آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,385 |
| تعداد مقالات | 16,967 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,603,525 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,212,676 |
جای‌گزینی تخیل تاریخی با تخیل جغرافیایی به‌مثابة وجه ممیز دوره‌های عجایب‌نامه‌نویسی فارسی | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2025.64069.3731 | ||
| نویسنده | ||
| زهرا صابری تبریزی* | ||
| دانش آموخته مقطع دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا | ||
| چکیده | ||
| در این نوشتار، نشان داده خواهد شد که چگونه عنصر «مکان»، که در قالب توجه به جغرافیا در متون عجایب‌نامه‌ای دوره اول برجسته شده است، نمایندة فکر زمینی و غیرتخیلی و خردگرایی است که در دوره‌های بعد جای خود را به «زمان» در قالب «تاریخ» می‌دهد و از عقلانیت و عینی‌بودن خارج می‌شود و به تخیل گره می‌خورد. به‌نظر می‌رسد عجایب‌نامه‌نویسی در دورة اول، پایگاهی برای نوعی «مقاومت» دربرابر جریان رسمیِ علم بوده است. با استناد به روش تبارشناختی فوکو، در پژوهش حاضر کوشش شده است نقاط گسست در خیال‌پردازی عجایب‌نامه‌نویسان معرفی شوند. در دورة نخست عجایب‌نویسی، «جغرافیا» محمل خیال‌پردازی و حلقة اتصال با واقعیت است. در دورة دوم، تمسک به «روایت‌پردازی» جای جغرافیا را می‌گیرد. دورة سوم، که خیال‌ورزی با تمسک به رویدادهای «تاریخی» صورت گرفته است، شاهد پروبال‌گرفتن موجودات افسانه‌ای و رشد چشمگیر آنها هستیم. حتی شخصیت‌های تاریخی نیز از خیال‌پردازی مؤلفان عجایب‌نامه‌ها برکنار نمانده‌اند. براین‌اساس، سه دورة متمایز عجایب‌نامه‌نویسی معرفی شده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عجایب‌نامه؛ تخیل جغرافیایی؛ تخیل تاریخی؛ تبارشناسی؛ دوره‌بندی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 |
||