آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,416 |
| تعداد مقالات | 17,490 |
| تعداد مشاهده مقاله | 56,483,755 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,742,278 |
بازاندیشی نظری و مطالعه تطبیقی شاخص بومی توسعه اجتماعی در ایران | ||
| جامعه شناسی اقتصادی و توسعه | ||
| دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 27، شهریور 1404، صفحه 206-229 اصل مقاله (1.69 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jeds.2025.67901.1875 | ||
| نویسندگان | ||
| زهره شهبازی1؛ مهدی مبارکی* 2 | ||
| 11- گروه پژوهشی روان‌شناسی اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی، تهران | ||
| 2گروه پژوهشی توسعه اجتماعی جهاد دانشگاهی | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش: این مقاله با هدف دستیابی به تعریفی بومی از توسعه اجتماعی متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایران و طراحی شاخصی ترکیبی برای سنجش وضعیت کشور انجام شده است. انگیزه اصلی پژوهش، فقدان شاخص‌های جامع برای نمایش ویژگی‌های خاص جامعه ایران و محدودیت شاخص‌های بین‌المللی موجود در بازنمایی واقعیت‌های آن است. روش پژوهش: در این مطالعه روش پژوهش مبتنی بر مرور انتقادی است؛ ابتدا با مرور اسناد و متون علمی، سییر تاریخی تکوین مفهوم توسعه اجتماعی، دسته‌بندی تعاریف، و تحولات نظری مرتبط بررسی شده و همچنین تغییرات شاخص‌های اندازه‌گیری توسعه اجتماعی و نحوه کاربست آن در ایران تحلیل گردیده است. در ادامه، با معرفی مهم‌ترین مؤسسات بین‌المللی فعال در سنجش توسعه اجتماعی و نقد محدودیت شاخص‌های آنان در نمایش واقعیت ایران، ضرورت تدوین شاخص بومی تبیین شد. بر همین اساس، شاخص ترکیبی متناسب با بافت ایران طراحی گردید که با استفاده از روش ناردو و همکاران ساخته و از طریق روش دلفی اعتبارسنجی شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد ایران در سطحی متوسط از توسعه اجتماعی قرار دارد و بیشترین نابرابری در بعد سرمایه زیرساختی مشاهده می‌شود؛ به طوری‌که بهبود وضعیت مؤلفه‌های رفاه نیازمند بازنگری سیاستی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اجتماعی و رفاهی است. برای اعتبارسنجی، نتایج شاخص بومی با شاخص رفاه لگاتیوم در سال ۱۴۰۳ مقایسه گردید که کارآمدی آن را در آشکار ساختن تفاوت‌های درون‌منطقه‌ای نشان می‌دهد. نتیجه‌گیری: شاخص بومی توسعه اجتماعی ارائه‌شده می‌تواند ابزاری مناسب برای ترسیم دقیق وضعیت توسعه اجتماعی در مقیاس‌های استانی و شهرستانی باشد و امکان رصد تحولات توسعه اجتماعی در سطوح مختلف برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری اجتماعی کشور را فراهم آورد. این شاخص همچنین می‌تواند به سیاست‌گذاران در شناسایی نقاط ضعف و ارتقاء عدالت اجتماعی یاری رساند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "توسعه اجتماعی ایران"؛ " شاخص ترکیبی"؛ "شاخص رفاه لگاتیوم"؛ "نابرابری"؛ " شاخص پیشرفت اجتماعی" | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
اکبری، غ. (1380)، وضعیت فعلی جامعه ایران با نظر به شاخص‌های توسعه اجتماعی، مجموعه مقالات همایش توسعه اجتماعی، انتشارات علمی و فرهنگی.
بی‌نا. (1987)، زیرساخت در قرن بیست و یکم. خبرگزاری نشنال آکادمی.
پیران، پ. (1384)، جهانی‌سازی و توسعه اجتماعی. سیاست‌ها و مدیریت برنامه‌های رشد و توسعه در ایران، تهران.
زاهدی، م. (1384)، توسعه و نابرابری. انتشارات اعلم.
عیوضی، ن. مرزبان، ن. و صالحی، م. (1396)، از بررسی حمرانی خوب تا الگوی حکمرانی پایدار. فصلنامه راهبرد، 55-85.
فاضلی، م. فتاحی، س. و زنجان رفیعی، س. ن. (1392)، توسعه اجتماعی، شاخص‌ها و جایگاه ایران در جهان. فصلنامه توسعه اجتماعی و فرهنگی، 2(1)، 149–171.
مبارکی، م. شهبازی، ز. و مصطفوی، ن. (1402)، بررسی وضعیت توسعه اجتماعی در ایران (سطوح ملی/ استانی/ شهرستانی). مرکز ملی رصد سازمان اجتماعی کشور. تهران
مبارکی، م. شهبازی، ز. و مصطفوی، ن. (1403)، روش‌شناسی ساخت شاخص ترکیبی توسعه اجتماعی: تصمیمات کلیدی و نتایج. جامعه‌شناسی کاربردی، 97(1)، 154–125.
میجلی، ج. (1397)، توسعه اجتماعی نظریه و اقدام. انتشارات علمی و فرهنگی. تهران
میدری، ا. و خیرخواهان، ج. (1390)، حکمرانی خوب بنیان‌های توسعه. مرکز پژوهش‌های مجلس- دفتر بررسی‌های اقتصادی.
نادری قمی، م. (1390)، حکمرانی خوب، معرفی و نقد اجمالی. اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 20–1.
References
Aspalter, C, & Singh, S. (2004). Debating social development: An introduction. Casa verde.
Baster, N. (1972). Measuring development. Frank Cass.
Bhattacharyya, S. N. (1970). Community development: an analysis of the programmed in India. Academic publisher.
Brokensha, D., & Hodge, P. (1969). Community development: An interpreting. Candle.
Daly, H. (1996). Beyond Growth: The economics of sustainable development. MA: Beacon press.
Davis, Gloria. (2004). A History of the Social Development Network in the World Bank, 1973—2002. World Bank.
Frank, A. G. (1967). Capitalism and underdevelopment in Latin America. Monthly Review Press.
Friedman. (1989). Free to choose. Secker & Warburg.
Gow, D., & Van Sant, J. (1983). Beyond the rhetoric of community development participation: how can it be down? World development, 11(5), 427–446.
Green, M. (2022). Social development: Issues and approaches. Development theory and practice (7-52). Palgrave.
Griffin, k, & James, J. (1981). The Tradition to Egalitarian Development. Macmillan.
Hall, M, & Midgley, J. (2004). Social policy for development. Sage.
Hoister, C.D. (1977). Social work skills for social development. Social development issues, 1, 9–16.
ISS. (2020). Indices of Social Development. International Institute of Social Studies
Kay Guinane. (2004). United Way of State Caring Index. Alexandria VA.
Legatum Institute. (2012). the 2012 legatum prosperity index. Legatum Institute.
Lewis, D, & Kanji, N. (2009). Non-governmental organizations and development. Routledge.
Lipton, M. (1977). Why Poor People Stay Poor: A Study of Urban Bias in world development. Temple Smith.
Livingstone, A. (1969). Social policy in developing countries. Routledge and Kegan poul.
Mazziotta, M, & Pareto, A. (2003). Methods for Constructing Composite Indices: One for All or All for One? Rivista Italian di Economia Dermographia e Statistical, 67(2), 67-80.
Meier, Gerald. (2001). the old generation of development economists and the new in: Frontiers of development economics: The future in perspective. Oxford university press.
Meyer, B. D. (2001). Making work pay: The earned income tax credit and its impact on American families. Russell sage foundation.
Miah, M, R. (2008). Social development. Encyclopedia of social work. Oxford university press.
Midgely. (2014). social development: Theory & practice. Sage. Publication pub.
Miring off, M L, & Opdyke, S. (1999). The Social Health of The Nation: How America is really doing. Oxford University.
Myrdal, G. (1970). The challenge of world poverty. Harmondsworth: penguin.
OECD. (2008). Handbook on Constructing Composite Indicators Methodology and User Guide. OECD Publishing.
Omer, S. (1979). Social development. International social work 22, 11–26.
Paiva, F. J. (1979). A conception of social development. Social service review 51, 327–336.
Pandey, R. (1981). Strategies for social development. Social development: Conceptual, methodological and policy (33-49). ST Martin press.
Rogers. (1980). the domestication of women: discrimination in developing countries. Tavis tock.
Seers, D. (1969). The meaning of development. International development review 11(4), 1–6.
Sen, A. (1999). Development as freedom. Knop.
Smith, D. (1979). Where the grass is greener living in an unequal world. Penguin.
Social progress imperative. (2015). Social progress index.
Spergel, o. (1978). Social development and social work. Social administration. Howorth press.
UNDP. (1990). Human development report. Oxford university press.
United Nations. (2000). World Summit for Social Development and Beyond: Achieving Social Development for all in a Globalizing World. United Nations.
United Nations. (1954). International definition and measurement of living standards and standards. United Nations.
United Nations. (1971). Social policy and planning in national development. International for social development review, 3, 4–15.
United Nations. (2001). Charter of the United Nations. United Nations.
United Nations. (2022). the 2021/2022 Human Development Report. The United Nations Development Programmed.
WHO. (1978). Declaration of Alma-Ata. 6–12.
World Bank. (1995). investing in people: The World Bank in action. World Bank. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 39 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 30 |
||
