آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,413 |
| تعداد مقالات | 17,362 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,980,803 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,192,209 |
پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش با استفاده از تکنیک مدل‌سازی MLR (مطالعه موردی: حوضه آبریز ده‌شیخ) | ||
| جغرافیا و برنامه‌ریزی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2025.66379.3379 | ||
| نویسندگان | ||
| مهشید معاوی1؛ هیوا علمی زاده* 2؛ مژگان انتظاری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان | ||
| 2هیئت علمی دانشگاه علوم و فنون خرمشهر | ||
| 3هیئت علمی دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش با هدف پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوضه آبریز ده‌شیخ در شمال‌شرق استان خوزستان، به شناسایی مناطق پرخطر و ارائه راهکارهای عملی با استفاده از الگوریتم رگرسیون خطی چندگانه (MLR) پرداخته است. داده‌های مورد بررسی شامل ۱۵ پارامتر مؤثر در چهار گروه اصلی عوامل زمین‌شناسی (سازندها، گسل‌ها، زلزله)، عوامل توپوگرافیکی (شیب، جهت شیب، ارتفاع)، عوامل محیطی (بارش، کاربری اراضی، پوشش گیاهی) و عوامل هیدرولوژیکی (فاصله از رودخانه، TWI، SPI) بودند. در این مطالعه، ۱۲۹ نقطه زمین‌لغزش تاریخی شناسایی و ۲۵۰۰ نقطه تصادفی به عنوان نمونه‌های کنترل تولید شد و داده‌ها به نسبت ۷۰ به ۳۰ برای آموزش و آزمون مدل تقسیم شدند. پس از تهیه لایه‌های اطلاعاتی در نرم‌افزارهای ArcGIS،SAGA-GIS و ENVI، مدل‌سازی با الگوریتم MLR در محیطRStudio انجام گرفت. اعتبارسنجی نمودار ROC نشان داد که مدل با مقدار 909/0AUC= برای داده‌های آموزشی و 906/0 AUC= برای داده‌های آزمایشی، عملکرد بسیار خوبی در پیش‌بینی زمین‌لغزش دارد. تحلیل عوامل مؤثر نشان داد که سازندهای زمین‌شناسی با ضریب 60/0 بیشترین تأثیر را در وقوع زمین‌لغزش دارند. به‌ویژه سازندهای کواترنری و گچساران به دلیل ویژگی‌های ژئوتکنیکی بیشترین حساسیت را نشان دادند. شیب با ضریب 47/0 و فاصله از رودخانه با ضریب 34/0 در رده‌های بعدی عوامل مؤثر قرار گرفتند. در مقابل، شاخص ارتفاع (09/0-)، گسل (10/0-) و NDVI (16/0-) کمترین تاثیر در زمین‌لغزش دارند. این پژوهش نشان داد که تلفیق روش‌های میدانی و سنجش از دور با الگوریتم‌های یادگیری ماشین، ابزار قدرتمندی برای مدیریت خطر زمین‌لغزش محسوب می‌شود و توجه همزمان به عوامل طبیعی و انسانی می‌تواند برنامه‌ریزی برای مناطق پرخطر را اثربخش‌تر کند. همچنین اجرای راهکارهای پیشنهادی شامل اقدامات بیولوژیک، کنترل منابع آب و تمهیدات سازه‌ای می‌تواند به کاهش قابل توجه خسارات منجر شود. پیشنهاد می‌شود در مطالعات آتی از روش‌های ترکیبی و داده‌های با دقت بالاتر استفاده شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الگوریتم MLR؛ پهنه بندی خطر؛ حوضه آبریز ده شیخ؛ زمین لغزش؛ یادگیری ماشین | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 97 |
||