آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,413 |
| تعداد مقالات | 17,362 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,981,116 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,192,439 |
تحلیل انتقادی کانت از قصۀ ابراهیم و ذبح اسحاق | ||
| مجله پژوهش های فلسفی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2025.68208.4152 | ||
| نویسنده | ||
| حمیدرضا محبوبی آرانی* | ||
| دانشیار فلسفه، گروه فلسفه، حکمت و منطق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقاله حاضر به تقریرِ و شرح تحلیل انتقادی کانت از داستان دینی ذبح اسحاق (ع) در کتاب دین در محدودۀ عقل صرف (1793) و نزاع دانشکده‌ها (1798) می‌پردازد. در نگاه کانت، فرمان به قربانی کردن فرزند، اگر ناسازگار با قانون اخلاقی باشد، نمی‌تواند منشأیی الهی داشته باشد. کانت در این نقد، دغدغه‌ای فراتر از الهیات دارد و می‌کوشد از شأن عقل عملی و وجدان اخلاقی در برابر هر ندای مشکوک به امر الهی دفاع کند. از نظر او، پذیرش بی‌چون‌وچرا و بدون تأمل اخلاقی دستورات دینی، به اطاعت کور و زوال مسئولیت فردی در جامعه منجر می‌شود. مقاله نشان می‌دهد که تحلیل کانت از این روایت، بخشی از پروژۀ بزرگ‌تر او در تبدیل دین به امری عقلانی، اخلاق‌محور و آزاد از خرافه و تحمیل نهادهای بیرونی است. کانت با تأکید بر وجدان به‌مثابه تکلیف، دین را فقط زمانی موجه می‌داند که تابع عقل عملی باشد، و بدین‌سان الگویی که از ابراهیم (ع) در این قصۀ دینی ترسیم می‌شود را، بر خلاف سنت رایج متألهان و دینداران، نه امری ستودنی که نیازمند نگاهی منتقدانه و همراه با تردید در اصل قصه می‌داند. این مقاله بدین‌سان بر تعلق خاطرِ ژرف کانت به خودآیینی اخلاقی به‌مثابۀ بنیاد فضیلت فردی و نظم اجتماعی تأکید می‌ورزد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| Abraham؛ Moral Religion؛ Historical Religion؛ Practical Reason؛ Moral Law؛ Conscience | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 94 |
||