آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,400 |
| تعداد مقالات | 17,154 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,331,837 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,662,821 |
تشخیص واکنش‌های ژئومورفیک مخروط افکنههای جنوب دشت بیرجند به فعالیت‌های تکتونیکی و تغییرات آب و هوایی با استفاده از داده‌های میدانی | ||
| جغرافیا و برنامه‌ریزی | ||
| مقاله 6، دوره 20، شماره 57، آذر 1395، صفحه 97-114 اصل مقاله (1 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 2 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی ثقفی1؛ ابوالقاسم امیراحمدی2؛ مریم ربیعی3 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام‌نور. تهران. | ||
| 2دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار. | ||
| 3دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار. | ||
| چکیده | ||
| مخروط افکنهها به‌عنوان یکی از اشکال ژئومورفولوژیکی مهم در تأمین آب اهمیت بسیار زیادی دارند. قسمت اعظم مراکز شهری و روستایی ایران به‌ویژه در بخش‌های مرکزی و شرقی بر روی مخروط افکنهها استقراریافته‌اند. آن‌ها ازجمله اشکال ژئومورفولوژیکی هستند که فعالیت‌های تکتونیکی در کنار تغییرات آب و هوایی مهم‌ترین عامل کنترل‌کننده آن‌ها محسوب می‌شود. مخروط افکنههای واقع در نیمه جنوبی حوضه آبریز دشت بیرجند بهعلت نزدیکی به شهر و استقرار مناطق مسکونی بر روی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. مسئله اصلی در این مقاله، چگونگی نقش عوامل آب و هوایی و فعالیت‌های تکتونیکی در تغییر مورفولوژی مخروط افکنههای منطقه مورد مطالعه است. رشته‌کوه باقران در جنوب حوضه آبریز دشت بیرجند بخشی از پهنه جوش‌خورده سیستان است. مهم‌ترین واحدهای سنگی در این رشته‌کوه آمیزههای افیولیتی کرتاسه فوقانی، فلیشهای کرتاسه- پالئوژن و کنگلومراهای نئوژن است که قدیمی‌ترین واحدهای آن مربوط به کرتاسه فوقانی است. در این مطالعه از شواهد ژئومورفولوژی در بررسی مورفوتکتونیک فعال منطقه استفاده شده است. به‌این‌ترتیب چگونگی در معرض قرارگیری و شکل لندفرمها حاصل از فرایندهای گوناگون جهت بررسی مورفوتکتونیک منطقه مورداستفاده قرارگرفته‌اند. برای این منظور شاخص‌های و مورد استفاده قرار گرفته است. بررسی دانه‌بندی نمونه‌های رسوبی و شبکه‌های زهکش مخروط افکنهها نشانگر چگونگی اثرگذاری شرایط اقلیمی و تکتونیکی است. برای این منظور از مشاهدات میدانی و گرانولومتری رسوبات استفاده‌شده است. نتایج حاکی از جوانی فعالیت‌های تکتونیکی و چگونگی فعالیت‌های مورفوتکتونیک و نیز شدت عملکرد فرایندهای دینامیک بیرونی در منطقه است. آنالیزهای گرانولومتری منطقه به‌عنوان شاهدی از فعالیت‌های تکتونیکی منطقه و تبدیل لندفرمهای مخروط افکنه به باهادا و دشت‌های ریگی، نشانگر تغییر اقلیم و فعالیت فرسایش بادی بر روی این لندفرمها با شدت بیشتری می‌باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مخروط افکنه؛ مورفوتکتونیک؛ واکنش ژئومورفیک؛ گرانولومتری؛ بیرجند؛ کوهستان باقران | ||
| مراجع | ||
|
ـ اشتوکلین (1368)، «زمین‌شناسی و زمین‌ساخت فلات ایران»، مترجمان: صادق حداد کاوه و حسن حسنعلیزاده، انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی، علمی و فرهنگی، 108 صفحه. ـ امیراحمدی، ابوالقاسم، مهدی ثقفی و مریم ربیعی (1390)، «تحلیل و طبقه‌بندی چند متغیره برای مدل‌سازی متغیرهای مؤثر بر شکل هندسی مخروط افکنههای دامنه شمالی کوهستان باقران (جنوب شهر بیرجند)»، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 44، صص 90-73. ـ ثقفی، مهدی (1389)، «مطالعات ژئومورفولوژی حوضه‌های دامنه شمالی کوهستان باقران»، مطالعات طرح پژوهشی دانشگاه پیام نور، 284 صفحه. ـ خطیب، محمدمهدی (1368)، «تحلیل ساختاری کوه‌های جنوب بیرجند»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 188 صفحه. ـ خطیب، محمدمهدی و محمدحسین زرین‌کوب (1380)، «کرونولوژی ساختاری و مراحل کانی زایی لیستونیت در پهنه برشی آرگین»، مجموعه مقالات پنجمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، دانشگاه تهران. ـ ربیعی، مریم (1390)، «بررسی نقش مخروط افکنههای دامنه شمالی ارتفاعات باقران در منابع آب زیرزمینی دشت بیرجند»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه حکیم سبزوار، 166 صفحه. ـ موسوی حرمی، رضا (1380)، «رسوب‌شناسی»، چاپ هفتم، انتشارات آستان قدس رضوی، 465 صفحه. -Bull W. & McFadden L. (1977), “Tectonic geomorphology north and south of the Garlock Fault, California”, Geomorphology in Arid Regions, D.O., Doehring, ed., Publications in Geomorphology, State University of New York at Bingamton, 115–138.
-Bull, W.B. (1964), “Geomorphology of segmented alluvial fans in western FresnoCounty”, California, United States Geological Survey Professional Paper, 352E, 89–129.
-Bull, W.B. (1977), “The alluvial fan environment”, Progress in Physical Geography 1, 222–270.
Bull, W.B. (1991), “Geomorphic Responses to Climatic Change”, OxfordUniversity Press, New York, 325 p.
-Denny, C.C. (1965), “Alluvial fans in Death Valley Region, California and Nevada.”, United States Geological Survey Professional Paper, 466, 59 pp.
-Harvey, A.M., Mather, A.E. & Stokes, M. (2005), “Alluvial fans; geomorphology, sedimentology, dynamics – introduction, a review of alluvial-fan research”, Geological Society Special Publications 251, 1-7.
-Harrvey, A.M. & Wells, S.G. (1994), Late Pleistocene and Holocene changes in hillslope sediment supply to alluvial fan systems”; Zzyzx, California, In Millington, A.C., Pye, K. (Eds.), Environmental Change in Drylands: Biogeographical and Geomorphological Perspectives, John Wiley and Sons, 67-84.
- Harrvey, A.M. (1990), “Factors influencing quaternary alluvial fan development in southeast Spain”, In: A.H. & CHURCH, M. (eds) Alluvial Fans: A Field Approach, Wiley, Chichester, 247-269.
-Nichols, K.K., Bierman, ER, Hooke, R.L., CLAPP, E.M. & Caffee, M. (2002), “Quantifying sediment transport on desert piedmonts”, Geomorphology, 45, 105-125.
-Ritter, J.B., Miller, J.R., Enzel, Y. & Wells, S. (1995), “Reconciling the roles of tectonism and climate in Quaternary alluvial fan evolution”, Geology, 23, 245-248.
-Thomas, David S.G. (2011), “Arid Zone Geomorphology: Process, Form and Change in Dry Lands”, 3d Edition. John Wiley & Sons, Inc. 648
-Whipple, K.X. & Traylor, C.R. (1996), “Tectonic control on fan size: the importance of spatially-variable subsidence rates”, Basin Res. 8, 351-366. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,505 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,060 |
||