دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,391
تعداد مقالات17,020
تعداد مشاهده مقاله54,890,188
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,404,622
تازیکی, ابراهیم, عباس پور, سیدعلی اکبر, رجایی, عبدالله. (1404). بررسی مسائل اقتصادی و توسعه نیافتگی بلوچستان و سواحل مکران در عصر قاجار. سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(42), 1-29. doi: 10.22034/jiiph.2024.61505.2514
ابراهیم تازیکی; سیدعلی اکبر عباس پور; عبدالله رجایی. "بررسی مسائل اقتصادی و توسعه نیافتگی بلوچستان و سواحل مکران در عصر قاجار". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 42, 1404, 1-29. doi: 10.22034/jiiph.2024.61505.2514
تازیکی, ابراهیم, عباس پور, سیدعلی اکبر, رجایی, عبدالله. (1404). 'بررسی مسائل اقتصادی و توسعه نیافتگی بلوچستان و سواحل مکران در عصر قاجار', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(42), pp. 1-29. doi: 10.22034/jiiph.2024.61505.2514
تازیکی, ابراهیم, عباس پور, سیدعلی اکبر, رجایی, عبدالله. بررسی مسائل اقتصادی و توسعه نیافتگی بلوچستان و سواحل مکران در عصر قاجار. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; 16(42): 1-29. doi: 10.22034/jiiph.2024.61505.2514

بررسی مسائل اقتصادی و توسعه نیافتگی بلوچستان و سواحل مکران در عصر قاجار

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
دوره 16، شماره 42، فروردین 1404، صفحه 1-29    اصل مقاله (741.74 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2024.61505.2514
نویسندگان
ابراهیم تازیکی1؛ سیدعلی اکبر عباس پور* 2؛ عبدالله رجایی3
1دانشجوی دکتری، گروه تاریخ اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور، ایران
2استادیار، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آزادشهر، ایران
3استادیار، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بابل، ایران
چکیده
منطقۀ بلوچستان و سواحل مکرانِ ایران به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی ازجمله دسترسی به بنادر کشورهای شرق و غرب آسیا، نزدیکی به منابع انرژیِ خلیج‌فارس و نیز پل ارتباطی با ممالک آسیای میانه، دارای ظرفیت‎های مهم اقتصادی و تجاری بوده‌است. نکته برجسته‎تر اینکه سواحل مکران دروازه ورود ایران به آب‌های آزاد دنیا محسوب می‎شود. نزدیکی بلوچستان به هندوستان به‎عنوان مستعمرۀ انگلیسی‎ها و حضور مداخله‎جویانه آنان بر اهمیت بلوچستان و مکران و تأثیر سیاسی منطقه بر تحولات سرزمینی ایران می‎افزود. اما علی‎رغم این موقعیت و نقش مهم این منطقه در تحولات عصر قاجار، چندان موردتوجه دولت‎ نبوده و زندگی مردم با چالش‎ها و نابسامانی‎های متعددی چون ناامنی، فقر، بی‌کاری و کشمکش‎های عشایر و طوایف روبرو بوده‌است. مسئلۀ اصلی پژوهش، بررسی علل عدم توسعۀ اقتصادی بلوچستان و سواحل مکران در عصر قاجار است. به‌تبعِ آن، سؤال پژوهش این است که چه عواملی در توسعه‎نیافتگی این منطقه در عصر قاجار مؤثر بوده‌است؟ توسعه‎نیافتگی از منظر داخلی متأثر از سیاست‎ها و عملکرد ناکارآمد اقتصادی دولت، دوری جغرافیایی از مرکز، خلأ قدرت دولت و ناامنی و نیز بی‎توجهی دولت به منطقه بود. ازنظر خارجی نیز باید به ادغام ایران در اقتصاد جهانی قرن نوزدهم و تحمیل قراردادهای تجاری اشاره کرد که درنتیجه رقابت قدرت‎های استعماری بر اقتصاد ایران و منطقه تأثیر منفی گذاشت. هدف مقاله جستجو و شناختِ علل عقب‎ماندگی سواحل مکران و بلوچستان است که با تأکید بر منابع  تاریخی و نشریات و به روش تاریخی و شیوه توصیفی- تاریخی، مسائل اقتصادی منطقه را مورد بررسی قرار داده است.
کلیدواژه‌ها
سواحل مکران؛ بلوچستان؛ علل توسعه‌نیافتگی؛ مسائل اقتصادی؛ قاجار
مراجع
الف) منابع فارسی

کتاب‎ ها

آدمیت، فریدون (1397). امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی.

  • آدمیت، فریدون (13۵۴). فکر دموکراسی اجتماعی در نهضت مشروطیت ایران، تهران: پیام.
  • آدمیت، فریدون و ناطق، هما (13۵۶). افکار اجتماعی، سیاسی، اقتصادی در آثار منتشرنشدۀ قاجار، تهران: آگاه.
  • اشرف، احمد (13۵9). موانع تاریخی رشد سرمایه‎داری در ایران: دورۀ قاجاریه، تهران: زمینه.
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن ‎خان (13۶7). مرآت‌البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران: دانشگاه تهران.
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن‎ خان (13۶۶). المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، تهران: اساطیر.
  • افشار، ایرج (1371). بلوچستان و تمدن دیرینه آن، تهران: ارشاد.
  • بارتولد، واسیلی ولادیمیروویچ (1308). تذکره جغرافیای تاریخی ایران، ترجمه حمزه سردادور، تهران: اتحادیه.
  • برقعی، محمد (13۵۶). سازمان‎ سیاسی‎ حکومت‎ محلی‎ بنت‎ در ایام‎ حکمرانی‎ خاندان‎ شیرانی‎: 1200ـ1373 ه. ق‎/ 11۶۶ـ 133۴ه. ش،‎ تهران: مازیار.
  • بهزادی، عبدالرضا سالار (1372). بلوچستان در سالهای 1307 تا 1317 قمری، تهران: بنیاد افشار.
  • پاتینجر، ستوان هنری (13۴8). مسافرت سند و بلوچستان: اوضاع جغرافیائی و تاریخی، ترجمه شاهپور گودرزی، تهران: دهخدا.
  • جمال‎زاده، سید محمدعلی (133۵). گنج شایگان یا اوضاع اقتصادی، برلین: کاوه.
  • حاج سیاح، محمدعلی محلاتی (2۵3۶). خاطرات حاج سیاح یا دوره خوف و وحشت، به کوشش حمید سیاح، تهران: امیرکبیر.
  • خورموجی، محمدجعفر (13۴۴). حقایق‎الاخبار ناصری، به کوشش حسین خدیوجم، تهران: زوار.
  • زاهد، فیاض؛ موسوی، هدی (1397). جامعه و بازار در عصر ناصری، تهران: تاریخ ایران.
  • سیف، احمد (1373). اقتصاد ایران در قرن نوزدهم، تهران: چشمه.
  • سیف، احمد (1380). استبداد مسئله مالکیت و انباشت سرمایه در ایران، تهران: رسانش.
  • سیف، احمد (1387). قرن گمشده: اقتصاد و جامعه ایران در قرن نوزدهم، تهران: نی.
  • سیف، احمد (1397). نگاهی با دوربین به اقتصاد ایران (از مشروطه تاکنون)، تهران: کرگدن.
  • شجاعی دیوکلائی، سید حسن (1398). توسعه‎نیافتگی و صنعتی‎سازی ایران عصر قاجار و پهلوی اول، تهران: تیسا.
  • شمیم، علی‌اصغر (137۵). ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران: مدبر.
  • شوستر، مورگان (138۶). اختناق در ایران، ترجمه حمید افشار، تهران: ماهی.
  • عیسوی، چارلز (13۶2). تاریخ اقتصادی ایران: قاجاریه،1332-121۵ه.ق، ترجمه یعقوب آژند، تهران: گستره.
  • فرمانفرما، فیروز میرزا (13۶0). سفرنامه کرمان‎ و بلوچستان، ترجمه منصوره اتحادیه، تهران: بابک.
  • فریزر، جیمز (13۶۴). سفرنامه فریزر معروف به سفر زمستانی، ترجمه منوچهر امیری، تهران: توس.
  • فلاندن، بلاژن (13۵۶). سفرنامه اوژن فلاندن به ایران، ترجمه حسین نورصادقی، تهران: اشراقی.
  • فلور، ویلم (139۴). تاریخچه مالی ـ مالیاتی ایران از صفویه تا پایان قاجاریه، ترجمه مرتضی کاظمی یزدی، تهران: تاریخ ایران.
  • کتاب نارنجی (13۶7). گزارش‎های سیاسی وزارت امور خارجه روسیه تزاری، درباره انقلاب مشروطه ایران، به کوشش احمد بشیری، تهران: نور.
  • کدی، نیکی آر (1377). ریشه‎های انقلاب ایران، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: قلم.
  • کرزن، جورج ناتانیل (1380). ایران و قضیۀ ایران، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: علمی و فرهنگی.
  • کوهستانی‎نژاد، مسعود (1399). بلوچستان در عصر قاجار: گزیده جراید و مطبوعات، تهران: آبی پارسی.
  • لسترنج، گای (1393). جغرافیای تاریخی سرزمین‎های خلافت شرقی، ترجمه محمود عرفان، تهران: علمی و فرهنگی.
  • لمبتون، آ. ک. س (1377). مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران: علمی و فرهنگی.
  • لمبتون، آ. ک. س (1387). در تاریخ ایران کمبریج (دوره افشار، زند و قاجار)، به سرپرستی پیتر آوری، ترجمه مرتضی ثاقب‎فر، تهران: جامی.
  • مارتین، ونسا (1393). «برده‎داری و مسائل آن در عصر قاجار»، تاریخ جامع ایران، تهران: مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
  • مجدالاسلام کرمانی، احمد (13۵۶). تاریخ انحطاط مجلس، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
  • محمود، محمود (13۴۴). تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن نوزدهم، تهران: اقبال.
  • ملکم، سر جان (1380). تاریخ کامل ایران، ترجمه میرزا اسماعیل حیرت، تهران: افسون.
  • ناصح، ذبیح‎الله (13۴۵). بلوچستان، تهران: فرانکلین.
  • هدایت، مهدی‎قلی (138۵). خاطرات و خطرات: توشه‎ای از تاریخ شش پادشاه و گوشه‎‎‎ای از دوره زندگی من. تهران: زوار.
 

مقالات

  • سپاهی، عبدالودود (138۴). بلوچستان در آستانه انقلاب مشروطه، ندای اسلام، ۶(23ـ 22)، 87-82.
  • فلاح ‎توتکار، حجت (138۵). بازتاب مسئله دهقانی در مجلس اول (132۴-132۶ق)، نامه تاریخ ‎پژوهان، 7(۴) 1۴۴ـ 130.
اسناد

  • اسناد وزارت خارجه 1322-1323ق، کارتن ۱۵، پوشه1/۴.
روزنامه ها

  • ایران (1288). شماره 77،22 ذی‎حجه 1288.
  • حبل‎المتین (۱۳۰۴). شماره 2۵، 23 مرداد ۱۳۰۴.
  • حبل‎المتین (۱۳۰۴). شماره 27،27 شهریور ۱۳۰۴.
  • حبل‎المتین (۱۳۱۴). شماره20، 9 ذی‎قعده ۱۳۱۴.
  • حبل‎المتین (۱۳۱۵). شماره30، ۲۶ محرم ۱۳۱۵.
  • حبل‎المتین (1319). شماره 11، 23 رمضان 1319.
  • حبل‎المتین (1322). شماره 22، 29 ذی‎حجه 1322.
  • حبل‎المتین (1322). شماره 8، ۱۴ شعبان 1322.
  • حبل‎المتین (1323). شماره ۱۴، 29 رمضان 1323.
  • حبل‎المتین (1323). شماره ۲۴، ۶ محرم 1323.
  • حبل‎المتین (1328). شماره 10، 11 شعبان 1328.
  • حبل‎المتین (1328). شماره 31، 10 صفر 1328.
  • حبل‎المتین (1328). شماره 8، 9 شعبان 1328.
  • حبل‎المتین (1329). شماره ۳۶، 11 ربیع‎الاول 1329.
  • حبل‎المتین (1332). شماره21، 2 محرم 1332.
  • مظفری (1320). شماره 9، غره صفر 1320.
  • مظفری (1322). شماره 2، 29 ذی‎حجه 1322.
  • مظفری (1323). شماره ۲۶، ۲۴ ذی‎قعده 1323.
  • مظفری (132۴). شماره ۴، ۲۶ صفر ۱۳۲۴.
  • ندای وطن (1327). شماره 30، 9 شعبان 1327.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 42
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 56


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب