دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,385
تعداد مقالات16,958
تعداد مشاهده مقاله54,586,642
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,202,788
فتحی, مریم, صدری, منیژه, بوداق, مصطفی, فصیحی, سیمین. (1404). زن غربی از منظر سیاحان و سفرای عثمانی و ایرانیِ اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19. سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(42), 117-140. doi: 10.22034/jiiph.2025.62573.2526
مریم فتحی; منیژه صدری; مصطفی بوداق; سیمین فصیحی. "زن غربی از منظر سیاحان و سفرای عثمانی و ایرانیِ اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 42, 1404, 117-140. doi: 10.22034/jiiph.2025.62573.2526
فتحی, مریم, صدری, منیژه, بوداق, مصطفی, فصیحی, سیمین. (1404). 'زن غربی از منظر سیاحان و سفرای عثمانی و ایرانیِ اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(42), pp. 117-140. doi: 10.22034/jiiph.2025.62573.2526
فتحی, مریم, صدری, منیژه, بوداق, مصطفی, فصیحی, سیمین. زن غربی از منظر سیاحان و سفرای عثمانی و ایرانیِ اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; 16(42): 117-140. doi: 10.22034/jiiph.2025.62573.2526

زن غربی از منظر سیاحان و سفرای عثمانی و ایرانیِ اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
دوره 16، شماره 42، فروردین 1404، صفحه 117-140    اصل مقاله (931.01 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2025.62573.2526
نویسندگان
مریم فتحی1؛ منیژه صدری* 2؛ مصطفی بوداق3؛ سیمین فصیحی4
1دانشجوی دکتری، گروه تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، ایران
2استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، ایران
3استاد گروه تاریخ دانشگاه استانبول، ترکیه
4دانشیار گروه تاریخ دانشگاه الزهراء تهران، ایران
چکیده
درک ماهیت مدرنیته و تحلیل پیشرفت‌های کشورهای اروپایی در قرون اخیر، یکی از دلایل اصلی ایجاد ارتباطات سیاسی و فرهنگی میان جهان شرق و اسلام، به‌ویژه ایران و عثمانی با غرب بود. سیاحان و سفرای سیاسی نقش محوری در این تعاملات داشتند و از هر دو منطقه، به اروپا سفر کردند. این مطالعه با هدف بررسی تطبیقی نگرش سیاحان و سفرای ایرانی و عثمانی به زنان غربی در اواخر قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ میلادی و تحلیل تأثیر این نگرش بر روابط فرهنگی و سیاسی شرق و غرب تدوین شده‌است. این پژوهش به این پرسش پاسخ می‌دهد که با وجود نزدیکی‌های فرهنگی و جغرافیایی ایران و عثمانی، چرا واکنش این دو کشور به تحولات اجتماعی غرب، به‌ویژه در حوزۀ زنان، متفاوت بوده‌است؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که اگرچه هر دو گروه با تحولات عمیق اجتماعی در جوامع غربی مواجه شدند، اما واکنش‌ها و برداشت‌های آن‌ها تفاوت‌های قابل‌توجهی داشت. در عثمانی، این مواجهه اغلب با برنامه‌ریزی و مشارکت فعال ‌همراه بود، درحالی‌که در ایران، بیشتر جنبه‌ای انفعالی ناشی از تحولات سیاسی و نظامی بود. تصورات سیاحان و سفرا دربارۀ زنان غربی تحت تأثیر عوامل مختلفی از ارزش‌های فرهنگی- اجتماعی، تحولات سیاسی و نظامی و سطح تعاملات بین فرهنگی شکل گرفته‌است. این تصورات نه‌تنها بر روابط سیاسی و فرهنگی بین شرق و غرب تأثیرگذار بوده، بلکه در شکل‌گیری و تحولات جنبش‌های اجتماعی و سیاسی زنان در ایران و عثمانی نیز نقش محوری ایفا کرده‌اند.
کلیدواژه‌ها
سیاحان؛ سفرا؛ ایران؛ عثمانی؛ غرب؛ زنان
مراجع
الف) منابع فارسی

کتاب‌ها

  • اصفهانی، میرزا ابوطالب لکهنوی (139۴). مسیر طالبی، تهران: علمی و فرهنگی.
  • افشار، میرزا مصطفی (بهاءالملک) (13۴9). سفرنامه خسرو میرزا (بپطرزبورغ)، به کوشش محمد گلبن، تهران: مستوفی.
  • ایلچی، میرزا ابوالحسن‌خان (13۶۴). حیرت‌نامه، سفرنامه میرزا ابوالحسن خان ایلچی به لندن، به کوشش حسن مرسل‌وند، تهران: رسا.
  • اینالجیق، خلیل، محمد سید دانلی‌اوغلو (1391). امپراطوری عثمانی در عصر دگرگونی تنظیمات، مقاله تأثیر غرب در خط همایون گلخانه، انور ضیاء کارال، ترجمۀ رسول عرب‌خانی، تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
  • توکلی‌ طرقی، محمد (1381). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ، تهران: تاریخ.
  • راس، لرد کین (1373). قرون عثمانی، ترجمۀ پروانه ستاری، تهران: کهکشان.
  • رضاقلی ‌میرزا ‌نایب‌الایاله (13۶1). سفرنامه رضاقلی‌ میرزا‌ نایب‌الایاله، تصحیح اصغر فرمانفرمایی قاجار، تهران: اساطیر.
  • سرابی، حسین بن عبدالله (۱۳۴۴). مخزن‌الوقایع، شرح مأموریت و مسافرت فرخ‌خان امین‌الدوله، به کوشش کریم اصفهانیان، قدرت‌الله روشنی، تهران: دانشگاه تهران.
  • شاو، استانفورد جی (1370). تاریخ امپراطوری عثمانی و ترکیه جدید. ترجمۀ محمود رمضان‌زاده، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی
  • شوشتری، میرعبدالطیف‌خان (13۶3). تحفة‌العالم، به اهتمام صمد موحد، تهران: طهوری.
  • ظهیرالدوله، علی ‌بن محمد ناصر (1371). سفرنامۀ ظهیرالدوله، تصحیح محمداسماعیل رضوانی، تهران: مستوفی.
  • قاجار، مظفرالدین‌شاه (1390). سفرنامه سوم مظفرالدین‌شاه به فرنگ، به کوشش محمدنادر نصیری مقدم، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • قاجار، ناصرالدین شاه (۱۳۷۱). روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان، تصحیح فاطمه قاضیها و محمداسماعیل رضوانی، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
  • قاجار، ناصرالدین شاه (۱۳۷۳). روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان، تصحیح فاطمه قاضیها و محمداسماعیل رضوانی، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
  • قاجار، ناصرالدین شاه (۱۳۷۱). روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان، تصحیح فاطمه قاضیها و محمداسماعیل رضوانی، تهران: سازمان استاد ملی ایران.
  • قاجار، ناصرالدین شاه (۱۳۷۷). روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر اول فرنگستان، تصحیح فاطمه قاضیها، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
  • قاجار، ناصرالدین شاه (۱۳۷۹). روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر دوم فرنگستان، تصحیح فاطمه فاضیها، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
  • قاجار، ناصرالدین‌شاه (13۶2). سفرنامه ناصرالدین‌شاه به فرنگ، تصحیح عبدالله مستوفی، تهران: بهارستان.
  • میرزا صالح ‌‌شیرازی (۱۳۴۷). سفرنامه میرزا صالح شیرازی، تصحیح اسماعیل رائین، تهران: روزن.
  • میرزا فتاح‌ گرمرودی (۱۳۴۷). سفرنامه میرزا فتاح خان گرمرودی به اروپا موسوم به چهار فصل و دو رساله دیگر شب‌نامه و سفرنامۀ ممسنی در زمان محمدشاه قاجار، تصحیح فتح‌الدین فتاحی، تهران: بانک بازرگانی ایران.
مقالات

  • امیدی‌پور، زهره و رجبلو، علی (1۴03). برساخت زن مدرن در گفتمان تجددگرای دورۀ قاجار». تاریخ اسلام و ایران، ۳۴ (۶۱). Doi: 22051/HII.2024.45757.2873
  • طولابی، توران (۱۳۹۶). آرمان‌شهر در اندیشۀ یک متفکر عثمانی، (بررسی رؤیا اثر نامق کمال). مطالعات تاریخ اسلام، 9 (۳۴)، ۸۵-۱۰۶.
  • ناظم، ریحانه و فاضلی‌پور، طوبی (1399). زنان و برنامه تجدد عصر ناصری. تحقیقات تاریخ اجتماعی، 10(1)، 299-۳۲۶.  Doi: 10.30465/shc.2020.28546.2016
ب) منابع انگلیسی و ترکی

کتاب‌ها

  • Buvat, J. (1865). Journal de la Regence (1715-1723). Paris.
  • Clark, T. B. (1939). Oriental England: A Study of Oriental Influences in Eighteenth Century England as Reflected in the Drama. Shanghai.
  • Çelebi, E. (1981). Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Istanbul.
  • Göçek, F. M. (1987). East Encounters West: France and the Ottoman Empire in the Eighteenth Century. Washington, D.C.: Oxford University Press.
  • Mehmed Efendi. (1970). Yirmisekiz Mehmed Çelebi'nin Fransa Sefaretnamesi (Ş. Rado, Ed.). Istanbul.
  • Süreyya, M. (1890-1893). Sicil-i Osmanli. Istanbul.
  • Vámbéry, Arminius. (2022). Yüzyıl Türkiyesi ve Türk Modernleşmesi. İstanbul, Selenge Yayınları.
مقالات ترکی

  • Altunbay, Müzeyyen. (2015). ve19. Yüzyılları Arasındaki yabancı seyahatnamelerde osmanlı devletindeki kadın algısı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi the Journal of International Social Research, 8(41), 53-63.
  • Altuniş, G., & Belkıs, K. (2006). Türk Modernleşmesinde Sefir ve Sefaretnamelerin Rolü. Bilig, (36), 139-165.
  • Yalçınkaya, M. A. (1996). Osmanlı Zihniyetindeki Değişimin Göstergesi Olarak Sefaretnamelerin Kaynak Defteri. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 7(7), 319-338.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب