دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,416
تعداد مقالات17,490
تعداد مشاهده مقاله56,483,904
تعداد دریافت فایل اصل مقاله18,742,293
موسوی, صدیقه, سلمانی بیشک, محمدرضا, فاریابی, محمد, سلمانی, بهزاد. (1404). بررسی نقش حمایت‌های دولت در عملکرد بین‌المللی صنایع کوچک و متوسط. سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(2), 29-54. doi: 10.22034/ecoj.2025.63554.3352
صدیقه موسوی; محمدرضا سلمانی بیشک; محمد فاریابی; بهزاد سلمانی. "بررسی نقش حمایت‌های دولت در عملکرد بین‌المللی صنایع کوچک و متوسط". سامانه مدیریت نشریات علمی, 12, 2, 1404, 29-54. doi: 10.22034/ecoj.2025.63554.3352
موسوی, صدیقه, سلمانی بیشک, محمدرضا, فاریابی, محمد, سلمانی, بهزاد. (1404). 'بررسی نقش حمایت‌های دولت در عملکرد بین‌المللی صنایع کوچک و متوسط', سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(2), pp. 29-54. doi: 10.22034/ecoj.2025.63554.3352
موسوی, صدیقه, سلمانی بیشک, محمدرضا, فاریابی, محمد, سلمانی, بهزاد. بررسی نقش حمایت‌های دولت در عملکرد بین‌المللی صنایع کوچک و متوسط. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; 12(2): 29-54. doi: 10.22034/ecoj.2025.63554.3352

بررسی نقش حمایت‌های دولت در عملکرد بین‌المللی صنایع کوچک و متوسط

نظریه های کاربردی اقتصاد
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 45، 1404، صفحه 29-54    اصل مقاله (1.27 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ecoj.2025.63554.3352
نویسندگان
صدیقه موسوی1؛ محمدرضا سلمانی بیشک* 2؛ محمد فاریابی3؛ بهزاد سلمانی4
1دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2دانشیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3دانشیار مدیریت، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
4استاد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
امروزه، توسعه تجارت بین­المللی شرکت­های کوچک و متوسط به یکی از دغدغه­های اساسی سیاست­گذاران و پژوهشگران تبدیل شده است. علت این امر آن است که از یک سو، تجارت بین­المللی و فروش کالا در بازارهای خارجی از اهمیت و حساسیت­های خاصی برخوردار است و یکی از استراتژی­های اساسی در راستای تضمین بقا و موفقیت هر شرکتی به شمار می­رود (رسولی قهرودی و آذر[1]، 1397). از سوی دیگر، امروزه بنگاه­های کوچک و متوسط یکی از عناصر کلیدی رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی به شمار می­رود، چرا که این بنگاه­ها می­توانند به افزایش فرصت­های شغلی و کاهش بیکاری، توسعه­های سازمانی و منطقه­ای، و ارتقای فناوری­های نوآورانه کمک کنند (صلواتی سرچشمه و همکاران[2]، 1386). بنابراین، بنگاه­های کوچک و متوسط می­توانند بخشی از فرصت­های بین­المللی را به کار گیرند و از این طریق، سهم خود را در اقتصاد و ثروت ملی تقویت کنند. با این حال، بهره­برداری از فرصت­های بین­المللی در شرکت­های کوچک و متوسط، به دلیل محدودیت منابع مالی و غیرمالی، موانع فرهنگی یا روانی، و همچنین نااطمینانی و ناآشنا بودن محیط بین­المللی مستلزم حمایت­ها و اتخاذ سیاست­های مناسبی از جانب دولت می­باشد. در واقع، بنگاه­های کوچک و متوسط در راستای غلبه بر این موانع و حضور بین­المللی خود، نیازمند برنامه­های مناسب دولت می­باشند. بنابراین می­توان بیان نمود که برای توسعه صنایع کوچک و متوسط، دولت باید تأمین مالی این بنگاه­ها توسط بانک­ها را تسهیل نماید تا این بنگاه­ها بتوانند همگام با فناوری‌ها و تکنولوژی‌های نوین جهان حرکت کنند و از نیروهای متخصص و خبره در این بنگاه­ها استفاده گردد (ارسطو و نظرزاده[3]، 1396). یکی از برنامه­های بسیاری از دولت­ها در راستای کمک به شرکت­های کوچک و متوسط به منظور غلبه بر موانع مختلف در فرآیند بین‌المللی‌سازی و به حداقل رساندن خطرات مرتبط با فعالیت‌های بین‌المللی در دهه­های اخیر، برنامه‌های ترویج صادرات (EPPs)[4] می­باشد (کامینگ و همکاران[5]، 2015). برنامه­های ترویج صادرات بطور ویژه با در نظر گرفتن شرکت­های کوچک و متوسط طراحی شده­اند تا به آن‌ها کمک کنند که ابتکارات کارآفرینی بین­المللی خود را تقویت نمایند و در سطح بین­المللی به روشی موفق گسترش یابند (لئونیدو و همکاران[6]، 2015).
با توجه به اینکه تدوین سیاست‌های مناسب در راستای بهبود عملکرد بین‌المللی شرکت‌های کوچک و متوسط، نیازمند شناسایی عوامل مؤثر بر این عملکرد است، و از آنجا که برنامه‌های ترویج صادرات یکی از این عوامل محسوب می‌شود، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تأثیر حمایت‌های دولتی در قالب برنامه‌های ترویج صادرات بر عملکرد بین‌المللی صنایع کوچک و متوسط، انجام شده است. این ارزیابی از طریق دو متغیر میانجی «شیوه‌های مدیریت ریسک» و «قابلیت‌های صادراتی» و با بهره‌گیری از رویکرد مدل‌یابی معادلات ساختاری در استان‌های نیمه شمالی ایران صورت گرفته است. مرور ادبیات نشان می‌دهد که بیشتر پژوهش‌های پیشین، حمایت‌های دولت را به‌صورت کلی بررسی کرده‌اند و کمتر به تحلیل ساختاریافته و هم‌زمان اثرات غیرمستقیم آن‌ها از طریق متغیرهای میانجی پرداخته‌اند. پژوهش حاضر در تلاش است تا این شکاف را با ارائه مدلی ترکیبی پوشش دهد. سازماندهی مقاله بدین ترتیب است که در بخش دوم مبانی نظری و پیشینه بررسی می‌شود، در بخش سوم روش‌شناسی تحقیق توضیح داده می‌شود، بخش چهارم به تحلیل داده‌ها اختصاص دارد و در بخش پایانی، یافته‌ها و پیشنهادهای سیاستی ارائه می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
برنامه‌های ترویج صادرات؛ حمایت دولت؛ شرکت‌های کوچک و متوسط؛ عملکرد بین‌المللی
مراجع
  1. Bano, M., Zowghi, D., Ikram, N., & Niazi, M. (2014). What makes service-oriented requirements engineering challenging? A qualitative study. IET Software, 8(4), 154–160.
  2. Barney, J. B., & Clark, D. N. (2007). Resource-Based Theory: Creating and Sustaining Competitive Advantage. New York: Oxford University Press.
  3. Bayram, B. H., Habibi, M., & Yaghoubi, A. (2019). Investigating the impact of innovation in technology and market management on international trade performance (Case study: small and medium-sized enterprises in Tehran province). New Research Approaches in Management and Accounting, 4(31), 117-99 (In Persian).
  4. Casson, M., & Silva Lopes, T. (2013). Foreign direct investment in high-risk environments: An historical perspective. Business History, 55(3), 375–404.
  5. Catanzaro, A., Messeghem, K., and Sammut, S. (2015). Impact of Export Support: A Conceptual Model for Export Start-Ups. International Management, Vol. 19 (2), pp. 177–196.
  6. Cumming, D., Fischer, E., and Peridis, T. (2015). Publicly Funded Business Advisory Services and Entrepreneurial Internationalization. International Small Business Journal, Vol. 33 (8), pp. 824-839.
  7. Ebrahimi, O., Rahnama, E., & Tavanazadeh, S. (2014). Evaluating the impact of factors affecting export development in small and medium-sized enterprises. Quantitative Studies in Management, 5(3), 141–162 (In Persian).
  8. Gelard, P., & Partoafkanan, M. (2010). The Role of the Government in Supporting Small and Medium Enterprises. Investment Knowledge Journal, 9(35), 288-277 (In Persian).
  9. Genc, E., Dayan, M., & Genc, O. F. (2019). The impact of SME internationalization on innovation: The mediating role of market and entrepreneurial orientation. Industrial Marketing Management, 82, 253–264.
  10. Giddens, A. (2000). Runaway world: How globalization is reshaping our lives (2nd ed.). Routledge
  11. Goldberger A. (1972). Structural equation methods in the social sciences. Econometrica: Journal of the Econometric Society, pp. 979 -1001.
  12. Haji Karimi, A. A., Karimi Jafari, F., & Kersavi Kashani, S. H. (2019). Investigating the impact of resource-based and dynamic perspective capabilities on the international performance of small and medium-sized enterprises with the mediation of competitive advantage. Innovative Strategies for Business Development, 2(1), 19-39 (In Persian).
  13. Helfat, C. E., and Peteraf, M. A. (2015). Managerial Cognitive Capabilities and the Micro-Foundations of Dynamic Capabilities. Strategic Management Journal, Vol. 36 (6), pp. 831-850.
  14. Hooman, H. A. (2009). Structural Equation Modeling Using LISREL Software. Samat Publications, Tehran, Iran.
  15. Hosseini Gorjaei, N. A., & Mirzaei, A. A. (2015). A study and method of setting up export management companies and small and medium-sized enterprises for export development in Fars Province. International Conference on Modern Research in Management, Economics and Accounting, Tehran, Iran (In Persian).
  16. Jivana, R., Lee, J. H., and Garrett, T. C. (2015). Comparison of Profitability and Innovative Performance of Small and Medium Enterprises (SMEs). Journal of Business Research.
  17. Leonidou L. C., Palihawadana, D., Chari, S., Leonidou, C. N. (2011). Drivers and Outcomes of Importer Adaptation in International Buyer–Seller Relationships. Journal of World Business, Vol. 46 (4), pp. 527–543.
  18. Leonidou, L. C., Samiee, S., & Geldres, V. V. (2015). Using national export promotion programs to assist smaller firms’ international entrepreneurial initiatives. In Handbook of Research on International Entrepreneurship Strategy (pp. 233–267). Edward Elgar Publishing.
  19. Malca, O., Pena-Vinces, J., & Acedo, F. J. (2019). Export promotion programmes as export performance catalysts for SMEs: Insights from an emerging economy. Small Business Economics, 55(3), 831–851.
  20. Mahdavi, A., & Azizmohammadlou, H. (2016). Policy inefficiency and its impact on the underdevelopment of small and medium-sized industries in the country. Strategic and Macro Policies, 4(16), 41-67 (In Persian).
  21. Mansouri, S. A., Farazmand, H., Afqeh, S. M., & Alizadeh, M. (2013). Structural modeling of the relationship between tax evasion and the hidden economy using the Panel MIMIC approach. Economic Research and Policies, 103, 195-159 (In Persian).
  22. Meshbaki, A., & Khademi, A. A. (2012). The Role of Export Development Programs on Improving Firms’ Export Performance. Management Improvement, 3(17), 98-135 (In Persian).
  23. Morgan, N. A., Slotegraaf, R. J., & Vorhies, D. W. (2009). Linking marketing capabilities with profit growth. International Journal of Research in Marketing, 26(4), 284–293.
  24. Norouzi, H., Bahri, F., & Azizfard, F. (2013). Study of factors affecting the export performance of small and medium-sized enterprises and the mediating role of competitive advantage and total quality management. Standard and Quality Management, 13(4), 173–215 (In Persian).
  25. Raisi Nafchi, S., Hassan Gholipour, T., a& Abbasian, A. R. (2012). Designing a model for the development of nano-products exports of knowledge-based companies active in the field of construction with a qualitative meta-synthesis approach. Modern Marketing Research, 12(3), 201–232 (In Persian).
  26. Rasouli Ghahrudi, M., & Azar, A. (2019). Investigating the effect of company-specific factors on the export performance of manufacturing businesses in Iran: Using data from the census of industrial workshops of the Statistical Center of Iran. Journal of Business Research, 93, 125-165 (In Persian).
  27. Rahimzadeh, M., Zakeri, E., & Parsanjad, M. R. (2013). Evaluating the effect of export development programs on the entry of knowledge-based companies into international markets. Strategic Studies in Public Policy, 13(48), 104–140 (In Persian).
  28. Rahimnia, F., Khodvian, A., & Ghaderi, F. (2018). A study of the effect of innovation strategies on the performance of export businesses. International Business Management, 1(3), 1–22 (In Persian).
  29. Sadeghi Shahedani, M., & Khoshkhoy, M. (2015). Structural equation modeling of economic and cultural components affecting energy consumption behavior in urban communities. Urban Economics and Management, 5(2), 112-93 (In Persian).
  30. Salavati Sarcheshmeh, B., Maddah, M., & Yazdani Rad, E. (2007). Policy and Planning Framework to Support the Establishment and Development of Small and Medium Enterprises. Technology Growth, 3(12), 39-49 (In Persian).
  31. Sirmon, D. G., Hitt, M. A., Ireland, R. D., & Gilbert, B. A. (2011). Resource orchestration to create competitive advantage: Breadth, depth, and life cycle effects. Journal of Management, 37(5), 1390–1412.
  32. Sun, W., Price, J., & Ding, Y. (2018). The longitudinal effects of internationalization on firm performance: The moderating role of marketing capability. Journal of Business Research, 95, 326–337.
  33. Wilkinson, J., & Brothers, M. (2006). Export promotion support scales and measurement tools. Unpublished manuscript.
  34. Knight, G. A., & Cavusgil, S. T. (2004). Innovation, organizational capabilities, and the born-global firm. Journal of International Business Studies, 35(2), 124–141.
  35. Lederman, D., Olarreaga, M., & Payton, L. (2010). Export promotion agencies: Do they work? Journal of Development Economics, 91(2), 257–265.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 280
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 98


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب