دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,409
تعداد مقالات17,297
تعداد مشاهده مقاله55,854,714
تعداد دریافت فایل اصل مقاله18,047,137
خوئینی, غفور, آخوندی, فائزه. (1404). مطالعۀ تطبیقی تأثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری‌های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(38), 29-52. doi: 10.22034/law.2025.64298.3425
غفور خوئینی; فائزه آخوندی. "مطالعۀ تطبیقی تأثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری‌های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 38, 1404, 29-52. doi: 10.22034/law.2025.64298.3425
خوئینی, غفور, آخوندی, فائزه. (1404). 'مطالعۀ تطبیقی تأثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری‌های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(38), pp. 29-52. doi: 10.22034/law.2025.64298.3425
خوئینی, غفور, آخوندی, فائزه. مطالعۀ تطبیقی تأثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری‌های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; 16(38): 29-52. doi: 10.22034/law.2025.64298.3425

مطالعۀ تطبیقی تأثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری‌های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه

مطالعات حقوق تطبیقی معاصر
دوره 16، شماره 38، فروردین 1404، صفحه 29-52    اصل مقاله (935.13 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/law.2025.64298.3425
نویسندگان
غفور خوئینی1؛ فائزه آخوندی* 2
1دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
چکیده
باروری‌های پزشکی به‌عنوان یکی از فناوری‌های نوین مورد استقبال گستردۀ زوجین نابارور در دهه‌های اخیر قرار گرفته است. به‌کارگیری این فناوری با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده و در مقابل، نظام حقوقی بعضاً پاسخ درخوری ارائه نکرده است. یکی از معضلات جدی، آثار غیرمالی باروری‌های پزشکی شمرده می‌شود که اهم آنها نسب، ولایت و حضانت است. حال اگر در روند درمان ناباروری اشتباهی حادث شود، وضعیت حقوقی آثار غیرمالی باروری‌های پزشکی با چالش‌های جدی‌تری مواجه خواهد شد. بررسی پاسخ حقوقی به ابهامات پیش رو در سایر نظام‌های حقوقی ازجمله فرانسه می‌تواند راهگشا باشد. لذا در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به شیوۀ کتابخانه‌ای راهکارهای حقوقی جهت رفع ابهام آثار غیرمالی باروری‌های پزشکی در صورت حدوث اشتباه، بررسی گردید. نسب طفل ناشی از اهدا در نظام حقوقی فرانسه مبتنی بر توافق بوده، با ایران متفاوت است. در ایران نسب طبیعی (بیولوژیکی) ملاک است و در صورت بروز اشتباه، نسب طبیعی تغییرناپذیر است، اما نسب توافقی می‌تواند دستخوش تغییر شود که دیدگاه نسب طبیعی با علم پزشکی و نیز با ماهیت نسب همخوانی مضاعفی دارد. ولایت قهری در ایران مختص پدر و جدّ پدری است و درصورتی که پدر طبیعی ناشناس باشد، ولایت قهری نیز منتفی است و نهادهای جایگزین مانند قیمومت مطرح است؛ اما در فرانسه نظام ابوت توافقی پدر و مادر اهداگیرنده حاکم است که در صورت بروز اشتباه، ابوت توافقی می‌تواند تداوم یابد و در صورت عدم قبول کودک، قیمومت از سوی سایر نهادهای حمایتی قابل طرح است. حضانت نیز با عنایت به مادۀ 3 قانون نحوۀ اهدای جنین، برعهدۀ زوجین اهداشونده است و همین مهم بر حقوق فرانسه حاکم است. گفتنی است در هنگام بروز اشتباه و در صورت عدم پذیرش طفل از جانب اهداگیرنده، این مهم برعهدۀ نهادهای حمایتی است که در حقوق فرانسه به‌مراتب مراجع حمایتی کودک متعدد و پیشرفته‌تر هستند.
 
کلیدواژه‌ها
ابوت توافقی؛ اشتباه؛ باروری‌های پزشکی؛ پدر حکمی؛ حضانت؛ نسب؛ ولایت
مراجع
الف) منابع فارسی

- کتاب‌ها

  1. امامی، اسداله (1392). مطالعۀ تطبیقی نسب و تغییر جنسیت در حقوق ایران و فرانسه، تهران: میزان.
  2. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386). حقوق خانواده، تهران: گنج دانش.
  3. شریعتی نسب، صادق (1390). فرزند‌خواندگی، تهران: دانش.
  4. شهیدی، مهدی (1381). وضعیت حقوقی کودک آزمایشگاهی؛ روش‌های نوین تولید مثل انسانی از دیدگاه فقه و حقوق، تهران: سمت.
  5. صفایی، حسین و امامی، اسداله (1390). مختصر حقوق خانواده، تهران: میزان.
  6. صفایی، حسین؛ عراقی، عزت‌اله؛ گرجی، ابوالقاسم؛ امامی، اسداله؛ قاسم‌زاده، سید مرتضی؛ صادقی، محمود؛ برزوئی، عباس؛ حمیدزاده، احمد و آهنی، بتول (1401). بررسی تطبیقی حقوق خانواده، تهران: دانشگاه تهران.
  7. فاضل لنکرانی، محمد (1386). احکام پزشکان و بیماران، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام).
  8. کاتوزیان، ناصر (1382). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی خانواده، تهران: میزان.
  9. مکارم شیرازی، ناصر (1387). احکام پزشکی مطابق با فتاوای حضرت آیت الله مکارم شیرازی، قم: مدرسۀ امام علی‌بن ابی طالب.
  10. وزیری، مجید (1384). حقوق متقابل کودک و ولی در اسلام، تهران: مؤسسۀ چاپ و نشر بین‌الملل.
- مقالات

  1. غنی‌زاده بافقی، مریم و غنی‌زاده، زهرا (1397). تعیین مؤلفه‌های حضانت در بستر مصالح عالیه کودک، تحقیقات حقوقی، 21 (84)، 299-324.
Doi: 10.22034/jlr.2018.130190.1161

  1. فروغی، سید علیرضا (1397). بررسی فقهی و حقوقی مفهوم حق و حکم. فقه و حقوق خصوصی، 1 (1)، 3- 36.
  2. علوی، سید محمدتقی و عزیزی، مرتضی (1391). بررسی حقوق غیرمالی کودک آزمایشگاهی. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 3 (5)، 159-193.
  3. ملکی، مرضیه؛ رضوان‌طلب، محمدرضا؛ و تقی‌پور، بهرام (1399). بررسی نسب کودکان ناشی از روش انتقال میتوکندری، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 12 (23). 333- 360.
 Doi: 10.22075/feqh.2019.18890.2216

ب) منابع عربی

- کتاب‌ها

  1. آل بحرالعلوم، سیدمحمد (1403 ق). بلغه الفقیه، شرح و تعلیق: سید محمد تقی آل بحر العلوم، تهران: مکتبه الصادق.
  2. سعدی، ابوحبیب (1408 ق). القاموس الفقهی لغة و اصطلاحاً، دمشق: دارالفکر.
  3. مصطفی، ابراهیم؛ نجار، محمدعلی؛ زیات، احمدحسن و عبدالقادر، حامد (1384). المعجم الوسیط، تهران: پژوهان.
  4. گلپایگانی، سید محمدرضا (بی‌تا). مجمع المسائل، قم: دار القران کریم.
  5. خوئی، سید ابوالقاسم (1976م). مستحدثات المسائل، نجف: مطبعه الآداب.
ج) منابع انگلیسی و فرانسوی

- Books

  1. AMP Vigilance_Fiche Retour D’expérience Sur Les Erreurs D’identification en AMP. Mars 2020
  2. Cabrol, Pierre & Ribeyrol Monique (2018). Leçons de Droit Des Obligations, Paris: Ellipses.
  3. Cour de Cassation, Civile, Chambre Civile 1, 5 Juillet 2017, 16-16.901 16-50.025, Publié au bulletin:
https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000035145977/

  1. Courbe, Patrick (2008). Droit de la famille. Paris: Sirey université.
  2. Dominique, Fenouillet (2008). Droit de la Famille, Paris: Dalloz.
  3. Josserand, Louis (1950). Course de Droit Civil Positif Français, Paris: Dalloz.
  4. Malaurie, Philippe & Fulchiron Hugues (2018). La Famille, Paris: Lextenso.
  5. Violaine, Euriat (2004). Don de Gamètes et Don D’embryons: État des Lieux Avant L’établissement des Lois, Paris: Dans Spirale.
- Acts

  1. Civil Code
  2. Code de L’action Sociale
  3. Code de L'action Sociale et des Familles
  4. Code de L'action Sociale et des Familles
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 194
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 77


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب