
تعداد نشریات | 45 |
تعداد شمارهها | 1,405 |
تعداد مقالات | 17,234 |
تعداد مشاهده مقاله | 55,656,311 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,844,457 |
تحلیل تطبیقی دیدگاه شهید مطهری و دکتر فنایی در نسبت سنجی اخلاق و رفتار | ||
دین پژوهی و کارآمدی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/nrr.2025.67020.1471 | ||
نویسندگان | ||
سمیه السادات موسوی* 1؛ محمد سربخشی2 | ||
1دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران | ||
2دکترای فلسفه اسلامی، استادیار و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) | ||
چکیده | ||
دکتر فنایی ادعا میکند اخلاق مسلمانان یک اخلاق آخرتگراست و در آن تنها برخورداری فرد از فضایل و ملکات نفسانی مهم است نه بروز رفتاری این ملکات؛ از این رو، مسلمانان تصویر درستی از جایگاه اخلاق در روابط اجتماعی ندارند. در مقابل، در فرهنگ کنونی غرب، رفتار اجتماعی یا همان اخلاق سکولار مطرح است که در آن خودِ رفتار بدون درنظر گرفتن انگیزههایی که در پس آن است مورد توجه است تنها با این شرط که نباید به دیگران ضرری برسد؛ بنابراین، اخلاق سکولار چون یک اخلاق اجتماعی است و رفتار در آن اصل است برای زندگی اجتماعی بشر مناسب بوده و کارایی بیشتری نسبت به اخلاق مسلمانان دارد. این پژوهش جهت بررسی ادعای مذکور، به بازخوانی و مقایسه اندیشه شهید مطهری بهعنوان چهرهای مطرح در میان اندیشمندان مسلمان و دکتر فنایی بهعنوان یکی از طرفداران اخلاق سکولار در ایران پرداخته است. در این راستا، از روش تحلیل تطبیقی استفاده شد و نتایج بهدست آمده نشان داد که بر ادعای دکتر فنایی مبنی بر غفلت از رفتار در اخلاق مسلمانان و برتری اخلاق اجتماعی سکولار، نقدهای جدی وارد است. از دیدگاه شهید مطهری نیز، بهرغم تعارض ظاهری میان تعاریف ارائه شده از اخلاق توسط ایشان، رفتار مورد غفلت قرار نگرفته؛ هرچند نکاتی در این دیدگاه نیازمند توضیح است. تفاوت اصلی دو دیدگاه در آن است که دکتر فنایی برای اخلاقی بودن یک عمل، صرفاً قائل به حسن فعلی است؛ اما شهید مطهری حسن فاعلی را در کنار حسن فعلی لازم و ضروری میداند. همچنین بهدست آمد که میتوان تعریفی از اخلاق ارائه داد که چنین نقدهایی به آن وارد نباشد و به صراحت همه امور اختیاری، از جمله رفتار را شامل شود. | ||
کلیدواژهها | ||
اخلاق سکولار؛ اخلاق مسلمانان؛ نسبت اخلاق و رفتار؛ اخلاق فردی؛ اخلاق اجتماعی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |