آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,430 |
| تعداد مقالات | 17,607 |
| تعداد مشاهده مقاله | 57,250,783 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,071,700 |
از حسن و قبح عقلی تا زاگزبسکی: استقلال شناختی اخلاق و پیامدهای آن | ||
| دین پژوهی و کارآمدی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/nrr.2025.68044.1498 | ||
| نویسندگان | ||
| بهناز درویشی* ؛ رمضان مهدوی آزادبنی؛ محمود دیانی | ||
| دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش به بررسی این پرسش اساسی می‌پردازد که آیا می‌توان میان نظریة «استقلال شناختی اخلاق از دین» در فلسفة اخلاق معاصر غرب (با محوریت آرای لیندا زاگزبسکی) و نظریة «حسن و قبح عقلی» در کلام امامیه و معتزله همگرایی معناداری یافت؟ همچنین، پیامدهای این همگرایی برای جهان‌شمولی اخلاق و امکان گفت‌وگوی بین‌ادیانی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. روش تحقیق به کار گرفته شده در این مطالعه، روش تطبیقی-تحلیلی با رویکرد کیفی-انتقادی است. داده‌های پژوهش از طریق مطالعة عمیق آثار زاگزبسکی در فلسفه اخلاق غربی و متون پایه‌ای کلام امامیه و معتزله گردآوری شده‌اند. تحلیل داده‌ها در سه سطح صورت گرفته است: ۱. سطح مفهومی (مقایسه مفاهیم پایه مانند «حسن و قبح عقلی» و «استقلال شناختی»)؛ ۲. سطح نظری (بررسی ادلة هر دو طرف)؛ ۳. سطح پیامدی (تحلیل دلالت‌های بین‌فرهنگی و امکان‌سنجی گفت‌وگوی ادیان). یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که هر دو دیدگاه، علی‌رغم تفاوت‌های زمینه‌ای، به توانایی مستقل عقل در شناخت ارزش‌های اخلاقی باور دارند. این همگرایی محوری، پیامدهای مهمی در پی دارد: نخست آنکه اخلاق را به مثابه زبان مشترک بین انسان‌ها و ادیان مطرح می‌سازد؛ دوم آنکه ادعاهای نسبی‌گرایی اخلاقی را به چالش می‌کشد؛ و سوم آنکه امکان تأسیس «چارچوب عقلانیت اخلاقی فرافرهنگی» را به عنوان مبنایی برای مطالعات بین‌ادیانی و فلسفه تطبیقی فراهم می‌آورد. این پژوهش مسیر را برای تحقیقات آتی در حوزه‌های اخلاق مقایسه‌ای، الهیات گفت‌وگو و فلسفه تطبیقی هموار می‌سازد و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از میراث فکری متفاوت برای حل چالش‌های مشترک بشری بهره جست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استقلال شناختی اخلاق؛ حسن و قبح عقلی؛ لیندا زاگزبسکی؛ کلام امامیه؛ معتزله | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 23 |
||