| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,374 |
| تعداد مقالات | 16,875 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,332,250 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,037,269 |
برآمدن مطالبات اقتصادی، یک نظریۀ زمینه‌ای از مطالبات اقتصادی زنان شهر یزد | ||
| جامعه شناسی اقتصادی و توسعه | ||
| دوره 13، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 26-53 اصل مقاله (479.17 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jeds.2024.61186.1804 | ||
| نویسندگان | ||
| نگین نعیمی1؛ سیدعلیرضا افشانی* 2؛ علی روحانی3؛ عباس عسکری4 | ||
| 1دانشجوی دکترای جامعه شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| 2استاد جامعه شناسی، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| 3دانشیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| 4دانشیار جمعیت شناسی، گروه مردم شناسی و جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| چکیده | ||
| مفهوم مطالبه‌گری حقوق شهروندی از مفاهیمی است که در دنیای مدرن، توجه شهروندان و دولت را به خود معطوف ساخته است. پیش از این چنین مفاهیمی برای ملت ناشناخته بود، ولی امروزه شهروندان آگاهی بیشتری از حقوق شهروندی خود کسب نموده‌‌اند. از آنجایی که مطالبه‌گری اغلب خصیصۀ جوامع مدرن تلقی می‌شود، پرداختن به وضعیت مطالبه‌گری در بستری سنتی-مذهبی ضروری به نظر می‌رسد. لذا پژوهش حاضر با هدف شناخت مطالبات اقتصادی زنان و وضعیت مطالبه‌گری آنها در بستر شهر یزد انجام شده است. با راهبرد نظریه زمینه‌ای و با استفاده از نمونه‌گیری نظری و هدفمند 13 نفر از زنان برای مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته انتخاب شدند و فرایند نمونه‌گیری تا مرحله اشباع کامل اطلاعات ادامه یافت. داده‌های به دست آمده پس از تبدیل به متن با استفاده از سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که در مجموع 12 مقولۀ اصلی برساخت شده است. مقولات برآمده شامل برهمکنش حقوق و تکالیف دولت/ ملت، دغدغه‌های اقتصادی فراگیر، گذشت‌های مادی، کنش‌های مطالبه‌گرانه پیشینی، نارضایتی از کژکارکردهای اقتصادی – سیاسی، کاهش تاب‌آوری اقتصادی، برآمدن مطالبات اقتصادی، مطالبه‌گری اقتصادی، کنش‌های اقتصادی معطوف به خود-معطوف به دیگری، تحقق/انباشت مطالبات اقتصادی، پیامدهای سیاسی-اعتقادی و پیامدهای روانی تحقق/عدم تحقق مطالبات و ... است که نتایج حاصل از آن در قالب مدل پاردایمی و نظریه تجربی ارائه شد. نتایج کلی نشان می‌دهد که شهروندان در مواجهه با پدیدۀ مرکزی «برآمدن مطالبات اقتصادی» با راهبردهای مختلفی اعم از مطالبه‌گری اقتصادی درصدد تحقق آن برآمده و یا با گریز از مطالبه‌گری از مطالبات خود می‌گذرند. همچنین پیامدهای تحقق یا عدم تحقق مطالبات، در سطوح اجتماعی، سیاسی-اعتقادی و روانی نیز ارائه شده است که توجه سیاستگذاران در این زمینه ضرورت دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حقوق شهروندی؛ مطالبه‌گری؛ مطالبات اقتصادی؛ شهروندان؛ نظریۀ زمینه‌ای | ||
| مراجع | ||
|
استراوس، ا. و کربین، ج (1395)، مبانی پژوهش کیفی؛ فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینه‌ای، چاپ پنجم، تهران: نشر نی.
آب‌روشن، م (1396)، مقاله‌ی مطالبه‌گری اجتماعی به چه معناست؟، روزنامه ایران، 27/01/96، شناسه خبر 206397.
بهرامی، و، نیازی، م. و سهراب‌زاده، م (1398)، بررسی میزان آگاهی از حقوق شهروندی و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: شهروندان استان لرستان)، برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، دورۀ 11، شمارۀ 38، ص 35-74.
بیرانوند، ن (1399)، بررسی و تحلیل راهکارهای مطالبه‌گری مردم از مسئولین از منظر جامعه‌شناسی با رویکرد بهبود زندگی مردم (مطالعه موردی: شهروندان 18 سال شهروندان شهر خرم آباد)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ علوم اجتماعی. دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی (ره).
پارسانیا، ح. و یوسفی، ظ (1395)، بررسی انتقادی مقاومت در اندیشۀ میشل فوکو، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال 7، شمارۀ 3 و پیاپی 27، ص 47-72.
تابناک، پ (1394)، حرکات تشکیلاتی پایه و اساس مطالبه‌گری اجتماعی، سایت خبری، کد خبر 26875.
ترابی، ن (1399)، جامعۀ اندیشکده‌ها، طراحی الگوی مطلوب مطالبه‌گری،
https://iranthinktanks.com/designing-a-favourite-pattern-of-demand/
جلیل‌مطلق، ی (1401)، رابطه عضویت در شبکه‌های اجتماعی با مطالبه‌گری حقوق شهروندی (مورد مطالعه: شهروندان شهر یاسوج). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.
چوپانی، ی (1388)، پدیدۀ جهانی شدن فرهنگ‌ها، فصلنامۀ سیاست، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 39، شمارۀ 3، ص 155-177
حریری، ن (1385)، اصول و روش‌های پژوهش کیفی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
حسن‌نیا، م. و ناظم، ر (1392)، زنان دربار قاجار و مطالبات اقتصادی و اجتماعی با تاکید بر اسناد، پیام بهارستان، دورۀ 2، شمارۀ 22، ص 220-263.
ذکایی، م.ح. و پورغلام آرانی، ز (1384) خرده فرهنگ ویا مصرف فرهنگی: پژوهشی در بین دختران دانش‌آموز شهر تهران، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارۀ 4، ص 1-26.
زارعیان، م. و اردلانی، ن (1396)، آگاهی زنان از حقوق مدنی، هفت شهر، شماره 58 و 57، ص 100-283.
سردار‌نیا، خ. و البرزی، ه (1400)، تحلیل اعتراضات صنفی-اجتماعی اخیر در ایران (1396-1400) از منظر نظریۀ سیاست خیابان، فصلنامۀ علمی پژوهش‌های راهبردی سیاست، دورۀ 11، شمارۀ 40، ص 107-150. https://doi.org/10.22054/qpss.2021.64113.2938
سیدمن، ا (1395)، کشاکش آرا در جامعه‌شناسی (ترجمۀ هادی جلیلی)، چاپ 6، تهران: نشر نی.
شبانی، م (1399)، شعار انتخاباتی دولت‌های پسا انقلابی ایران (1358-1396)، کنفرانس ملی مؤلفه‌های تمدن‌ساز در بیانیه گام دوم انقلاب، مشهد، https://civilica.com/doc/1131164
شیانی، م (1381) شهروندی و رفاه اجتماعی، رفاه اجتماعی، سال 1، شماره 4 ، ص 9-23.
صالحی؛ ر، حضرتی، س. و نوری، ط (1401) واکاوی کیفی مطالبات و نیازهای دختران در حوزۀ ازدواج، مجله پژوهش‌های انتظامی - اجتماعی زنان و خانواده، سال 10، شماره 1 و پیاپی 18، ص 303-334.
عاملی، س.ر (1380)، تعامل جهانی شدن، شهروندی و دین، نامۀ علوم اجتماعی، دورۀ 18، شمارۀ 18، ص 167-200.
عطایی‌آشتیانی، ز. و اسکندری، ز (س) (1400)، مطالبات زنان در نکاح نامه‌های دوره قاجار، نامۀ انسان‌شناسی، سال 18، شمارۀ 33، ص 257-280.
فلیک، ا (1394)، درآمدی بر تحقیق کیفی (ترجمۀ هادی جلیلی). ویراست سوم، چاپ هشتم، تهران: نشر نی.
فوکو، م (1389)، سوژه و قدرت در تئاتر فلسفه، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهان‌دیده، تهران: نشر نی.
فوکو، م (1390). باید از جامعه دفاع کرد، ترجمۀ رضا نجف‌زاده، تهران: رخ‌داد نو.
متقی، ا. و روشنایی، ع ( 1390)، نقش دولت در توسعه و تحدید گفتمان‌های مطالبات مدنی زنان معاصر ایران، مجلۀ مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دورۀ 4، شمارۀ 1، ص 25-39.
میرحسینی، ب، آقاجانی مرسا، ح. و حبیب‌پور گتابی، ک (1398)، مطالبات اجتماعی زنان و رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و سبک زندگی با آنها (مورد مطالعه: زنان شهر قزوین)، مطالعات زن و خانواده، دورۀ 7، شمارۀ 1 و پیاپی 13، ص 73-95.
Alston, P. (1982). A third generation of solidarity rights: progressive development or obfuscation of international human rights law? Netherlands international law review, 29(3), 307-322. Kruks-Wisner, G. (2018). Claiming the state: Active citizenship and social welfare in rural India. Cambridge University Press. Nashat, G. (2021). Women in pre-revolutionary Iran: A historical overview. In Women and revolution in Iran (pp. 5-35). Routledge. Oyedemi, T. (2015). Participation, citizenship and internet use among South African youth. Telematics and Informatics, 32(1), 11-22. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 132 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 112 |
||
