
تعداد نشریات | 45 |
تعداد شمارهها | 1,405 |
تعداد مقالات | 17,242 |
تعداد مشاهده مقاله | 55,683,779 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,866,561 |
تعیینکنندههای پذیرش حفاظت خاک در اراضی دیم شهرستان سقز (کاربرد مدل لاجیت ترتیبی تعمیم یافته) | ||
دانش کشاورزی وتولید پایدار | ||
دوره 35، شماره 2، تیر 1404، صفحه 349-366 اصل مقاله (860.97 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/saps.2024.62450.3247 | ||
نویسندگان | ||
باب اله حیاتی* 1؛ ابراهیم نعمت زاده2؛ Mohammad Ghahremanzadeh3؛ مریم حق جو4 | ||
1گروه اقتصاد کشاورزی - دانشکده کشاورزی،دانشگاه تبریز | ||
2گروه آموزشی اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
3گروه اقتصاد کشاورزی- دانشگاه تبریز | ||
4گروه آموزشی اقتصاد کشاورزی.دانشکده کشاورزی.دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
مقدمه اهداف: حفاظت خاک پیشنیاز تحقق توسعه پایدار و افزایش کمی و کیفی غذا در کشورها است. فرسایش خاک یکی از مهمترین مشکلات اکولوژیکی و اقتصادی جوامع کشاورزی و روستایی بهشمار میرود که به میزان قابل توجهی توجهی سبب کاهش عملکرد تولید محصولات زراعی، ایجاد رسوبات در آبراههها و کاهش عملکرد در سیستم آبی، عدم توانایی خاک در ذخیره سازی چرخه کربن، مواد مغذی و آب شده است و یکی از بزرگترین تهدیدات در مسیر پایداری کشاورزی است. به علت خشکی و کمبود آب در ایران نمیتوان احتیاجات غذایی جمعیت در حال افزایش را از کشت آبی تامین کرد، به همین دلیل کشت دیم در ایران از اهمیت بالای برخوردار است.در راستای جلوگیری از فرسایش و حفظ خاک، هدف این مطالعه بررسی تعیینکنندههای پذیرش حفاطت خاک در میان کشاورزان دیمکار شهرستان سقز است که میتواند در تدوین راهبردها، سیاستها و برنامههای مناسب برای توسعه، ترویج و اجرای تکنولوژیهای حفاظت خاک در اراضی دیم مؤثر باشد. مواد و روشها: جامعه آماری این تحقیق کشاورزان دیمکارشهرستان سقز، شامل حدود ۷۰۹۹ نفر کشاورز فعال در این شهرستان میشود. برای دستیابی به نمونهای نماینده، از فرمول کوکران بهره گرفتیم، که حجم نمونهای برابر با ۳۶۵ کشاورز را پیشنهاد داد. دادهها از طریق پرسشنامهای ساختارمند جمعآوری شدند، که با روش نمونهگیری تصادفی طبقهبندی متناسب در چهار بخش اداری شهرستان—مرکزی، زیویه، سرشیو و امام—توزیع گردید. این ابزار، الگوهای پذیرش هفت فناوری حفاظت خاک را بررسی کرد—از جمله تناوب زراعی، پخش کود دامی، شخم عمود بر شیب، باقیگذاردن کاه و کلش، آیش، احداث خشکهچینی سنگی و استفاده از کودهای شیمیایی—همراه با عوامل اجتماعی-اقتصادی گوناگون. متغیر وابسته به عنوان یک مقیاس ترتیبی تعریف شد، که تعداد فناوریهای پذیرفتهشده (از ۰ تا ۷) را نشان میدهد و در چهار گروه طبقهبندی گردید: عدم پذیرش (۰)، پذیرش کم (۱-۲)، پذیرش متوسط (۳-۴) و پذیرش بالا (۵≤). در ابتدا، مدل رگرسیون لاجیت ترتیبی برای شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش به کار گرفته شد. با این حال، پس از شناسایی نقض فرض رگرسیونهای موازی از طریق آزمون برنت (χ² = ۱۰۰/۳۵، p < ۰/۰۱)، به مدل لاجیت ترتیبی تعمیمیافته روی آوردیم، که امکان در نظر گرفتن پارامترهای آستانه متفاوت در سطوح مختلف پذیرش را فراهم میآورد. تمامی برآوردها و تحلیلها با استفاده از نرمافزار Stata نسخه ۱۴ و روش حداکثر راستنمایی انجام پذیرفتند. یافتهها: نتایج حاصل از مدل نشان داد که در سطح صفر؛ متغیر سابقه کشاورز با علامت منفی و متغیر درک تأثیرات حفاظت خاک با علامت مثبت، در سطح یک؛ متغیرهای سطح تحصیلات، شرکت در کلاسهای آموزش حفاظت خاک، عضویت در نهادهای روستایی، مساحت، اشتغال غیر کشاورزی و تعداد قطعات با علامت مثبت و متغیر نیروی کار با علامت منفی و در سطح دو نیز متغیرهای سطح تحصیلات، شرکت در کلاسهای آموزش حفاطت خاک و دریافت کمکهای خشکه چینی با علامت مثبت و متغیرهای سابقه کشاورز و اشتغال غیر کشاورزی با علامت منفی معنیدار شدند. نتیجهگیری: براساس نتایج بهدست آمده،دولت و مسئولین منطقه میتوانند با اتخاذ سیاستهای مانند برگزاری کلاسهای آموزشی، اعطای تسهیلات به کشاورزان و ایجاد شغلهای غیر کشاورزی برای کشاورزان در جهت حفاظت خاک گام مهمی بردارند. | ||
کلیدواژهها | ||
پذیرش، حفاظت خاک، شهرستان سقز ، فرسایش خاک، مدل لاجیت تعمیمیافته طبقهبندی JEL: Q56؛ Q24؛ Q5؛ Q2 | ||
مراجع | ||
Bayard B, Jolly C and Shannon D A. 2006. The adoption and management of soil conservation practices in Haiti: The case of Rock Walls. Agricultural Economics Review, 7(2):28-39. http://dx.doi.org/10.22004/ag.econ.44111 Bekele W and Drake L. 2003. Soil and water conservation decision behavior of subsistence farmers in the Eastern Highlands of Ethiopia: a case study of the Hunde-Lafto area. Ecological economics, 46(3):437-451. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(03)00166-6 Belayneh M. 2023. Factors affecting the adoption and effectiveness of soil and water conservation measures among small-holder rural farmers: The case of Gumara watershed. Soil, Conservation and Recycling Advances, 18(1). https://doi.org/10.1016/j.rcradv.2023.200159 Dennis F and Philip F. 2002. Ordered logit analysis for selectively sampled data. Computational Statistics and Data Analysis, 40(3):477. https://doi.org/10.1016/S0167-9473(02)00063-4 Ertiro H. 2006. Adoption of physical soil and water conservation structures in Anna watershed Hadiya zone, Ethiopia, Msc thesis, Addis Ababa university, school of graduate studies, regional and local development studies. Erwin W, Bielders C, Poesen J, Govers G and Mathijs E. 2010. Adoption of soil conservation practices in Belgium: an examination of the theory of planned behaviour in the agri-environmental domain. Land Use Policy, 27(1):86-94. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2009.02.009 FAO. 2015. Status of the World’s Soil Resources (SWSR)–Main Report. Food and Agriculture Organization of the United Nations and Intergovernmental Technical Panel on Soils, Rome, Italy, p.650. Greene WH and Hensher DA. 2009. Modelling ordered choices. Department of Economics, Stern School of Business, New York University, New York, 10012. Greene WH. 2002. Econometric Analysis.Macmillan, NewYork. P: 736-740. Haghjou M, Hayati B and Momeni Choleki D. 2014. Identification of factors affecting adoption of soil conservation practices by some rainfed farmers in Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 16 (5) : 957-967. http://dorl.net/dor/20.1001.1.16807073.2014.16.5.1.3 Hoseini S, Salami H and ghorbani M. 2004. Estimation of in-farm costs of soil erosion of dry wheat fields in northwest Iran. Iranian Journal of Agricultural Sciences, 35(4): 943-954.(In Persian with English Abstract). Kurdistan Province Agricultural Jihad Organization. 2022. Water and soil management and technical and engineering affairs, report on the state of water resources of the province.(In Persian with English Abstract). Moges D.M. and Taye A. 2017. Determinants of farmers’ perception to invest in soil and water conservation technologies in the North-Western Highlands of Ethiopia. International Soil and Water Conservation Research. 5 (1) : 56-61. https://doi.org/10.1016/j.iswcr.2017.02.003 Momeni Choleki D, Dashti Gh, Hayati B and rezaei M 2010. Factors affecting the acceptance of non-mechanical soil conservation measures among rainfed farmers (case study of Izeh city). agriculture Science and Sustainable Production, 20(2):89-101. (In Persian with English Abstract). Moghaddasi M, Khodaverdizadeh M, Hashemi Bonab S and Sokuti Oskouei R. 2018. Evaluation of Factors Affecting the Adoption of Soil Conservation Non-Mechanical Methods in Order to Maintain the Sustainability (Case Study: Urmia County). Agricultural science and sustainable production, 28(4): 229-245. Nosrati sh. 2012. Analysis of factors affecting the choice and consumption of fish meat among households in Tabriz city. MsC thesis, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. (In Persian with English Abstract). Nigussie Z, Tsunekawa A, Haregeweyn N, Adgo E, Nohmi M, Tsubo M, Aklog D, Meshesha T and Abele S. 2017. Farmers' perception about soil erosion in Ethiopia. Land Degradation and Development. 28(2):401-411. https://doi.org/10.4236/as.2019.101005 Oldeman LR, Hakkeling RU and Sombroek WG. 1991. World map of the status of human-induced soil degradation: an explanatory note. Global Assessment of Soil Degradation vironmental domain. Land Use Policy. 27(1) :86-94. Rezaei Moghaddam K, Sabour F and Mennatizadeh M. 2016. Factors affecting the acceptance of soil conservation activities among farmers in Garmsar city. Journal of Agricultural Extension and Education Sciences of Iran, 13(1). (In Persian with English Abstract). https://dorl.net/dor/20.1001.1.20081758.1396.13.1.5.3 Rotich B, Maket I, Kipkulei H, Ocansey CM, Justine Ph, Mohammedzein MA, Csorba A and Micheli E. 2024. Determinants of soil and water conservation practices adoption by smallholder farmers in the central highlands of Kenya. Farming system. 2(2): 1-12. https://doi.org/10.1016/j.farsys.2024.100081 Shafiei F. 2007. Study on role of the communication technology on adoption of soil conservation practices amongst farmers of Karkheh and Dez watershed. Msc Thesis. Tehran University College of Agriculture and Natural Resources (In Persian with English Abstract). . Shiferaw B and Holden S.T. 1998. Resource degradation and adoption of land conservation technologies in the Ethiopian Highlands: A case study in Andit Tid, North Shewa. Agricultural Economics,18 (3): 233-247 https://doi.org/10.1111/j.1574-0862.1998.tb00502.x Sileshi M, Kadigi R, Mutabazi Kh and Sieber S. 2019. Determinants for adoption of physical soil and water conservation measures by smallholder farmers in Ethiopia. International Soil and Water Conservation Research. 7(4):354-361. International Soil and Water Conservation Research Wauters E, Bielders C, Poesen J, Govers G and Mathijs E. 2010. Adoption of soil conservation practices in Belgium: An examination of the theory of planned behavior in the agro-environmental domain. Land Use Policy, 27: 86–94. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2009.02.009 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 75 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 27 |