آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,413 |
| تعداد مقالات | 17,365 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,993,864 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,209,573 |
واکاوی نظریه کنشگر شبکه و دلالت های آن در به کارگیری هوش مصنوعی در آموزش | ||
| مجله پژوهش های فلسفی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2025.68961.4207 | ||
| نویسنده | ||
| محمد خسروی طناک* | ||
| دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش در پی واکاوی دلالتهای نظریه کنشگر شبکه برونو لاتور در خصوص به کارگیری هوش مصنوعی در فرایندهای آموزشی است. در این پژوهش از روش کیفی "جستار نظرورزانه" بهعنوان روش پژوهش و از ابزار "بررسی مستندات" بهعنوان ابزار جمعآوری اطلاعات استفاده شده است. مبانی نظری و مستندات مرتبط با نظریه کنشگر شبکه با روش تأملی تجزیه و تحلیل شد و از این طریق به کارگیری هوش مصنوعی در آموزش از منظر نظریه کنشگر شبکه مورد واکاوی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حضور هوش مصنوعی در آموزش، زیربنای متداول در تعریف فرایندهای آموزشی را دگرگون می‌سازد: عاملیت دیگر مختص انسان نیست، بلکه در تاروپود شبکه‌های ناپایدار و چندمرکز توزیع می‌شود؛ معنا نه توسط معلم منتقل، بلکه در میانه تعاملات میان انسانی و غیرانسانی بازسازی می‌گردد؛ و مسئولیت اخلاقی، نه بر دوش فردی واحد، بلکه در عمق ساختار شبکه و در فضای جعبه‌های سیاه الگوریتمی، مورد سؤال قرار می‌گیرد. در این معنا انسانیت در آموزش دیگر نمی‌تواند بر اساس تقابل با ماشین تعریف شود، بلکه در ظرفیت مذاکره، تفسیر و تنظیم در میانه شبکه‌های فناورانه معنا پیدا می‌کند.. در نتیجه‌گیری، این مقاله استدلال می‌کند که آینده آموزش در مقاومت در برابر فناوری نیست، بلکه در بازتعریف هوشیارانه از نقش انسان نه بهعنوان صاحب انحصاری عاملیت، بلکه به‌مثابه تنظیم‌کننده شبکه، تفسیرگر معنا و معمار ارزش‌های انسانی در میانه تعامل با عناصر غیرانسانی نهفته است. این رویکرد، ضرورت طراحی سیستم‌های تفسیرپذیر، توسعه سواد الگوریتمی انتقادی و نظارت اخلاقی چندذینفعی را به میان می‌کشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آموزش؛ نظریه کنشگر شبکه؛ هوش مصنوعی؛ کنشگر؛ فلسفه علم و فناوری | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 14 |
||