دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,391
تعداد مقالات17,020
تعداد مشاهده مقاله54,889,931
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,404,467
جعفربگلو, محمد, سلطانی احمدی, مجتبی, علی صوفی, علیرضا, خسروبیگی, هوشنگ. (1404). رفتارشناسی حزب زحمتکشان ملت ایران-نیروی سوم از تأسیس تا کودتای 28 مرداد 1332 با تکیه بر روزنامه نیروی سوم. سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(42), 31-54. doi: 10.22034/jiiph.2025.64481.2546
محمد جعفربگلو; مجتبی سلطانی احمدی; علیرضا علی صوفی; هوشنگ خسروبیگی. "رفتارشناسی حزب زحمتکشان ملت ایران-نیروی سوم از تأسیس تا کودتای 28 مرداد 1332 با تکیه بر روزنامه نیروی سوم". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 42, 1404, 31-54. doi: 10.22034/jiiph.2025.64481.2546
جعفربگلو, محمد, سلطانی احمدی, مجتبی, علی صوفی, علیرضا, خسروبیگی, هوشنگ. (1404). 'رفتارشناسی حزب زحمتکشان ملت ایران-نیروی سوم از تأسیس تا کودتای 28 مرداد 1332 با تکیه بر روزنامه نیروی سوم', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(42), pp. 31-54. doi: 10.22034/jiiph.2025.64481.2546
جعفربگلو, محمد, سلطانی احمدی, مجتبی, علی صوفی, علیرضا, خسروبیگی, هوشنگ. رفتارشناسی حزب زحمتکشان ملت ایران-نیروی سوم از تأسیس تا کودتای 28 مرداد 1332 با تکیه بر روزنامه نیروی سوم. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; 16(42): 31-54. doi: 10.22034/jiiph.2025.64481.2546

رفتارشناسی حزب زحمتکشان ملت ایران-نیروی سوم از تأسیس تا کودتای 28 مرداد 1332 با تکیه بر روزنامه نیروی سوم

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
دوره 16، شماره 42، فروردین 1404، صفحه 31-54    اصل مقاله (919.98 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2025.64481.2546
نویسندگان
محمد جعفربگلو1؛ مجتبی سلطانی احمدی* 2؛ علیرضا علی صوفی3؛ هوشنگ خسروبیگی4
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2دانشیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
4استاد گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
مقالۀ حاضر به رفتارشناسی «حزب زحمتکشان ملت ایران - نیروی سوم» از تأسیس این حزب در مهرماه 1331 تا وقوع کودتای 28 مرداد 1332، براساس نظریۀ بحران توماس اسپریگنز می‌پردازد. این نظریه متشکل از چهار مرحله است: 1. مشاهده بحران، 2. شناسایی عامل بحران، 3. ترسیم جامعه آرمانی و ۴. ارائه راه‌حل. هدف از این پژوهش، شناسایی گونه‌های رفتاری حزب زحمتکشان ملت ایران – نیروی سوم (با تکیه بر ارگان رسمی این حزب یعنی روزنامه نیروی سوم) در مواجهه با بحران‌هایی است که نهضت ملی از مهر 1331 تا مرداد 1332 با آن دست‌به‌گریبان بود. شیوۀ جمع‌آوری داده‌ها در این مقاله، کتابخانه‌ای و اسنادی و سیاق تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، روش تاریخی با رویکرد توصیفی-تحلیلی است. براساس یافته‌های پژوهش، گردانندگان حزب نیروی سوم از بدو تأسیس حزب تا کودتای 28 مرداد، سه بحران اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی را شناسایی کرده و در راستای حراست از نهضت ملی و حمایت از دولت مصدق، به کشف عوامل این آشفتگی و ارائۀ راه‌حل برای گذار از بحران پرداختند. ازنظر مؤسسان حزب، عامل بحران اقتصادی، محاصره اقتصادی توسط انگلیس و اتکای مطلق دولت به اقتصاد غیرنفتی، عامل بحران بین‌المللی، سیاست استعماری انگلیس، آمریکا و شوروی و عامل بحران سیاسی استبداد بود. ازاین‌رو حزب مزبور، چاره گذار از بحران اقتصادی را روی آوردن به بودجه بدون نفت، راه‌حل عبور از بحران بین‌المللی را اتکا به نیروی سوم و راه‌حل بحران سیاسی را تشکیل نظام جمهوری می‌دانست.
کلیدواژه‌ها
حزب زحمتکشان ملت ایران- نیروی سوم؛ نهضت ملی نفت ایران؛ کودتای 28 مرداد 1332؛ خلیل ملکی؛ نظریه بحران اسپریگنز
مراجع
الف) منابع فارسی

کتاب‌ها

  • آبراهامیان، یرواند (1389). ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نی.
  • آذری شهرضایی، رضا (1383). جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی (نیروی سوم)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • اسپریگنز، توماس (1389). فهم نظریه‌های سیاسی، ترجمه فرهنگ رجایی، تهران: آگاه.
  • خامه‌ای، انور (13۶3). پنجاه نفر و سه نفر، تهران: هفته.
  • دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغتنامه دهخدا، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
  • صدقی، ضیاءالله (198۴). مصاحبه با امیر پیشداد، پروژه تاریخ‌شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد (به کوشش حبیب لاجوردی)، فرانسه: لوشن.
  • صدقی، ضیاءالله (198۴). مصاحبه با علی‌اصغر حاج سیدجوادی، پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد (به کوشش حبیب لاجوردی)، فرانسه: پاریس.
  • کاتوزیان، محمدعلی (همایون) (13۶8). خاطرات سیاسی خلیل ملکی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  • لوهیا، رامانوهار (13۵7). اردوگاه سوم و مسائل جهانی، ترجمه خلیل ملکی، تهران: رواق.
  • مدنی، جلال‌الدین (13۶1). تاریخ سیاسی معاصر ایران، تهران: دفتر انتشارات اسلامی.
  • مدیرشانه‌چی، محسن (137۵). احزاب سیاسی ایران با مطالعه موردی نیروی سوم و جامعه سوسیالیست‌ها، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
  • مصدق، محمد (بی‌تا). خاطرات و تألمات مصدق، تهران: محمدعلی علمی.
  • ملکی، خلیل (1330). نیروی سوم پیروز می‌شود، تهران: کمیسیون انتشارات سازمان جوانان حزب زحمتکشان ملت ایران.
  • ملکی، خلیل (13۵7). تاریخ سوسیالیسم، تهران: رواق.
  • ملکی، خلیل (137۶). برخورد عقاید و آراء، به کوشش محمدعلی (همایون) کاتوزیان و امیر پیشداد، تهران: مرکز.
  • ملکی، خلیل (1377). نهضت ملی ایران و عدالت اجتماعی، به کوشش عبدالله برهان، تهران: مرکز.
  • نجاتی، غلامرضا (1378). جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران و کودتای 28 مرداد 1332، تهران: شرکت سهامی انتشار.
مقالات                                            

  • آذری شهرضایی، رضا (1378). از اصلاح تا انشعاب، نگاهی به شکل گیری نیروی سوم، گفتگو، (2۶)، 87-10۴.
  • امیدی، نبی؛ کریمی، عظیم و امیدی، علی‌اکبر (1۴03). تأثیر تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت ایران بر اجرای برنامه عمرانی اول و دوم (13۴1-1328ش). تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، 1۵(38)، 22-1.  Doi: 10.22034/jiiph.2023.57537.2450
  • بایرامی، سمانه (1392). زندگی سیاسی خلیل ملکی، مطالعات تاریخی، (۴۲)، 7۴-11۵.
  • پناهی، عباس (1۴03). تأثیر قتل رابرت ایمبری بر سیاست‎های نفتی آمریکا و بریتانیا در ایران. تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، 1۵(۴۱)، 101-127.
 Doi: 10.22034/jiiph.2024.61134.2509

  • جداوی، الهام (1۴01). تحلیل گفتمان سوسیالیسم ایرانی خلیل ملکی، مطالعات راهبردی علوم انسانی و اسلامی، (۴۴)، 139-1۵۶.
  • چگینی، محمد (138۶). خلیل ملکی و حزب نیروی سوم، چشم‌انداز ایران، (۴۵)، 110-11۵.
  • رهبانی، مجید (139۴). 28 مرداد، حزب توده و نیروی سوم، جهان کتاب، (31۶)، ۴۸-۵۴.
  • سلیمانی، کریم و صابری، شیدا (1391). بازخوانی رویکردهای فکری و سیاسی خلیل ملکی (با تکیه بر فعالیت وی در آستانه ملی شدن صنعت نفت)، مطالعات تاریخ فرهنگی، ۴ (13)، ۶۱-37.
  • مزینی، پرویز (1391). حزب نیروی سوم و رهبر اندیشمند آن خلیل ملکی، حافظ، (9۴)، 73-80.
  • میاتا، اُسامو (1387). خلیل ملکی در دوران ملی شدن نفت در ایران، ترجمه محسن مدیرشانه‌چی، اطلاعات سیاسی اقتصادی، (2۴7 و 2۴8)، 138-1۴۶.
روزنامه‌ها

  • روزنامه باختر امروز، دوشنبه 2۶ مرداد 1332.
  • روزنامه بسوی آینده، یکشنبه 29 اردیبهشت 1330.
  • روزنامه نیروی سوم (ارگان حزب زحمتکشان ملت ایران – نیروی سوم)، 22 مهر 1331 تا 28 مرداد 1332.
ب) منابع انگلیسی

کتاب

  • Jain, Manjul. (2024). Understanding Political Theory, India: Teerthanker Mahaveer University.
مقاله

Braun.D, Gross.M, Rittberger. (2020). Political Behavior in the EU Multi-Level System, Politics and Governance (ISSN: 2183–2463) 2020, 8(1), 1–5.                                    

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 45
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 35


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب