بررسی توزیع فضایی کاربری‌های عمومی از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی؛ شهر اردبیل

یزدانی, محمد حسن; فیروزی مجنده, ابراهیم

doi:2-21

فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

تعداد نشریات	31
تعداد شماره‌ها	653
تعداد مقالات	6,813
تعداد مشاهده مقاله	8,800,825
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	8,075,219

بررسی توزیع فضایی کاربری‌های عمومی از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی؛ شهر اردبیل

نشریه جغرافیا و برنامه ریزی

مقاله 20، دوره 21، شماره 61، پاییز 1396، صفحه 263-283 اصل مقاله (3296 K)

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 2-21

نویسندگان

محمد حسن یزدانی؛ ابراهیم فیروزی مجنده

عضو هئیت علمی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

توزیع نامتوازن و نامتعادل کاربریهای عمومی یکی از تبعات رشد افسار گسیخته و شتابان شهری در دهههای اخیر است که یکی از تبعات آن برخورداری نابرابر شهروندان از خدمات شهری میباشد. شهر اردبیل با توجه به تحولات اداری-سیاسی و جمعیتی که طی دهههای اخیر پشت سر گذاشته به رشد گسترده فیزیکی دست زده، بهطوری که این توسعه فیزیکی افسار گسیخته منجر به عدم تعادل و نابرابری در توزیع کاربریهای عمومی گشته و موجبات شکلگیری شهر دوقطبی برخوردار و غیربرخوردار را فراهم آورده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل نحوه توزیع فضایی کاربریهای عمومی مناطق مختلف شهر اردبیل جهت ارزیابی کجایی و چگونگی توزیع و پراکنش کاربریهای عمومی انجام گرفته است. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی، تحلیلی بوده و بر اساس ماهیت نیز جنبه کاربردی دارد. در پژوهش پیشرو بهمنظور جمعآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانهای استفاده گردیده است. در راستای دستیابی به اهداف تحقیق دو فرضیه طراحی گردید که جهت آزمون آنها از روشهای گرافیک مبنا استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر مبین این است که توزیع انواع کاربریهای عمومی در سطح شهر اردبیل بهصورت نامتعادل و متفاوت از یکدیگر شکل گرفته، ضمن تفاوت در الگوی توزیع در بین کاربریها، منجر به شـکلگیری مناطقی متفاوت از نظر نـوع برخورداری گشته است که لزوم بازنگری در خطمشیها را در امر مکانیابی و جانمایی آنها، آشکار میسازد. در نهایت میتوان گفت که منطقه دو شهرداری اردبیل در بالاترین سطح برخورداری قرار گرفته و با سایر مناطق شکاف قابل ملاحظهای را نشان میدهد.

کلیدواژه ها

توزیع فضایی؛ عدالت فضایی؛ کاربری‌های عمومی؛ ضریب نزدیک‌ترین همسایگی؛ شهر اردبیل

موضوعات

برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

The Analysis of Public Land Distribution in Order to Measure the Space Justice in the Enjoyment of Urban Areas from Public Facilities (Case Study: Ardabil City)

نویسندگان [English]

Mohammad Hosein Yazdani؛ Ebrahim Firoozei Majande

چکیده [English]

Uneven and unequal distribution of public land has been one of the consequences of libertine urban growth in the recent decades that has led to an unbalance in the distribution of urban public lands. This has had enormous implications, one of them being the lack of equal access to municipal services for citizens. Due to political and political developments in Ardabil during the recent decades this city achieved a massive physical growth so that this libertine physical growth has led to an unbalanced distribution of public land and caused forming a bipolar wealthy and deprived city. Accordingly this study aims at investigating and analyzing the public land distribution manner to evaluate the distribution of public utility and to grade and determine wealthy and deprived urban regions. This study employs descriptive-analytical method and essentially could have applied nature. To collect data the library method was used. To achieve study objectives two hypotheses were designed, in order to test the first one spatial autocorrelation analysis tools and the nearest neighbor index and to test the second one Kernel density function were used.

کلیدواژه ها [English]

Spatial distribution, Public land, Space justice, GIS, Spatial autocorrelation

مراجع

ـ امانپور، سعید؛ رزمگیر، فاطمه؛ دامنباغ، صفیه و مهناز حسینی سیاهگلی (1393)، «تحلیل تطبیقی توزیع خدمات شهری در شهر اهواز با استفاده از تحلیل سلسلهمراتبی FAHP»، فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی شهری چشمانداز زاگرس، سال ششم، شماره 20، صص 137-159.

ـ بزی، خدارحم و ابوالفضل عبدالهی پورحقیقی (1392)، «تحلیل پراکنش مکانی خدمات شهری بر مبنای خواست مردم (مطالعه موردی: شهر استهبان)»، فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شماره 1، صص 201-214.

ـ حاتمینژاد، حسین؛ منوچهری میاندوآب، ایوب؛ بهارلو، ایمان؛ ابراهیم پور، احد و حجت حاتمینژاد (1391)، «شهر و عدالت اجتماعی: تحلیلی بر نابرابریهای محلهای (مطالعه موردی: محلههای قدیمی شهر میاندوآب)»، فصلنامه پژوهش جغرافیای انسانی، شماره 80، صص 41-63.

ـ حبیبی، کیومرث؛ علیزاده، هوشمند؛ مرادی مسیحی، واراز؛ ولدبیگی، سیوان و ساسان وفایی (1390)، «بررسی و تحلیل وضعیت عدالت اجتماعی در ساختار شهر سنندج»؛ نشریه آرمانشهر، شماره 7، صص 103-112.

ـ حسینزادهدلیر، کریم و حسن هوشیار (1385)؛ «دیدگاهها، عوامل و عناصر موثر در توسعه فیزیکی شهرهای ایران»؛ مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 6.

ـ داداشپور، هاشم و فرامرز رستمی (1390)، «سنجش عدالت فضایی یکپارچه خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت، قابلیت دسترسی و کارایی در شهر یاسوج»، فصلنامه مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، شماره 10، صص 1-22.

ـ رهنما، محمدرحیم و جواد ذبیحی (1390)، «تحلیل توزیع تسهیلات عمومی شهری در راستای عدالت فضایی با مدل یکپارچه دسترسی در مشهد»، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 23، صص 5-26.

ـ عزتپناه، بختیار و افسانه کحگلو (1393)، «بررسی الگوهای توزیع و پراکنش فضایی پارکهای درون شهری (مطالعه موردی: مناطق شهرداری ارومیه)، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال چهارم، شماره 14، صص 121-132.

ـ عسگری، علی (1390)، «تحلیلهای آمار فضایی با ArcGIS»، سازمان اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.

ـ غفاری گیلانده، عطا؛ یزدانی، محمدحسن و سمیه روشنرودی (1393)، «سنجش پراکنش و فشردگی شهر اردبیل در سطح محلات با استفاده از تکنیکهای خود همبستگی فضایی»، فصلنامه مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال ششم، شماره 21، صص 149-168.

ـ گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، تهران، مرکز آمار ایران (1390).

ـ لطفی، صدیقه؛ نبینژاد کناری، معصومه و محمدمهدی فاطمی (1391)، «بررسی کارآمدی ساختار فضایی شهری و توزیع کاربری خدماتی در شهرهای خطی شمال ایران»، فصلنامه مطالعات شهری، شماره 2، صص 7-21.

ـ مشکینی، ابوالفضل؛ لطفی، صدیقه و فرزانه احمدی کردآسیایی (1393)، «ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در عدالت فضایی میان نواحی شهری (مطالعه موردی: شهر قائمشهر)»، فصلنامه مدرس علوم انسانی - برنامهریزی و آمایش فضا، دوره هجدهم، شماره 2، صص 153-174.

ـ مهندسان مشاور طرح و کاوش (1386)، «خلاصه گزارش طرح جامع شهر اردبیل»، سازمان مسکن و شهرسازی استان اردبیل.

ـ وارثی، حمیدرضا؛ زنگیآبادی، علی و علی یغفوری (1387)، «بررسی تطبیقی توزیع خدمات عمومی شهری از منظر عدالت اجتماعی مورد: زاهدان»، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 11، صص 139-156.

ـ وارثی، حمیدرضا؛ قائد رحمتی، صفر و ایمان باستانیفر (1386)، «بررسی اثرات توزیع خدمات شهری در عدم تعادل فضایی جمعیت مطالعه موردی: مناطق شهری اصفهان»، مجله جغرافیا و توسعه، سال پنجم، شماره 9، صص 91-106.

-Billaudeau, N, et al (2001), “Investigating disparities in spatial accessibility to and characteristics of sport facilities: Direction, strength, and spatial scale of associations with area income”, Health & Place 17, pp. 114–121.

-Chang, H.-S., Liao, C.-H. (2011), “Exploring an integrated method for measuring the relative spatial equity in public facilities in the context of urban parks”, Cities 28, pp. 361–371.

-Esri (2015), “ArcGIS Help 10.3. Average Nearest Neighbor”, From: http://resources.arcgis.com/en/help/main/10.3. Accessed on 2015-07-02.

-Lee, Jay, Wong, David. w.s (2001), “Statistical analysis with arc view GIS”, John Wiley and sons, New York, pp. 135-137.

-Mart´ınez, J (2009), “The use of GIS and indicators to monitor intra-urban inequalities. A case study in Rosario, Argentina, Habitat International 33, pp. 387–396

-Tsou, K-W, et al (2005), “An accessibility-based integrated measure of relative spatial equity in urban public facilities”, Cities, Vol. 22, No. 6, pp. 424–435.

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 231

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 259

Journal Management System. Designed by sinaweb.

پیوندهای مفید

آمار

بررسی توزیع فضایی کاربری‌های عمومی از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی؛ شهر اردبیل