
تعداد نشریات | 45 |
تعداد شمارهها | 1,373 |
تعداد مقالات | 16,864 |
تعداد مشاهده مقاله | 54,314,622 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,017,658 |
اولویتبندی زیرحوضه های انجرد با روش تحلیل مولفههای اصلی بر اساس پارامترهای مورفومتری | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hyd.2025.65404.1773 | ||
نویسندگان | ||
علی اکبری باویل1؛ مهدی عرفانیان* 1؛ هادی بیگی حیدرلو2 | ||
1گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه | ||
2گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه | ||
چکیده | ||
در این پژوهش، زیرحوضههای انجرد واقع در استان آذربایجان شرقی با بهرهگیری از تحلیل پارامترهای مورفومتری، از منظر نیاز به اقدامات حفاظت خاک و آب اولویتبندی شدهاند. بهدلیل عدم دسترسی به مدل رقومی ارتفاع (DEM) با دقت مناسب، از نقشههای توپوگرافی با مقیاس 1:25000 جهت تولید مدل ارتفاعی و تحلیل مورفومتری استفاده شد. در این راستا، 15 پارامتر مورفومتری مؤثر در فرآیندهای هیدروژئومورفولوژیکی شامل تراکم زهکشی، نسبت انشعاب، فراوانی آبراههها، نسبت بافت زهکشی، طول جریان سطحی، ضریب گردی، ضریب فرم، نسبت کشیدگی، ضریب فشردگی، عدد نفوذ، ثابت نگهداری، شیب متوسط، عدد ناهمواری، نسبت ناهمواری و انتگرال هیپسومتریک استخراج گردید. سپس زیرحوضهها بر اساس مقادیر هر پارامتر از رتبه 1 تا 11 طبقهبندی و با محاسبه میانگین رتبهها، اولویتبندی نهایی انجام شد. برای کاهش تعداد متغیرها و شناسایی شاخصترین پارامترها، از تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA) بهره گرفته شد. نتایج PCA نشان داد که 6 پارامتر شامل تراکم زهکشی، ضریب گردی، نسبت انشعاب، فراوانی آبراههها، ضریب فشردگی و انتگرال هیپسومتریک دارای بیشترین اهمیت هستند. مقایسه نتایج اولویتبندی بر اساس تمامی پارامترها با نتایج حاصل از پارامترهای منتخب PCA، تطابق قابل قبولی را نشان داد که مؤید کارایی این روش آماری در سادهسازی فرآیند اولویتبندی است. بر این اساس، زیرحوضه A1-4 با پایینترین میانگین رتبه، بالاترین اولویت مدیریتی و زیرحوضه A5 کمترین اولویت را به خود اختصاص دادند. نتایج این پژوهش میتواند در تدوین راهبردهای مدیریتی بهمنظور کاهش ورود رسوبات به مخزن سد عمارت و کاهش آثار مخرب سیلاب مؤثر واقع شود. | ||
کلیدواژهها | ||
تراکم زهکشی؛ نسبت گردی؛ نسبت انشعاب؛ اولویت بندی آبخیز | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 28 |