صلاحیت کیفری ناشی از تابعیت بزه‌دیده که بر اساس آن هر دولتی می‌تواند به جرایم ارتکابی علیه اتباع خویش در قلمرو دولتی دیگر رسیدگی کند، در حقوق بین‌الملل تثبیت نشده است، اما هیچ معاهده یا عرف بین‌المللی دولت‌های حاکم را از اعمال آن منع نمی‌کند. قوانین کشورهای دارای نظام حقوقیِ قوام‌یافته اعمال آن را به ملاحظات و شروطی نظیر شدت جرم و اجازۀ مقامات قضایی موکول کرده‌اند. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 اگرچه اعمال اصل یادشده را به حضوری بودن محاکمه، قاعدۀ مجرمیت دوگانه و قاعده منع محاکمۀ دوباره محدود کرده، ولی با پذیرش محدودِ قواعد مجرمیت دوگانه و منع محاکمۀ دوباره فقط در جرایم تعزیری غیرمنصوص راه را برای عدول از آنها در سایر جرایم ارتکابی علیه ایرانی یا ایران در خارج از کشور باز گذاشته است. پذیرش اصل صلاحیتی یادشده بدون توجه به معیارهایی چون شدت نسبی جرم و تضییق قاعدة منع محاکمۀ دوباره به احکام قطعی کشور محل وقوع جرم می‌تواند باعث تشدید تعارض صلاحیت دادگاه‌های ایرانی و خارجی گردد. از این رو، با توجه به برخی مخالفت‌های منطقی با اصل یادشده، لازم است دامنة اجرای آن با اصلاح شرایط موجود و افزودن شرایطی دیگر محدود گردد.
آشوری، محمد (1382). آیین دادرسی کیفری، تهران: سمت.
امیدی، جلیل (1395). اعتبار قانون جزایی خارجی در قلمروی حاکمیت ملی، در: دایره المعارف علوم جنایی، تهران: میزان.
حجتی، سید مهدی (1395). مروری بر تحولات قلمرو قوانین کیفری در مکان در حقوق ایران با تأکید برقانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). در: دانشنامۀ حقوق کیفری و جرم‌شناسی، به کوشش منصور رحمدل و تهمورث بشیریه، تهران: گام حق.
حسینی‌نژاد، حسینقلی (1373). حقوق کیفری بین‌الملل، تهران: میزان.
خالقی، علی (1386). آیین دادرسی کیفری، تهران: شهر دانش.
خالقی، علی (1387). آیین دادرسی کیفری، تهران: شهر دانش.
دلخوش، علیرضا (1390). مقابله با جرایم بین‌المللی (تعهد دولتها به همکاری)، تهران: شهر دانش.
عبدالرحمن حیاوی، نبیل، قانون العقوبات، بغداد: المکتبه القانونیه.
عوده، عبدالقادر (1373). حقوق جنایی اسلام، ترجمة اکبر غفوری، مشهد: آستان قدس رضوی.
فیوضی، رضا (1386). حقوق بین‌المللی کیفری، تهران: دانشگاه تهران.
کرایر، رابرت؛ فریمن، هاکان؛ رابینسون، داریل و ویلمزهورست، الیزابت (1393) جلد اول، (1395) جلد دوم، (1399) جلد سوم. درآمدی بر حقوق و آیین دادرسی بین‌المللی کیفری، ترجمة حسین فخر و داود کوهی، تهران: مجد.
کسسه، آنتونیو (1387). حقوق کیفری بین‌المللی، ترجمة حسین پیران، اردشیر امیرارجمند و زهرا موسوی، تهران: جنگل.
گودرزی بروجردی، محمدرضا و مقدادی، لیلا (مترجمان) (1386). قانون مجازات فرانسه، تهران: سلسبیل.
محقق داماد، سید مصطفی (1379). قواعد فقه (4) بخش جزایی، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مصطفی‌زاده، فهیم (1392). قانون مجازات اسلامی در پرتو نظرات شورای نگهبان، تهران: پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
میرمحمدصادقی، حسین و یاوری، فاطمه (1398). این ده تن، تهران: دادگستر.
- مقالات
پوربافرانی، حسن (1395). مبانی و تحولات اصول صلاحیت مبتنی بر رابطة تابعیت. پژوهشهای حقوق کیفری، 5 (17)، 9-30.
پوربافرانی، حسن و فاطمه‌بیگی، حسن (1392). اعمال قاعدة منع محاکمة مجدد در جرایم مستوجب مجازات‌های شرعی. پژوهشنامة حقوق کیفری، 4 (1)، 93.
توجهی، عبدالعلی و قربانی، مهدی (1388). منع مجازات مضاعف، آراء، مبانی و ادله موافقان و مخالفان با مطالعة تطبیقی آرای مراجع عظام تقلید. پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، 10 (29)، 145-197.
مالدار، محمدحسن و جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا (1399). بازخوانی و تعمیم ادّلة منع اجرای حدود در سرزمین دشمن در جهان معاصر. جستارهایفقهی و اصولی، 6 (26)، 95-121.
میرمحمدصادقی، حسین و ایزدیار، علی (1392). صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه با تأکید بر قانون جدید مجازات اسلامی.آموزه‌های حقوق کیفری، 10(5)، 3-38.
Commentaire de I’arrêt Crim. 31 Janvier 2001, Bull. n 31.
David J. Harris (2005). Cases and Materials on International Law. 6th edition, London.
France v. Turkey, 1927 PCIJ (ser. A) No. 10.
Schabas William A. (2002). Genocide in International Law. 2ed edition, New York: Cambridge University Press. http://legislationline.org/documents/action/popup/id/6872/preview
- Articles
Echle, Regula (Sep 2013). The Passive Personality Principle and the General Principle of Ne Bis In Idem. Utrecht Law Review, Vol. 9, Issue 4, 61
Eric, Cafritz & Omer, Tene (2003). Article 113-7 of the French Penal Code: The Passive Personality Principle. Columbia Journal of Transnational Law, Vol. 41: 585.
Plachta, Michael (2001). The Lockerbi Case: The Role of Security Council in Enforcing the Principle Aut Dedere Aut Judicare. IJEL, Vol. 12, (1).
