آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,422 |
| تعداد مقالات | 17,545 |
| تعداد مشاهده مقاله | 56,838,428 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,842,438 |
پدیدارشناسی هرمنوتیکی و ایدئولوژی: بازخوانی انتقادی ریکور | ||
| مجله پژوهش های فلسفی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2025.68903.4173 | ||
| نویسنده | ||
| رحمت الله محمودی* | ||
| گروه آموزش فلسفه و منطق دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| این مقاله به بازخوانی انتقادی ایدئولوژی در اندیشه پل ریکور می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه ریکور با عبور از پدیدارشناسی استعلایی هوسرل و با بهره‌گیری از هرمنوتیک هایدگر و گادامر به همراه روان‌کاوی فروید، رویکردی ترکیبی و نوآورانه پدید می‌آورد. این رویکرد به ما امکان می‌دهد تا ایدئولوژی را نه صرفاً به‌عنوان آگاهی کاذب یا خطای معرفتی، بلکه همچون روایتی فرهنگی، تاریخی و زبانی بفهمیم. هدف این پژوهش، از یک سو، نقد تقلیل‌گرایی مارکسیستی در مفهوم‌پردازی ایدئولوژی است که آن را صرفاً به تحریف واقعیت و بازتولید روابط سلطه تقلیل می‌دهد. از سوی دیگر، این مقاله به تبیین کارکردهای ایجابی ایدئولوژی در انسجام اجتماعی، تداوم هویت جمعی و خودفهمی تاریخی می‌پردازد. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و داده‌ها بر اساس آثار ریکور و منابع فلسفی معتبر گردآوری و تحلیل شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که پدیدارشناسی هرمنوتیکی با تأکید بر زبان، روایت، ناخودآگاه و تاریخ، چارچوبی جامع برای فهم و نقد همزمان ایدئولوژی فراهم می‌سازد و امکان مواجهه‌ای انتقادی و سازنده با این مفهوم را در اختیار می‌گذارد؛ مواجهه‌ای که فراتر از تقلیل‌گرایی‌های رایج، به پیچیدگی‌های این پدیده توجه دارد. این مقاله از آراء ریکور برای نقد مفهوم سنتی ایدئولوژی بهره می‌برد و رویکردی نوآورانه در تحلیل آن ارائه می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پدیدارشناسی؛ هرمنوتیک؛ پل ریکور؛ ایدئولوژی؛ آگاهی کاذب؛ روایت | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 361 |
||