آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,399 |
| تعداد مقالات | 17,149 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,259,739 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,591,426 |
واکاوی بنیادهای ایدئولوژیک نهاد شاهی در اندرزنامه‌های سیاسی اسلامی (نمونه موردی: تاریخ شاهی) | ||
| تاریخ فرهنگ ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی Released under (CC BY-NC 4.0) license I Open Access I | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ihc.2025.67820.1067 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن پرویش* 1؛ حسن اسدی2 | ||
| 1استادیارگروه تاریخ ،دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل، ایران. | ||
| 2استادیارگروه تاریخ ،دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل، ایران | ||
| چکیده | ||
| اندرزنامه‌نویسی سیاسی در ایران اسلامی، به عنوان یک میراث فکری غنی و ابزار کلیدی بیان اندیشه‌های حکومتی، نقش اساسی در شکل‌دهی و تداوم بنیادهای ایدئولوژیک نهاد شاهی ایفا کرده است. این متون با الهام از الگوی دیرینه ملکداری ایرانشهری و تلفیق هوشمندانه با ارزش‌های اسلامی، به تشریح وظایف، حقوق و مسئولیت‌های پادشاه در قبال دین و رعیت می‌پردازند. این مقاله، ضمن اذعان به ماهیت ویژه دوران پس از حملات مغول و ظهور پادشاهی‌های محلی، با مطالعه موردی کتاب «تاریخ شاهی» – یکی از برجسته‌ترین اندرزنامه‌های سیاسی دوره میانه اسلامی (قرن هفتم هجری) – به واکاوی بنیادهای ایدئولوژیک نهاد شاهی می‌پردازد. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و بر پایه اسناد متنی، استدلال می‌کند که «تاریخ شاهی» نه تنها نشان‌دهنده تداوم سنت اندرزنامه‌نویسی در عصر ایلخانی است، بلکه برخلاف برخی نظریات مبنی بر اضمحلال «پادشاهی با تکلیف» در این دوره، با تأکید بر عدالت، رعیت‌پروری، همزادی دین و دولت، و نقش محوری کارگزاران، به بازتولید و استحکام اندیشه‌های ایرانشهری در قالب یک نظام اسلامی می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهند که نهاد شاهی در این اثر، فراتر از یک نهاد صرفاً سیاسی، به عنوان مظهر الهی و اخلاقی مطرح می‌شود که مشروعیت خود را از پیوند تعاملی و جدایی‌ناپذیر قدرت، دین و عدالت استحکام می‌بخشد. این رویکرد، دلالت بر استمرار یک گفتمان مشروعیت‌بخش در پادشاهی ایران، حتی در دوران پرآشوب پس از مغول دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اندرزنامه نویسی؛ تاریخ شاهی؛ اندیشه ایرانشهری؛ محدودیت قدرت؛ قراختائیان کرمان | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5 |
||