آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,414 |
| تعداد مقالات | 17,374 |
| تعداد مشاهده مقاله | 56,032,511 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,261,137 |
تحلیل تغییرات مورفولوژیکی رودخانه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و GIS (مطالعه موردی: رودخانه سفیدرود، گیلان) | ||
| جغرافیا و برنامه‌ریزی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2025.67811.3421 | ||
| نویسنده | ||
| مریم ایلانلو* | ||
| استادیار، گروه جغرافیا ، واحدماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران. رایانامه: | ||
| چکیده | ||
| ژئومورفولوژی، شرایط هیدرولوژیکی و فعالیت‌های انسانی موجب تغییر شکل رودخانه و جابجایی مسیر آن می‌شوند که این امر پیامدهای زیست‌محیطی و اجتماعی-اقتصادی به همراه دارد. هدف از این پژوهش بررسی جابه جایی زمانی و مکانی بخشی از رودخانه سفیدرود در استان گیلان می‌باشد. این پژوهش با بهره‌گیری از ابزارها و تکنیک‌های سنجش از دور و GIS، به بررسی تغییرات مورفولوژیکی، اندازه‌گیری میزان جابجایی فضایی-زمانی، فرسایش و رسوبگذاری بستر رودخانه سفیدرود طی یک دوره‌ی ۴۰ ساله (۱۹۸۵ تا ۲۰۲۵) می‌پردازد. تغییرات مورفولوژیکی بر اساس شاخص درجه پیچشی (sinuosity index)، عرض رودخانه اندازه‌گیری شده‌اند. نتایج نشان داد که بستر انتخابی مورد مطالعه در دهه‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۵ عمدتاً تحت تأثیر رسوبگذاری گسترده قرار داشته است، به طوری در گذشته، افزایش مساحت بستر و کاهش انرژی جریان، شرایط مناسب برای رسوبگذاری در بستر رودخانه فراهم کرده بود. با ورود به بازه زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۵، این روند معکوس شده و بستر فعال رودخانه با کاهش معنادار عرض و تشدید فرسایش جانبی، پویایی بیشتری از خود نشان داده است. همزمان، پهنای کل رودخانه از حدود ۲۳۴۶۷ متر در سال ۱۹۸۵ به ۴۱۷۶ متر در سال ۲۰۲۵ کاهش یافته است، که نشان‌دهنده کاهش حدود ۸۲ درصدی در طول دوره مطالعه است. کاهش ضریب خمیدگی در تمامی مقاطع نشان‌دهنده‌ی کاهش میزان پیچ‌وخم و گرایش رودخانه به مسیر مستقیم‌تر است. جابه‌جایی عرضی مجرا عمدتاً به سمت غرب صورت گرفته و در نواحی بالادست و میانی شدت بیشتری داشته است. تحلیل پروفیل‌های شماتیک و نقشه‌های فرسایش و رسوبگذاری نیز نشان می‌دهد که در دهه‌های ابتدایی، فرایند رسوبگذاری غالب بوده، اما به مرور زمان روند فرسایش افزایش یافته و در برخی بخش‌ها موجب پایداری نسبی بستر شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رسوبگذاری؛ فرسایش؛ رودخانه؛ موروفولوژی؛ سفیدرود | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 |
||