
تعداد نشریات | 45 |
تعداد شمارهها | 1,385 |
تعداد مقالات | 16,958 |
تعداد مشاهده مقاله | 54,586,423 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,202,645 |
بررسی فعالیتهای اقتصادی تجارتخانه کوزه کنانی و چالش های آن در مشهد دوره پهلوی: از صادرات تا تولید صنعتی | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
دوره 16، شماره 42، فروردین 1404، صفحه 163-189 اصل مقاله (750.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2024.61427.2512 | ||
نویسندگان | ||
علی نجف زاده* 1؛ فضل الله براقی2 | ||
1استادیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند، ایران | ||
2استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
حاج کاظم کوزهکنانی (متوفی 131۶ش.) یکی از تجار ثروتمند و تأثیرگذار مشهد در دورۀ پهلوی اول بود. او پس از انقلاب 1917م. روسیه و تسلط بلشویکها، از بخارا به مشهد مهاجرت کرد و توانست در سالهای بحران اقتصادی ایران برخلاف بسیاری از تجار که ورشکست شدند، تجارتخانۀ پررونقی در مشهد تأسیس کند و شعبات متعددی از آن را در داخل و خارج از ایران با مرکزیت مشهد دایر نماید. تجارتخانۀ کوزهکنانی در ردیف تجارتخانههای درجهاول خراسان در اوایل دوره پهلوی بود. پژوهش حاضر درصدد است به این سؤالات پاسخ دهد که تجارتخانه کوزهکنانی در چه زمینههایی فعالیت میکرد؟ کوزهکنانی چه راهکارهایی برای رونق اقتصادی تجارتخانهاش اندیشید؟ و مهمترین چالشهای تجارتخانهاش چه بود؟ تحقیق حاضر تلاش دارد با تکیه بر اسناد و نشریات به شیوه توصیفی-تحلیلی، وضعیت تجارتخانه کوزهکنانی را طی دو دهه بررسی کند. این پژوهش نشان داد کوزهکنانی در مشهد فعالیتهای تجاریاش را توسعه داد و پس از مسافرت به اروپا و مطالعه، علاوه بر صادرات و واردات، به جنبههای تولیدی، کسب امتیازات انحصاری و وارد کردن کارخانههای جدید توجه کرد. او برای عملی کردن اهدافش به دنبال دریافت امتیاز انحصاری کارخانه روغنکشی، نخریسی، متقالبافی، کبریتسازی و سدسازی و حتی واردات گوسفند قرهگل برای تولید پوست رفت و توانست کارخانههای پنبهپاککنی، سیگارسازی، شکلاتسازی، تعمیر اتومبیل و ریسمانبافی دایر کند. فعالیتهای او در زمینههای مختلف با قوانین پیچیده اداری، سوءاستفادهها و اعمال نفوذ مأموران دولتی همراه شد که موانعی برای پیشرفت فعالیتش ایجاد کردند. با وجود این، تجارتخانۀ کوزهکنانی در زمینه تولید شکلات، سیگار و پوست قرهگل از پیشگامان اقتصادی بود ولی با مرگ وی، پسرانش بهجای تولید، بیشتر به صادرات روی آوردند. | ||
کلیدواژهها | ||
تجارت خارجه؛ صادرات؛ صنایع جدید؛ کوزهکنانی؛ مشهد | ||
مراجع | ||
الف) منابع فارسی
کتابها
مقالات
گزارشها
اسناد
روزنامهها
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3 |