آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,381 |
| تعداد مقالات | 16,906 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,422,092 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,098,546 |
آیا منطق‌دانان قدیم از استلزام مادی آگاه بوده‌اند؟ | ||
| مجله پژوهش های فلسفی | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 219، آذر 1389، صفحه 33-70 اصل مقاله (370.14 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| مرتضی حاج حسینی* | ||
| چکیده | ||
| ترکیب تابع ارزشی p با ماتریس [1011] که از آن در منطق جدید به استلزام مادّی تعبیر می‌شود و کذب مقدّم یا صدق تالی شرط لازم و کافی صدق آن به شمار می‌آید، معادل ترکیب‌های تابع ارزشی و در منطق جدید است که دارای همان ماتریس می‌باشد. این ترکیب اساسی‌ترین مفهوم منطق جدید محسوب می‌شود و در استدلال‌های پیچیدۀ ریاضی نتایج رضایت‌بخشی داده است. آگاهی یا عدم آگاهی منطق‌دانان قدیم از شروط صدق این ترکیب سئوالی اساسی و بنیادین در منطق تطبیقی است که پاسخ آن می‌تواند سایر مباحث تطبیقی در منطق را تحت تأثیر قرار دهد. پاسخ‌های مختلفی را که تاکنون به این سؤال داده شده است، می‌توان در رویکردهای زیر خلاصه نمود: 1) اتفاقیة عامه همان استلزام مادی است. 2) تعریف متصلۀ مقسمی با تعریف استلزام مادی یکی است. 3) شروط صدق متصلۀ مقسمی با شروط صدق استلزام مادی یکی است. 4) آگاهی ابن‌سینا از شروط صدق استلزام مادی به دلیل وجود قرائن مختلف، له و علیه آن، در متون وی مورد تردید است. 5) شروط‌صدق اتفاقی اعمّ با شروط صدق استلزام مادی یکی است. 6) شروط صدق هیچ‌یک از انواع شرطی با شروط صدق استلزام مادی یکی نیست و منطق‌دانان قدیم از شروط صدق استلزام مادی آگاه نبوده‌اند. در این مقاله به بررسی و تحلیل این رویکردها و نقد دلایل و مستندات آنها می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم تا با کنار گذاشتن پیش‌فرض‌ها و درنظر گرفتن جمیع جوانب موضوع به وحدت نظر در این موضوع بنیادین دست یابیم و پایه‌ای استوار برای تحقیقات بعدی در قلمرو منطق تطبیقی فراهم آوریم. بر اساس این تحقیق شروط صدق استلزام مادی منطق جدید بر شروط صدق هیچ‌یک از انواع شرطی در منطق قدیم منطبق نیست و دلایل رویکردهایی که به آگاهی ابن‌سینا از شروط صدق استلزام مادی حکم کرده‌اند و یا در جستجوی یافتن قضیه‌ای با شروط صدق مشابه برآمده‌اند، از پشتوانۀ کافی برخوردار نیست. در صورت قبول این نظر منطق‌های قدیم و جدید دو نظام منطقی مختلف به حساب می‌آیند که با وجود برخی اشتراک‌ها در اصول و مبانی، از یکدیگر فاصلۀ زیادی دارند؛ چنانچه هندسه‌های اقلیدسی و غیراقلیدسی و نیز فیزیک نیوتن و فیزیک اینشتین نیز دو نظام هندسی یا فیزیکی مستقل‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترکیب شرطی؛ استلزام مادی؛ شروط صدق؛ اتفاقیة عامه؛ متصلۀ لزومی؛ متصلۀ مقسمی؛ اتفاقی اعمّ | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6,047 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,017 |
||