
تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,334 |
تعداد مقالات | 16,382 |
تعداد مشاهده مقاله | 53,249,970 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,828,694 |
جایگاه شاه و درویش هلالی استرآبادی، و پیشینه و تحلیل آن | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 10، دوره 77، شماره 250، اسفند 1403، صفحه 169-186 اصل مقاله (516.66 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2024.62493.3690 | ||
نویسندگان | ||
امیرعلی برقی1؛ سعید بزرگ بیگدلی* 2؛ ناصر نیکوبخت3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2استاد تمام، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران | ||
3استاد تمام، عضو هیئت علمی گروه زیان و ادبیات فارسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
بدرالدّین هلالی جغتایی از شعرای مهم و تأثیرگذار اواخر قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری است که خصوصاً در غزل و مثنوی از سرآمدان عصر خود بوده است. مشهورترین منظومة او شاه و درویش است که در عصر خود و پس از آن معروف بوده و حتّی به اقتفای آن در ادبیات ترکی هم کسانی چند داستان شاه و درویش ترکی سرودهاند. روایتهای مختصر از داستان عاشقانة شاه و درویش در آثار پیش از روزگار هلالی هم وجود داشته و ما در این مقاله مهمترین نمونههای منظوم و بعضاً منثور آن را که عمدتاً در آثار عرفانی خصوصاً منابع مرتبط با عرفان جمالی آمده نقل کرده و وجوه شباهت و تفاوت آنها را با هم بررسی کردهایم و در ادامه شاه و درویش هلالی را هم با آنها مقایسه کرده و نوآوریهای هلالی در پرداخت داستان را متذکّر شدهایم. شاه و درویش هلالی از سه منظر ادبی، عرفانی و اخلاقی حائز اهمیّت است که از این میان جنبة اخلاقی و تعلیمی این منظومه هم که تا به حال به آن توجّه نشده بسیار مهم است. شاعر به طور ضمنی در این منظومه توصیههای خود به نهاد قدرت در زمینة لزوم رعایت عدالت و توجّه به تودة مردم و همچنین فوایدی را که حکمران از قبل آن میتواند به دست بیاورد یادآور میشود و همین نکته این منظومه را تا حدّ یک سیاستنامه ارتقا میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
هلالی استرآبادی؛ شاه و درویش؛ اخلاق ملوک؛ شعر فارسی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3 |