دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,435
تعداد مقالات17,667
تعداد مشاهده مقاله57,620,306
تعداد دریافت فایل اصل مقاله19,317,249
عالمی, خدیجه. (1403). امکان‌سنجی سیره حضرت فاطمه (س) در ورود به ادبیات داستانی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1(2), 28-43. doi: 10.22034/ihc.2024.19226
خدیجه عالمی. "امکان‌سنجی سیره حضرت فاطمه (س) در ورود به ادبیات داستانی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 1, 2, 1403, 28-43. doi: 10.22034/ihc.2024.19226
عالمی, خدیجه. (1403). 'امکان‌سنجی سیره حضرت فاطمه (س) در ورود به ادبیات داستانی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 1(2), pp. 28-43. doi: 10.22034/ihc.2024.19226
عالمی, خدیجه. امکان‌سنجی سیره حضرت فاطمه (س) در ورود به ادبیات داستانی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 1(2): 28-43. doi: 10.22034/ihc.2024.19226

امکان‌سنجی سیره حضرت فاطمه (س) در ورود به ادبیات داستانی

تاریخ فرهنگ ایران
مقاله 5، دوره 1، شماره 2، مهر 1403، صفحه 28-43    اصل مقاله (655.39 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی Released under (CC BY-NC 4.0) license I Open Access I
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ihc.2024.19226
نویسنده
خدیجه عالمی*
گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
رمان‌ تاریخی- مذهبی، اعم از رمان رویدادمحور یا شخصیت‌محور از جمله فروعات ادبیات دینی است که نوعی بازخوانیِ احساس‌محورِ گذشته‌‌ی مقدس محسوب می‌شود. این قالب می‌تواند تقویت‌کننده و تحکیم‌دهنده‌ی هویت جمعی گروه‌های دینی و مذهبی شود. البته به دلیل نگاه تنزیهی اسلام به انبیاء و رهبران دینی، ورود رویدادها و شخصیت‌های مقدس به ادبیات و آمیختن آنها با عنصر احساس و خیال، دارای حساسیت و اهمیت خاصی است. از آنجا که سیره اهل بیت (ع) همواره یکی از موضوعات مهم ادبیات دینی بوده، توجه به زندگانی حضرت فاطمه(س) غیرقابل اجتناب است. این مقاله با رویکرد تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که سیره‌ی حضرت فاطمه‌ (س) چه نقاط عطف و قابلیت‌هایی برای ورود به ادبیات داستانی در زبان فارسی دارد؟ با نظر به کلیّتِ زندگانی و سیره‌ی آن حضرت به این مدعا پرداخته شده است که زندگانی ایشان در سه محور، قابلیت و امکان تأثیرگذاری در فضای داستانی را به وجود می‌آورد: الف) نقش زن در جاهلیت و مقایسه‌ی آن با جایگاه حضرت فاطمه (س) در نزد پیامبر اکرم(ص) ب) سیره‌ی عبادی حضرت فاطمه(س) و جایگاه معنوی ایشان ج) فتنه‌های سیاسی و کنشگری ایشان جهت ارتقای بینش سیاسی جامعه. دستیابی به این مطلب که ورود به ادبیات داستانی در زمینه سیره‌ی حضرت فاطمه (س)، نیازمند گونه‌ای از رمان‌نویسی استعلایی و قدسی است؛ چنان‌که توانایی تصویرسازی امر قدسی را برای مخاطب داشته باشد؛ دستاورد این پژوهش است.
کلیدواژه‌ها
رمان؛ حضرت فاطمه (س)؛ تاریخ؛ ادبیات داستانی؛ امر قدسی
مراجع
 

  1. ابن شهرآشوب‌ (1379)، مناقب آل أبی طالب، محقق/مصحح: آشتیانی، محمدحسین و هاشم رسولی، قم: علامه.
  2. ابن ماجه، ابوعبدالله محمد قزوینی (بی تا)، سنن، ج1، (محقق محمد فؤاد عبدالباقی)، چاپ اول، بی جا: دار إحیاء الکتب العربیه.
  3. ابن‌شاذان، محمد بن احمد (1407)، مائه منقبه من مناقب أمیر المؤمنین و الأئمه، قم: مدرسه الإمام المهدی(عج)، چاپ اول.
  4. اخطب خوارزم، موفق بن احمد (1381)، مقتل الحسین علیه السلام، تحقیق محمد سماوی، بی­جا: انوار الهدی.
  5. باقری، زهرا، (۱۳۹۹)، ناتا، تهران: انتشارات شهید کاظمی.
  6. بخاری الجعفی، محمد بن إسماعیل أبو عبدالله (1422ق)، صحیح البخاری، المحقق: محمد زهیر بن ناصر الناصر، ج۱، دمشق: دار طوق النجاه.
  7. حمویی جوینی، ابراهیم بن محمد (1400)، فرائد السمطین فی فضائل المرتضی و البتول و السبطین و الائمة من ذریتهم(ع)، بیروت: مؤسسه محمودی.
  8. خلجی، محمد تقی (1385)، ترجمه و شرح خطبه حضرت زهرا (س)، بی‌جا: رخساره خورشید.
  9. خمینی، سید روح الله (1389)، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  10. رودگر، محمدجواد و مائده شاکری راد (1390)، «زهره آسمان، زهرای زمین: تبیین عرفانی مقام فاطمه زهرا (س)»، پژوهش نامه معارف قرآنی، دوره 2، شماره 6، صفحات 115-132.
  11. سـلطان الـواعظین، مـحمد (1366)، شـب­های بیشاور، تـهران: دارالکتب الاسلامیه.
  12. شجاعی، سید مهدی (۱۴۰۰)، کشتی پهلوگرفته، چاپ پنجاه و ششم، تهران: انتشارات کتاب نیستان.
  13. شریف رضویان، مریم (1403)، به امید دیدار، آستان قدس رضوی: انتشارات به نشر.
  14. شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1362)، الخصال، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین.
  15. .....................، محمد بن علی بن بابویه (1377)، معانی الاخبار، ترجمه عبدالعلی محمدی شاهرودی، طهران: دارالکتب الاسلامیه.
  16. .....................، محمد بن علی بن بابویه (1385)، علل الشرایع، قم: کتاب‌فروشی داوری.
  17. صادقی، اکرم (1399)، شبیه مریم، قم: جمکران.
  18. طباطبائی، سید علی (1386)، انسان کامل، قم: مطبوعات دینی.
  19. طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  20. طبرسی، أبی منصور أحمد بن علی بن أبی طالب (1386)، الاحتجاج، نجف: مطابع النعمان النجف الأشرف حسن الشیخ إبراهیم الکتبی.
  21. طبری آملی صغیر، محمد بن جریر بن رستم (1413)، دلائل الامامه، قم: بعثت.
  22. طوسی، محمد بن الحسن‌ (1411)، الغیبه للحجه، مصحح: عباد الله تهرانى و على احمد ناصح، قم: دار المعارف الإسلامیه.
  23. عسکری، فاطمه (1394)، «بررسی تصویرسازی زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) در نسخه‌های چاپ سنگی طوفان البکاء»، فصلنامه علمی نگره، دوره 10، شماره 34، صفحات 5-21.
  24. کلینی، محمد بن یعقوب (1407)، الکافی، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
  25. مصباح یزدی، محمد تقی (1388)، جامى از زلال کوثر، تحقیق و نگارش: محمدباقر حیدرى، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره).
  26. مکارم شیرازی، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  27. میرجهانی طباطبایی، سید محمدحسن (1384)، جنه العاصمه در تاریخ ولادت و حالات حضرت فاطمه(س)، تحقیق سید مهدی رجائی، مشهد: بیت‌الزهراء.
  28. نظری خرم، علیرضا (1400)، داستان فاطمه، قم: کتابستان معرفت.
  29. نوری، یحیی و دیگران (1340)، حقوق و حدود زن در اسلام، چاپ ششم، تهران: انتشارات شمس.
  30. هاشمی نژاد، اکرم السادات (1397)، «فاطمه زهرا(س) حقیقت لیله‌‍‌ی القدر»، فصلنامه قرآنی کوثر، شماره 63، صفحات 75-84.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 252
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 273


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب