
تعداد نشریات | 45 |
تعداد شمارهها | 1,392 |
تعداد مقالات | 17,031 |
تعداد مشاهده مقاله | 54,951,978 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,434,672 |
پایش تغییرات پوشش گیاهی متأثر از خشکسالی در استان اردبیل | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 مرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2025.66417.3380 | ||
نویسندگان | ||
بهروز سبحانی* 1؛ فاطمه وطن پرست قلعه جوق2 | ||
1عضو هیات علمی گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی ، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
2گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
پوشش گیاهی بهعنوان یکی از اجزاء جاندار زیستبومها است و اثر مهمی در بیشتر فرایندهای اکوزیست دارد که تابع رویدادهای اقلیمی، ازجمله خشکسالی است. در پژوهش حاضر، شرایط تغییرات پوشش گیاهی در رابطه با شاخص خشکسالی بارش استاندارد (SPI) و شاخص درصد بارش نرمال شده (PNPI) برای چهار ایستگاه منتخب استان اردبیل (اردبیل، خلخال، پارسآباد و مشکینشهر) براساس آمار بارش ۲۱ ساله (۲۰۲۱-۲۰۰۱) بررسی شد و با شاخص ماهوارهای وضعیت پوشش گیاهی (VCI) مورد مقایسه قرار گرفت. از دادههای سنجنده مودیس برای تهیه شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی (NDVI) بهمنظور بررسی تغییرات پوشش گیاهی در پلتفرم گوگل ارث انجین استفاده شد. واکاوی ارتباط بین شاخصهای خشکسالی با شاخص پوشش گیاهی با استفاده از روش همبستگی پیرسون انجام گرفت. براساس نتایج حاصل از ضرایب همبستگی، بیشترین میزان همبستگی بین شاخص خشکسالی SPI با NDVI در ایستگاه پارسآباد وجود دارد که در سطح ۰۱/۰ معنادار است و کمترین میزان همبستگی نیز مطابق با شاخص PNPI در ایستگاه خلخال وجود دارد. نتایج حاصل از پهنهبندی خشکسالی نشان داد که براساس شاخصهای SPI، PNPI و VCI محاسبه شده، در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، رویداد خشکسالی با شدت بیشتری نسبت به سایر دورههای مورد بررسی اتفاق افتاده است. نقشههای پهنهبندی شده پوشش گیاهی بیانگر کاهش دامنه پوشش گیاهی در سالهای ۲۰۰۶، ۲۰۰۸، ۲۰۱۳، ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ نسبت به دیگر سالها بوده است و در تمامی ایستگاهها پوشش گیاهی طی ماههای آوریل و می دوره مطالعاتی در شرایط مطلوبتری قرار داشته است. در حقیقت تغییرات پوشش گیاهی تابع دگرگونی در شاخصهای خشکسالی بوده که بیانگر متأثر بودن پوشش گیاهی از نوسانات بارش میباشد. براساس یافتههای پژوهش حاضر نتیجهگیری میشود که تغییرات پوشش گیاهی با شدت خشکسالی رابطه مستقیمی دارد که این موضوع مهم، توجه مدیران عرصه منابع طبیعی را بهمنظور مدیریت پوشش گیاهی طلب میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
استان اردبیل؛ پوشش گیاهی؛ همبستگی؛ شاخص SPI؛ شاخص PNPI | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 22 |