دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,423
تعداد مقالات17,549
تعداد مشاهده مقاله56,854,058
تعداد دریافت فایل اصل مقاله18,847,814
بیات, مسعود. (1404). پژوهشی در سکه های عصر ایلخانی موزه های بانک سپه، ملی، مراغه و زنجان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(43), 65-99. doi: 10.22034/jiiph.2025.61753.2521
مسعود بیات. "پژوهشی در سکه های عصر ایلخانی موزه های بانک سپه، ملی، مراغه و زنجان". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 43, 1404, 65-99. doi: 10.22034/jiiph.2025.61753.2521
بیات, مسعود. (1404). 'پژوهشی در سکه های عصر ایلخانی موزه های بانک سپه، ملی، مراغه و زنجان', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(43), pp. 65-99. doi: 10.22034/jiiph.2025.61753.2521
بیات, مسعود. پژوهشی در سکه های عصر ایلخانی موزه های بانک سپه، ملی، مراغه و زنجان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; 16(43): 65-99. doi: 10.22034/jiiph.2025.61753.2521

پژوهشی در سکه های عصر ایلخانی موزه های بانک سپه، ملی، مراغه و زنجان

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
دوره 16، شماره 43، تیر 1404، صفحه 65-99
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2025.61753.2521
نویسنده
مسعود بیات*
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه زنجان، ایران.
چکیده
مطالعات تاریخی از منابع گوناگون ممکن است صورت گیرد که سکه‎های ضرب‎شده توسط حکومت‎ها یکی از مهم‎ترین آن‎ها به‌شمار می‎روند. سکه‎ها نه‎تنها وسیله‎ای برای مبادلۀ اقتصادی، بلکه حامل اطلاعات سیاسی، مذهبی، اقتصادی، هنری و زبانی نیز هستند. سکه‌ها در تاریخ‌نگاری دورۀ ایلخانان ارزش مطالعاتی بسیاری دارند زیرا سکه‌های این دوره حاوی اطلاعات ارزشمندی از روابط آنان به‌ویژه با قاآن مستقر در مغولستان و چین و بعضی ایالات نیمه‌مستقل تابع آنان نظیر ارمنستان، فارس، کرمان، وضعیت اقتصادی، دین و مذهب، زبان، آداب نام‌گذاری، جایگاه زنان و برخی دیگر از اصول کشورداری هستند که در جای خود می‌توانند خلأهای کتاب‌های تاریخ‌نگاری در این زمینه را جبران نمایند. سؤال اصلی این پژوهش این است که از سکه‌های ایلخانی چه اطلاعات تاریخ‌نگارانه‌ای می‌توان استخراج کرد؟ پژوهش حاضر به روش توصیفی-تبیینی ضمن بهره‎گیری از منابع کتابخانه‎ای و مقاله‎ها، با تکیه بر سکه‎های موجود در موزه‎ها، موضوع را بررسی کرده‌است. یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد که مغولان با هدف حفظ انسجام سیاسی و هم‎افزایی با مردمان قلمروهای فتح‎شده، از نمادهای اسلامی بر سکه‎ها استفاده کردند تا از بروز مشکلات سیاسی ناشی از تغییر شعائر جلوگیری کنند. علاوه بر این، مطالعۀ سکه‎های موزه‎های ذکرشده برخی از باورهای پیشین در خصوص نوع روابط هرکدام از ایلخانان با قاآنان، برگشت اولجایتو از مذهب شیعه، فلسفۀ وجودی زبان چینی و تعدادی دیگر از این باورها را به چالش کشیده و نکات تازه‎ای را مطرح کرده‌است.
کلیدواژه‌ها
مغولان؛ ایلخانان؛ سکه؛ روابط خارجی؛ مذهب؛ زبان
مراجع
الف) منابع فارسی

کتاب‎ها

  • آیتی، عبدالمحمد (1346). تحریر تاریخ وصاف، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  • ابن بطوطه (1407ق). رحله، به‎کوشش محمد عبدالمنعم عریان. بیروت: بی‎نا.
  • اشپولر، برتولد (1397). تاریخ مغول در ایران، ترجمۀ محمود میرآفتاب. تهران: علمی و فرهنگی.
  • اقبال‎آشتیانی، عباس (1365). تاریخ مغول (از حملۀ چنگیز تا تشکیل دولت تیموری)، تهران: امیرکبیر.
  • اقبال‎آشتیانی، عباس (1387). تاریخ مغول، تهران: نگاه.
  • بارتولد، واسیلی (1376). تاریخ ترک‎های آسیای میانه، ترجمۀ غفار حسینی. تهران: توس.
  • بیات، مسعود (1400). سکه‎های ایلخانی، تهران: وزرات امور خارجه.
  • بیانی، شیرین (1371). دین و دولت در ایران عهد مغول، جلد دوم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • ترکمنی‎آذر، پروین (1390). تاریخ سیاسی شیعیان اثنی‎عشری در ایران (از ورود مسلمانان به ایران تا تشکیل حکومت صفویه)، تهران: شیعه‎شناسی.
  • جوینی، عطاملک (1384). تاریخ جهانگشای جوینی، تصحیح محمد قزوینی، تهران: دستان.
  • زرکوب‎شیرازی، احمد بن شهاب‎الدین (1350). شیرازنامه، به‎ کوشش اسماعیل واعظ‎جوادی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  • سرفراز، علی‎اکبر، و آورزمانی، فریدون (1380). سکه‎های ایران از آغاز تا دوران زندیه، تهران: سمت.
  • شبانکاره‎ای، محمد بن علی ‎بن محمد (1376). مجمع‎الأنساب، تصحیح میرهاشم محدث، تهران: امیرکبیر.
  • شریده، ایمن ابراهیم (1384). روابط سیاسی ایران عهد تیموریان با مصر و شامات عهد ممالیک، تهران: وزارت امورخارجه.
  • رشیدالدین فضل‎الله (1394). جامع‎التواریخ، به ‎تصحیح محمد روشن و مصطفی موسوی، جلد دوم، تهران: میراث مکتوب.
  • کاشانی، ابوالقاسم عبدالله (1391). تاریخ الجایتو، به ‎اهتمام مهین همبلی، تهران: علمی و فرهنگی.
  • کریستی، آنتونی (1373). اساطیر چین، ترجمۀ محمدحسین باجلان‎فرخی، تهران: اساطیر.
  • منشی‎کرمانی، ناصرالدین (1362). سمط‎‌العلی للحضرة العلیا، تصحیح عباس اقبال‎آشتیانی، تهران: اساطیر.
  • میرخواند، محمد بن خاوندشاه بن محمود (1380). تاریخ روضةالصفا فی سیرةالانبیاء و الملوک و الخلفا، به ‎تصحیح و تحشیۀ جمشید کیانفر، جلد پنجم، تهران: اساطیر.
  • وصاف، شهاب‎الدین (1269ق). تاریخ وصاف، بمبئی: بی‎نا.
  • وصاف‎الحضره شیرازی، شهاب‎الدین (1338). تجزیة‎الامصار و تزجیةالاعصار، بمبئی: بی‎نا.
مقاله‎ها

  • بته‎کن، علی (1399). بش خاتون، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد دوم، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  • بیروتی، شهره؛ گودرزپروری، پرناز؛ باقری‎گرمارودی، امیر و حاتم، غلام‎علی (1400). تحلیل نماد پرنده در سکه‌های دوره ایلخانی از منظر گفتمان مذهب براساس الگوی اروین پانوفسکی، مطالعات هنر اسلامی، 17(43)، 43-59.  Doi: 10.22034/IAS
  • ترابی‎طباطبایی، جمال‎الدین (1347). سکه‎های اسلامی دوره ایلخانی و گورکانی، نشریۀ شمارۀ 3، تبریز: موزۀ آذربایجان.
  • ترابی‎طباطبایی، سید‎جمال (1353). سکه‎هایی متنوع از اباقاآن، بررسی‎های تاریخی، 6، 177-186.
  • دلیر، نیره و خلیفه، مجتبی (1402). مسئله و مبنای مشروعیت‎یابی ایلخانان براساس شواهد سکه‎شناسی با تأکید بر آیۀ 26 سورۀ آل‎عمران، تاریخ‎نامه ایران بعد از اسلام، 14(37)، 79-102.                                        Doi: 10.22034/JIIPH.2023.54964.2414
  • رنجبر، پروین (1391). درآمدی بر نقش‎مایۀ طاووس در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی، فقه و تاریخ تمدن، 6 (2)، 42-47.
  • روستا، جمشید و پورمهدی‎زاده، سحر (1395). تحلیلی بر روابط سیاسی قراختاییان کرمان با مغولان و حکومت ایلخانی، پژوهش‎های علوم تاریخی، 8(1)، 57-76.
  • سرافرازی، عباس (1389). گرایش‎های سیاسی، مذهبی ایلخانان براساس مسکوکات ایلخانی 756-651 ه.ق، پژوهش‎های تاریخی، 2(1)، 47-66.
  • فیضی، فرزاد؛ شهبازی‎شیران، حبیب و حاجی‎زاده، کریم (1401). برهم‌کنش و روابط معنایی رمزگان‎های مشروعیت‎بخش در عناصر بصری سکه‎های ایلخانی با اتکا بر رویکردهای نشانه‎شناسی، تاریخ‎نامۀ ایران بعد از اسلام، 13(30)، 115-140.
 Doi: 10.22034/JIIPH.2021.44890.2179

ب) منابع انگلیسی

  • Diler, Ömer (2006). Ilkhans: Coinage of the Persian Mongols, Istanbul.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 69
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب