀ مفهوم انجیل‌ها. ترجمۀ محمّد قاضی. تهران: امیرکبیر. 48. هاکس، مستر. (1377). قاموس کتاب مقدّس. چاپ اول. تهران: اساطیر. 49. همدانی، رشیدالدّین فضل‌الله. (1384). جامع‌التواریخ. تصحیح محمّد روشن. تهران: میراث مکتوب. 50. همدانی، فاضل‌خان و دیگران. (1383). ترجمۀ کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید. تهران: اساطیر. 51. یعقوبی، احمد بن اسحاق. (بیتا). تاریخ یعقوبی. بیروت: دار صادر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 352 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 217 |
||
