آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,417 |
| تعداد مقالات | 17,426 |
| تعداد مشاهده مقاله | 56,189,150 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,515,104 |
پژوهشی در فرهنگ لغت قرآنی نقود الجمان فی عقود الترجمان(نسخۀ ۶۰۹ آستان قدس) | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2025.68484.3833 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید رشیدیان* 1؛ سیدمحمد طباطبایی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران | ||
| 2عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| سنت فرهنگ‌نویسی قرآنی به زبان فارسی میراثی غنی است که آثار گران‌سنگ و در عین حال ناشناخته‌ای را در خود جای داده است. کتاب نقود الجمان فی عقود الترجمان، که در قرن هفتم هجری تألیف شده، فرهنگی قرآن‌محور و چندوجهی است که واژگان قرآن کریم را از سورۀ حمد تا ناس شرح می‌دهد و ترکیبی از ترجمه، تفسیر و نکات صرفی و نحوی ارائه می‌کند. این مقاله برای نخستین بار به معرفی جامع و تحلیل ویژگی‌های این اثر با تکیه بر کهن‌ترین نسخۀ خطی آن (کتابت ۶۰۹ ه.ق در کتابخانۀ آستان قدس رضوی) می‌پردازد. پس از بررسی هویت احتمالی مؤلف و تاریخ تألیف، ساختار و روش او در شرح واژگان تحلیل شده است. بخش اصلی مقاله به واکاوی ویژگی‌های زبانی نسخه در سه سطح رسم‌الخطی، واژگانی و دستوری اختصاص یافته است. نتایج نشان می‌دهد که نقود الجمان سندی ارزشمند برای مطالعات زبان‌شناسی تاریخی، سبک‌شناسی و تاریخ فرهنگ اسلامی در ایران است؛ ارزشی که از طریق ثبت واژگان کهن فارسی و انعکاس سبک نگارش قرون میانی به‌دست آمده است. به‌طور مشخص، کاربرد اصطلاحات محلی (مانند «کبوتر بنا» برای «ورشان» که پیوند مؤلف با حوزۀ فرهنگی خراسان را نشان می‌دهد) و ویژگی‌های تلفظی و آوایی خاص (مانند نگارش ذال معجم در کلماتی چون «پیدا» و «هویدا» که بازتاب‌دهندۀ تلفظ متفاوت آن‌هاست) اهمیت این اثر را به‌عنوان منبعی دست اول برای درک تحولات زبان فارسی دوچندان می‌کند. کلیدواژه‌ها: نقود الجمان، واژه‌نامه قرآنی، زبان فارسی، قرن هفتم، تصحیح متون. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقود الجمان؛ واژه‌نامه قرآنی؛ نسخ خطی کهن؛ زبان فارسی؛ تصحیح متون | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 56 |
||