| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شمارهها | 1,433 |
| تعداد مقالات | 17,655 |
| تعداد مشاهده مقاله | 57,533,734 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,270,738 |
شناسایی مؤلفههای تفکر فلسفی لیپمن در کتاب داستان شازده کوچولو | ||
| برنامه درسی و آموزش یادگیرنده محور | ||
| مقاله 6، دوره 3، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 98-114 اصل مقاله (791.75 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/cipj.2025.62587.1135 | ||
| نویسندگان | ||
| فهیمه مسلمی* 1؛ بابک شمشیری2؛ امین ایزدپناه3؛ فریبا خوشبخت4 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفهی تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 3استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 4دانشیار گروه مبانی تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از جدیترین فعالیتهایی که در زمینه آموزش مهارتهای فکری انجام شده است، برنامه فلسفه برای کودکان است. صاحبنظران تعلیموتربیت معتقدند، ذهنیت فلسفی در کودکان از طریق داستان شکل میگیرد. ازاینرو هدف از پژوهش حاضر شناسایی مؤلفههای تفکر فلسفی در کتاب داستان شازدهکوچولو است. بهمنظور دستیابی به این هدف، داستان شازده-کوچولو نوشته آنتوان دوسنت اگزوپهری گزینش و مورد تحلیل قرارگرفته است. ملاک مقایسه در این پژوهش، استناد به مؤلفههای تفکر فلسفی از دیدگاه لیپمن بود که به سه بعد مؤلفههای تفکر انتقادی، خلاق و مراقبتی تقسیمبندی شده است. سپس باتوجه به چهارچوب نظری فراهم شده و بااستفاده از روش تحلیل محتوای قیاسی، مؤلفههای تفکر فلسفی در داستان یادشده شناسایی و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد که این داستان از منظر مؤلفههای تفکر فلسفی از ظرفیت مناسبی برخوردار بوده و حضور این مؤلفهها در آن مشهود است. همچنین این داستان در بعد تفکر انتقادی نسبت به دو بعد دیگر غنای بیشتری داشته و مؤلفههای حساسیت نسبت به زمینه و مبتنی بر ملاک در مقایسه با دیگر مؤلفهها نقش بیشتر و پررنگی دارند. در عین حال این داستان از نظر مؤلفههای تفکر خلاق نیز پرمایه است و در سراسر داستان مؤلفههای اصالت و کلنگری دیده میشود. علاوهبراین حضور مؤلفه تفکر عاطفی توان فلسفی داستان را در بعد تفکر مراقبتی نشان میدهد. بنابراین در سه بعد تفکر خلاق، نقاد و مراقبتی دربردارنده مؤلفه-هایی از تفکر فلسفی است، از توانایی لازم بهمنظور پرورش این نوع تفکر برخوردار بوده و میتوان در حلقههای کندوکاو فلسفی از آن سود برد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| داستان؛ شازدهکوچولو؛ لیپمن؛ تفکر فلسفی | ||
| مراجع | ||
|
اسکندری شرفی، فرشاد و بیگزاده، خلیل (1400). تحلیل مجموعه داستان لبخند انار هوشنگ مرادی کرمانی از منظر غنای روانشناختی برنامه فبک، نشریه ادبیات و زبان خارجه، 7(1)، 47-68.
اسکندری شرقی، فرشاد؛ رحمتی فیروزآبادی، یونس و نصرت فلاح، علی (1400). خوانش فبکی داستان ماهی سیاه کوچولو، اثر صمد بهرنگی، فصلنامه تفکر و کودک، 12 (1)، 33-1.
جهانی، جعفر (1382). دیباچهای بر شیوههای پژوهش در تفکر انتقادی، شیراز: ملک سلیمان.
حجازی، نصرت و مشگینی، مرضیه (1400). بررسی تطبیقی شازدهکوچولو و قلعه حیوانات بر اساس الگوی جامعهشناختی کلود دوشه. نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان، 26(1)، 110-142.
حسینی، افضل السادات (1383). ماهیت خلاقیت و شیوههای پرورش آن، مشهد: آستان قدس رضوی.
حمیدی، علی (1392). بررسی چگونگی استفاده از داستانهای شاهنامه در برنامه درسی فلسفه برای کودکان. پایان نامه کارشناسی ارشد.
حیدری نسب، فرحناز؛ کزازی، میرجلال الدین و بیگ زاده، خلیل (1401). شگردهای فکرورزی در داستانهای فرهاد حسنزاده بر پایة نظریة لیپمن (مطالعة موردی: داستانهای گروه سنی الف، ب و ج)، فصلنامه تفکر و کودک، 12 (2)، 211-181.
خسرونژاد، مرتضی (1389). معصومیت و تجربه (درآمدی بر فلسفه ادبیات کودک)، تهران: مرکز.
سامخانیان، علیاکبر (1393). تحلیل نگره پدیدارشناسی در شناختشناسی شازدهکوچولو. نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان. 18(1). 5-112.
سیف هاشمی، فخرالسادات؛ رجایی پور، سعید (1383). بررسی رابطه بین ذهنیت فلسفی و میزان خلاقیت مدیران مدارس متوسطه شهر اصفهان. نشریه تعلیم و تربیت، (1)، 64-31.
شریعتمداری، علی (1393). اصول و فلسفه تربیت، تهران.
عظمتدارفرد، فاطمه؛ قائدی، یحیی (1396). پژوهشی در داستانهای طنز ادب فارسی با نظر به مؤلفههای تفکر فلسفی، فصلنامه فلسفه تربیت، 91-119.
فرزانفر، جواد (1389). بررسی فلسفه دوران کودکی و نقش داستان در پرورش روحیهی فلسفی کودکان، رسالهی دکتری دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم تهران.
فرمهینی فراهانی، محسن؛ میرزا محمدی، محمدحسن؛ خارستانی، اسماعیل (1388). تبیین تطبیقی اهداف آموزش فلسفه به کودکان در کشورهای مختلف، 4 (16)، 45-70.
قائمیمجد، سعیده (1394). بازگشت به حقیقت خویش؛ تحلیل فلسفی-اخلاقی شازدهکوچولو، نشریه فلسفه و کودک،12، 59-66.
مایرز، چت ( 1386). آموزش تفکر انتقادی، ترجمه خدایار ابیلی، تهران: سمت.
میرزابیگی، ع (1370). نقش هنر در آموزش و پرورش و بهداشت روانی کودکان، تهران: نشر مدرسه.
ناجی، سعید (1383). فلسفه برای کودکان و نوجوانان: مروری بر پارادایم جدید در آموزش و پرورش با تاکید بر ابداعات لیپمن، نشریه روششناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، 10 (40)، 118-93.
نجات، سیده اسما؛ رازقی، ثریا و عاشوری، هنگامه (1399). بررسی اهمیت پرورش تفکرانتقادی درکودکان با تکیه برداستانهای مثنوی مولوی(رهیافتی آموزشی براساس نظریۀ لیپمن)، فصلنامه تفکر و کودک، 11 (1)، 281-249.
یوسفی، عاطفه و ناجی، سعید (1401). بازخوانی بابی از کلیله و دمنه (تحلیل باب شیر و شغال براساس مبانی داستانی فلسفه برای کودکان)، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، 14(55)، 135-160.
Daniel M, Gagnon M. (2011). Developmental process of dialogical critical thinking in groups of pupils aged 4 to 12 years, Creative Education, 2(5): 418- 428. Gasparatou, R., & Kampeza, M. (2012). Introducing P4C in kindergarten in Greece. Analytic Teaching and Philosophical Praxis, 33(1): 72- 82. Lipman, Mathew. (2003). "Philosophy for Children, An Interview with Saeed NaJi", in Retrieved, September 28, 2011, From http: // www. Buf. ano/en Maykut, P. & Morehouse, R. (1994). Beginning Qualitative Research. A Philosophic and Practical Guide. London Washington D.C: Falmer Press. Morris, K. (2016). The Philosophy for Children curriculum: Resisting ‘teacher prooftexts and the formation of the ideal philosopher child. Studies in Philosophy and Education, 35 (1), 63-78. Smith, PH. G. (1956). Philosophic Mindedness in Educational Administration. The Ohio State University Press. Stephan, M., & Alan, T. (2011). Benefits of collaborative philosophical inquiry in school, Centre for Applied Ethics and Philosophy, Curtin University Tran, N. (2013). Thinking Skills Frameworks to Evaluate Philosophical Modules in Higher Education. Arecls, 2 (10), 177-195. Worley, P. (2016). Philosophy and children. The Philosophers' Magazine, (72), 119-120 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 319 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 238 |
||