آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,425 |
| تعداد مقالات | 17,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 56,924,197 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,888,183 |
تحلیل رویداد هوای گرم و خشک در ایران در بازۀ زمانی 2023-1986 | ||
| جغرافیا و برنامه‌ریزی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2025.69594.3464 | ||
| نویسندگان | ||
| درنا غفاری* 1؛ علی محمدخورشیددوست2؛ هاشم رستم زاده3؛ محمد دارند4 | ||
| 1دانشگاه تبریز | ||
| 2گروه آب و هواشناسی دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز | ||
| 3استاد گروه آب و هواشناسی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 4. استاد گروه آب و هواشناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر مطالعه پراکندگی مکانی رویداد هوای گرم و خشک در ایران در بازۀ زمانی 2023-1986 می‌باشد. بدین منظور داده‌های ساعتی روزانه دما و رطوبت نسبی حدود 31 ایستگاه سینوپتیک کشور مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از داده‌های شبکه‌ای پایگاه NCEP/NCAR در چهار تراز، دریا،850،700 و 500 هکتوپاسکال الگوهای همدیدی موثر بر رویداد هوای گرم و خشک شناسایی و تحلیل شد. برای ارزیابی نتایج مستخرج از داده‌های مشاهداتی با محصول دمای سطح زمین از داده‌های سنجنده مودیس(MODIS) ماهواره آکوا (Aqua) استفاده گردید. جهت ردیابی محل شکل‌گیری توده هواهای ایجاد کننده هوای گرم و خشک مدلHYSPLIT اجرا شد. افزون بر این از روش‌های تحلیل عاملی و تحلیل مولفه‌های اصلی جهت تبیین عوامل پنهان و مؤلفه‌های اصلی تأثیرگذار بر شدت و فراوانی رویداد آب و هوای گرم و خشک استفاده شد. بر پایه‌ی یافته‌ها، طی رویداد دوره گرم و خشک، از لحاظ مکانی بیشترین دماها و به تبع آن پایین ترین رطوبت نسبی در مناطق بیابانی، شرق و جنوب غرب ایران (خوزستان) مشاهده شد. پهنه‌های بزرگ آبی دریای خزر و خلیج فارس به دلیل بالا بودن ظرفیت حرارتی نقش تعدیل کننده در هوای گرم و خشک دارند. حداکثر دما و حداقل رطوبت نسبی همه ایستگاه‌ها در ساعت UTC 12 رویداد داشته است. بر اساس نقشه‌های همدیدی سطوح فوقانی اکثر مناطق ایران به غیر از شمال غرب تحت سیطره پرارتفاع جنب حاره بوده است. خروجی مدل HYSPLIT نشان داد که تقریبا تمامی منشأ توده هوای گرم و خشک از داخل و خارج ایران است. نتایج تحلیل عاملی و تحلیل مولفه‌های اصلی نشان داد الگوی اقلیمی ایران تحت تأثیر ترکیبی از گرادیان‌های حرارتی و رطوبتی، موقعیت جغرافیایی و نوسانات فصلی شکل می‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| '؛ هوای گرم و خشک'؛ HYSPLIT'؛ روش تحلیل عاملی'؛ روش تجزیۀ مولفه‌های اصلی (PCA)'؛ ، '؛ ایران' | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||